ORIGINAL_ARTICLE
بررسی نقش عوامل انسجامی در ترجمههای انگلیسی قرآن (بر اساس الگوی هالیدی و حسن)
انسجام، عوامل و روابط انسجامی در نگاهی ساده موضوعی بدیهی به نظر میرسد، اما نگاهی موشکافانهتر به موضوع مشخص میکند که عوامل انسجامی نقشی مهم در برقراری ارتباط به عنوان وظیفة اصلی زبان ایفا میکنند. در این پژوهش، به اهمیت عوامل انسجامی در ترجمة قرآن مجید به زبان انگلیسی تأکید شدهاست. در این بررسی مشخص شد که بیتوجهی به عوامل انسجامی در ترجمة قرآن، منجر به ترجمههای غیرمنسجم و بیکیفیت میگردد. نویسندگان میکوشند علت این موضوع را بررسی کنند که مترجمان قرآن چگونه میتوانند ترجمههای دقیق، فصیح، منسجم و پذیرفتنی ارائه نمایند که به متن قرآن نزدیکتر است. بنابراین، محققان سه مترجم قرآن را انتخاب کردهاند (جان اربری مسیحی، طاهره صفارزاده مسلمان و شیعه، عبدالله یوسف علی مسلمان و سنّی) و نیز دو عامل انسجامی ارجاع و تضاد را نیز از میان عوامل انسجامی بر اساس الگوی هالیدی و حسن برگزیدهاند (در پژوهشهای مربوط به انسجام متن، پژوهشگران بیشتر نظریات هالیدی و حسن را به طور عام به عنوان الگوی کار قرار، و تحقیقات را انجام دادهاند). براین اساس، نویسندگان این مقاله ترجمههای مترجمان نامبرده را دربارة این دو عامل انسجامی و بر پایة مدل مربوط در آیات 21 تا 35 سوره ی یوسف بررسی کردهاند و تفاوتهای ترجمة آنها را نیز یاد نمودهاند. سرانجام، مشخص شد که جان اربری ترجمهای دقیقتر، روانتر، فصیحتر و کاملتر را نسبت به دو مترجم دیگر انجام دادهاست؛ زیرا به عوامل انسجامی مربوط دقت کردهاست و آن عوامل را در ترجمة خود مدّ نظر قرار دادهاست. در نتیجه، ترجمة او پذیرفتنیتر و نزدیکتر به متن مبدأ (قرآن) است.
https://ajsm.atu.ac.ir/article_9212_f9c238268f21a2cdae6f8fc6d5782d24.pdf
2017-06-22
7
42
10.22054/ajsm.2017.9212
انسجام (درونمتنی و برونمتنی)
عوامل انسجامی (ارجاعات
تضاد)
مدل هالیدی و حسن قاضی
علی
شاهپری
ali.shahpari2014@gmail.com
1
کارشناسی ارشد مترجمی زبان انگلیسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
مهدی
مهدوی نیا
internationalschool@mahdavischool.org
2
ستادیار زبان انگلیسی دانشگاه آزاداسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
AUTHOR
عباس
سماواتی
ab.sama@chmail.ir
3
استادیار فقه وتفسیر حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یادگار امام ،تهران، ایران
AUTHOR
قرآن کریم.
1
الیاسیان الانکش، معصومه و علیرضا شعبانلو. (1390). «روابط مفهومی در مجموعهداستان یکی بود یکی نبود».زیباییشناسی ادبی. س3. ش 10. صص 79ـ 96.
2
انوشیروانی، علیرضا. (1385). «مطالعة تطبیقی ترجمههای انگلیسی سورة حمد». پژوهش ادبیات معاصر جهان. د 11. ش 31. صص 17ـ42.
3
بیضاوی، عبداللهبن عمر. (1418ق.). أنوار التنزیل و أسرار التأویل. بیروت: دار الإحیاء التراث العربی.
4
جلالی، جلالالدّین. (1388). «ضرورت شناخت و کاربرد انسجام و پیوستگی در ترجمة انگلیسی قرآن کریم». ترجمان وحی. ش 25. صص 15ـ51.
5
حرّی، ابوالفضل. (1391). «دربارة کتاب سبکشناسی قرآن اثر حسین عبدالرئوف». ماهنامة کتاب دین. س 15. ش 58. صص 70ـ79.
6
خرمشاهی، بهاءالدّین. (1378). دانشنامة قرآن و قرآنپژوهی. قم: ناهید و دوستان.
7
ــــــــــــــــــــــــــ . (1373). «ترجمة انگلیسی جدید از قرآن کریم». مجلة بینات. ش2. صص 108ـ 112.
8
الخطیب، عبدالله عبدالرّحمن. (1389). «نگاهی به زندگی عبدالله یوسف علی و ترجمة او از قرآن».ترجمان وحی. ترجمة سعید زعفرانیزاده. ش 28. صص 72ـ96.
9
درویش، محییالدّین. (1415ق.). اعراب القرآن و بیانه. سوریه: دار الإرشاد.
10
رضایی اصفهانی، محمدعلی. (1391). منطق ترجمة قرآن. قم: مرکز بینالمللی ترجمه و نشر المصطفی.
11
روشنعلی، رمضانعلی. (1387). اهمیت عوامل انسجامی در ترجمة رمان. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی تهران جنوب.
12
زمانی، محمدحسن. (1391). نقد و بررسی آرای مستشرقان دربارة قرآن. چ 4. قم: بوستان کتاب.
13
زمخشری، جارالله محمود. (1470ق.). الکشّاف عن حقائق غوامض التنزیل. بیروت: دارالکتب العربی.
14
صفارزاده، طاهره. (1380). ترجمة مفاهیم بنیادی قرآن مجید. تهران: مؤسسة فرهنگی جهانرایانه کوثرـ انتشارات هنر بیداری.
15
طباطبائی، سید محمدحسین. (1997م.). تفسیر المیزان. ج 11. قم: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
16
عبدالوی، محمد و ابوالفضل حرّی. (1389). «کژتابیهای ترجمة قرآن به زبان انگلیسی». پژوهشهای قرآنی. د 16. ش 62ـ63. صص 364ـ380.
17
قوامی، عبدالرّضا. (1386). «بررسی تطبیقی ترجمههای انگلیسی قرآن کریم». مجلة تحقیقات اسلامی. ش1-2 (پیاپی 34). صص81ـ 114.
18
مک اولیف، جین دمن. (2003م.). دایرة المعارف انگلیسی قرآن. ج3. لیدن هلند: بریل
19
نژاد انصاری، داریوش. (1381). «بررسی تطبیقی ترجمههای شاکری و آربری از قرآن کریم». مجلة پژوهشی جامعه شناسی کاربردی. ش 13. صص167ـ 180.
20
نوری نجفی، شمسالدّین. (1384). «نقدی گذرا بر نمونههایی از ترجمة انگلیسی قرآن کریم». مجلة دانشکدة علوم انسانی. س 14. ش 58. صص 93ـ115.
21
واعظی، محمود. (1388). «نقد و ارزیابی ترجمههای انگلیسی قرآن کریم از سورة مبارکة انسان». پژوهش دینی. ش 18. صص 133ـ163.
22
وزیریفرد، سیدمحمدجواد. (1378). «بررسی و مقایسه چهار ترجمة انگلیسی از قرآن کریم». نشریة روششناسی علوم انسانی. د 5. ش 20. صص65ـ 84.
23
ویسی، الخاص. (1380). «نگاهی اجمالی به ترجمههای انگلیسی قرآن کریم». فصلنامة زبان و علوم قرآن. س 2. ش 5 و 6. صص 67ـ71.
24
ـــــــــــــــــ . (1382). «بررسی مشکلات معادلیابی واژگان قرآن و مذهبی در زبان انگلیسی». پیک نور. د1. ش 3. صص 11ـ22.
25
Abu Hatab, Wafa. (2003). The cohesive role of reference in Quranic texts. Educ. sci
26
Arberry, Arthur Jeffry. (2007). The Holy Quran Translation. Qum: Ansariyan.
27
Halliday, M., & Hasan, Roghayyeh. (1976). Cohesion in English. Newyork: Longman.
28
Saffarzadeh, Tahereh. (2011). The Holy Quran Translation. Tehran: Osveh.
29
Yousuf Ali,Abdullah.(1934). The Holy Quran. Lahore: Sheikh Mohammad Yousuf Ali.
30
ORIGINAL_ARTICLE
تأملی در شرایط قاضی بر اساس آیات قرآن کریم و روایات باب قضاء کتاب شریف کافی
در این پژوهش، شرایط لازم از نظر ایمان، تقوا، علم و اجتهاد قاضی برای نشستن بر مسند قضاوت در حکومت اسلامی، با استفاده از آیات قرآن کریم و روایت معصومان(ع) که در کتاب کافی بازتاب یافته، تبیین شدهاست. بر اساس آیات قرآن کریم، تحقق چهار ویژگی مهم «ایمان»، «علم»، «عدالت» و «تقوا» برای یک قاضی ضروری است. از میان این ویژگیها، علم قاضی مورد توجه فقها بودهاست و دو دیدگاه لزوم اجتهاد و عدم لزوم آن طرح شدهاست. طرفداران دیدگاه نخست، به روایت «عمربنحنظله» و گروه دیگر به روایت «ابوخدیجه» استناد میکنند. با توجه به توصیة اَکید دین اسلام نسبت به جان، مال و ناموس مردم، احتیاط حکم میکند که شرط اجتهاد را در قاضی لازم بدانیم. از سوی دیگر، میتوان تفصیل ویژگیهای قاضی در قرآن کریم را در روایات معصومان(ع) جست که لزوم رعایت مساوات، حتّی در نوع نگاه قاضی به دو سوی نزاع از این جمله است. این پژوهش در روش گردآوری مطالب، کتابخانهای است و در نحوة استناد دادهها، از شیوة اسنادی پیروی میکند و روش آن در تجزیه و تحلیل مطالب و محتوا، از نوع توصیفیـ تحلیلی است.
https://ajsm.atu.ac.ir/article_9213_7ffb81167085f1711b1a8e9d502f3523.pdf
2017-06-22
43
66
10.22054/ajsm.2017.9213
قاضی
قضاوت
شرایط قاضی
اجتهاد قاضی
محمد حسین
بیات
dr.bayat60@yahoo.com
1
استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
AUTHOR
حسام
امامی دانالو
hed1989@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
قرآن کریم.
1
ابندرید، محمدبن حسن. (بیتا). جمهرةاللغة. ج 2. چ 1. بیروت: دار العلم للملایین.
2
ابنعباد، اسماعیل بن صاحب. (بیتا). المحیط فی اللغة. ج 5. چ 1. تحقیق محمدحسن آلیاسین. بیروت: عالم الکتب.
3
ابنفارس، احمد. (بیتا). معجم مقاییس اللغة. به تحقیق عبدالسلام محمد. ج 2. چ 1. قم: مکتب الأعلام الإسلامی.
4
ادیبی مهر، محمد، مرتضی کشاورزی ولدانی و رشیده آقایی دینانی. (1391). «بررسی فقهی مشروعیت تعدد قاضی». پژوهشنامه حقوق کیفری. د3. ش 1. صص 1ـ19.
5
ازهری، محمدبن احمد. (بیتا). تهذیب اللغة. ج 9. چ 1. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
6
اسدی، لیلا. (1381). «اشتباه قاضی و نحوة جبران خسارت». فقه و حقوق خانواده (ندای صادق). ش 25. صص 9ـ35.
7
اصفهانی، محمدبن حسن. (بیتا). کشف اللئام. ج 10. قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
8
بلخی، مقاتلبن سلیمان. (1423ق.). تفسیر مقاتلبن سلیمان. تحقیق عبدالله محمود شحّاته. ج 1. چ 1. بیروت: دار إحیاء التراث.
9
بهرامی خوشکار، محمد. (1391). «قضاوت غیرمجتهد در فقه امامیه با رویکردی به نظر امام خمینی(ره)». فصلنامة راهبرد. س 21. ش 65. صص 69ـ92.
10
حائری یزدی، محمدحسن. (1380). «قضاوت مقلد و مجتهد متجزی».نشریة دانشکدة الهیاتدانشگاه فردوسی مشهد. ش 51 و 52. صص 51ـ86.
11
حلبی، ابنزهره حمزة بن علی. (1417ق.). غنیة النزوع إلی علم الأصول و الفروع. چ 1. قم: مؤسسة الإمام الصادق(ع).
12
حلّی، ابنادریس. (1410ق.). السرائر. ج 2، چ 2. قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
13
حلّی، حسنبن یوسف. (1389). ایضاح الفوائد. ج 4، چ 1. قم: مؤسسة اسماعیلیان.
14
ـــــــــــــــــــــــــ . (1422ق.). تحریر الأحکام. ج 5. چ 1. قم: اعتماد.
15
ــــــــــــــــــــــــــ . (1418ق.). قواعد الأحکام. ج 3. چ 1. قم: مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین.
16
خراسانی سبزواری، محمدباقر. (1423ق.). کفایة الأحکام. ج 2. چ 1. قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
17
خویی، سید ابوالقاسم. (1413ق.). معجم رجال الحدیث. ج 9 و 7. چ 5. بیجا: بینا.
18
راغب اصفهانی، حسینبن محمد. (بیتا). مفردات الفاظ القرآن. چ 1. بیروت: دارالقلم.
19
رشتی، حبیبالله. (1410ق.). کتاب القضاء. ج 1. قم: دارالقرآن الکریم.
20
زمخشری، جارالله محمود. (1386). مقدمة الأدب. ج 1. چ 1. تهران: مؤسسة مطالعات اسلامی دانشگاه تهران.
21
سبحانی، جعفر. (بیتا). سلسلةالمسائلالعقائدیة. ج 8. بیجا.
22
ــــــــــــــــ . (1376). نظام القضاء و الشهادة. چ 1. قم: مؤسسة الإمام الصادق(ع).
23
طباطبائی، سید علی. (1422ق.). ریاض المسائل. ج 13. چ 1. قم: موسسة النشر الإسلامی.
24
طباطبائی، سید محمدحسین. (1417ق.). المیزان فی تفسیر القرآن. ج 5. چ 5. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
25
طباطبائی یزدی، سید محمدکاظم. (1423ق.). العروةالوثقی. ج 6. چ 1. قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
26
طرابلسی، عبدالعزیزبن البراج. (1406ق.). المهذب. ج 2. قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
27
طریحی، فخرالدّین. (بیتا). مجمعالبحرین. ج 5. بیجا: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة.
28
طوسی، ابنحمزه. (1408ق.). الوسیلة. چ 1. قم: منشورات مکتبة آیتاللهالعظمی المرعشی النجفی.
29
طوسی، محمدبن حسن. (1417ق.). الفهرست. تحقیق جواد قیومی. چ 1. بیجا: مؤسسة نشر الفقاهة.
30
ــــــــــــــــــــــــــــ . (بیتا). النهایة. قم: انتشارات قدس محمدی.
31
عاملی، زینالدینبن علی. (1410ق.). شرح اللمعة. ج 3. چ 1. قم: امیر.
32
ــــــــــــــــــــــــــــ . (1418ق.). مسالک الأفهام. ج 13. چ 1. قم: مؤسسة المعارف الإسلامیة.
33
علیمرادی، امانالله و سیدجلالالدین آل طه مکی. (1393). «مسئولیت مدنی قاضی و مبنای قرآنی و روایی آن». مطالعات قرآنی. ش 17. صص 101ـ 125.
34
فراهیدی، خلیلبن احمد. (بیتا). کتاب العین. ج 5 و3. چ 2. قم: نشر هجرت.
35
فقعانی، ابنطی. (1418ق.). الدرالمنضود فی معرفة صیغ النیات والإیقاعات والعقود. چ 1. قم: امیر.
36
فیض کاشانی، ملاّ محسن. (1406ق.). الوافی. ج 16. چ 1. اصفهان: کتابخانة امام امیرالمؤمنین علی(ع).
37
کلینی، محمدبن یعقوب. (1407ق.). الکافی. تحقیق علیاکبر غفاری و محمد آخوندی. ج 7. چ 4. تهران: دارالکتب الإسلامیة.
38
گلپایگانی، محمدرضا. (1401ق.).کتابالقضاء. ج 1. قم: مطبعة الخیام.
39
گلی، جعفربن حسن. (1409ق.). شرایع الإسلام. ج 4. چ 2. تهران: استقلال.
40
ـــــــــــــــــــــــ . (1410ق.). المختصرالنافع. چ 3. تهران: قسم الدراسات الإسلامیة فی مؤسسة البعثة.
41
مجلسی، محمدباقر. (1404ق.). مرآة العقول فی شرح أخبار آلالرسول. تحقیق سیدهاشم رسولی محلاتی. ج 24. چ 2. تهران: دارالکتب الإسلامیة.
42
مفید، محمدبن محمد. (1413ق.). المقنعة. چ 1. قم: کنگرة جهانی هزارة شیخ مفید.
43
مکارم شیرازی، ناصر و دیگران. (1374). تفسیر نمونه. ج 23. چ 1. تهران: دارالکتب الإسلامیة.
44
مکی عاملی، محمدبن جمالالدین. (1414ق.). الدروس. ج 2. قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
45
منتظری، حسینعلی. (1370). مبانی فقهی حکومت اسلامی. ترجمة محمود صلواتی. ج 3. چ 1. قم: تفکر.
46
الموسوی الأردبیلی، سید عبدالکریم. (1408ق.). فقه القضاء. چ 1. قم: منشورات مکتبة امیرالمؤمنین.
47
الموسوی الخمینی، سید روحالله. (1390). تحریر الوسیلة. ج 2. چ 2. قم: مؤسسة مطبوعاتی اسماعیلیان.
48
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (بیتا). الرسائل. ج 2. قم: مؤسسة اسماعیلیان.
49
مؤمن، محمد. (1378). «اعتبار علم قاضی در دعاوی». پژوهشهای فلسفی ـ کلامی. ش 2. صص 35ـ67.
50
نجاشی، احمدبن علی. (1365). فهرست اسماء مصنفی الشیعه (رجال نجاشی). قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
51
یوسفی آبی، حسنبن أبیطالب. (1410ق.). کشف الرموز. ج 2. چ 1. قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
52
http://www.rezaeefar.ir/civil-procedure; 1394/04/01.
53
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تطبیقی جایگاه «عقل» در تفسیر قرآن از منظر امام موسی صدر و شیخ محمد عبده
پژوهش حاضر با روش توصیفی و مطالعات کتابخانهای به مقایسة تطبیقی آرای امام موسی صدر و شیخ محمد عبده به عنوان نمونههایی از عقل شیعی و نومعتزلی پرداخته، جایگاه «عقل» را نزد آنان روشن کردهاست و از طریق استناد به نمونههایی از آیات قرآن، سعی در نشان دادن استدلال عقلی آنها در تفسیر قرآن با تأکید بر مسائل اجتماعی دارد. پرسش اصلی تحقیق چنین مطرح میشود: موضع مشترک امام موسی صدر و شیخ محمد عبده دربارة «عقل» و جایگاه آن در تفسیر چیست؟ در پاسخ به این سؤال، بر حجیت عقل به عنوان یکی از مدارک تفسیر عقلی تکیه میشود. سرانجام، با بررسی نظرات ایشان به این نتایج میرسد که هر دو در امکان فهم و جواز تفسیر قرآن برای همة انسانها اتفاق نظر دارند. همچنین، هر دو قائل به حجیت عقل در تفسیر قرآن هستند و در پایان، هر دو از عقل در تفسیر قرآن، بهعنوان قوة درک بدیهیات، تبیین و توضیح، استنباط گزارههای نظری و تأویل بخشی از ظواهر قرآن بهرة کافی را بردهاند.
https://ajsm.atu.ac.ir/article_9214_d617ed254b23b40879e36392ad06a4fc.pdf
2017-06-22
67
90
10.22054/ajsm.2017.9214
عقلگرایی
امام موسی صدر
شیخ محمد عبده
تفسیر
روش تطبیقی
علی
شریفی
dralisharifi15@gmail.com
1
استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
زهرا
بختیاری
bakhtiari68@yahoo.com
2
کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
AUTHOR
قرآن کریم.
1
ابنفارس، احمد. (1972م.). معجم مقاییس اللغة. تحقیق عبدالسلام محمد هارون. تهران: دارالفکر.
2
بابایی، علیاکبر. (1381). مکاتب تفسیری. قم: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی (سمت).
3
جوادی آملی، عبدالله. (1394). شریعت در آینة معرفت. سایت ویکی فقه دانشنامة حوزوی www.wikifegh.ir ؛ 14/09/1394.
4
ــــــــــــــــــــــــــ . (1377). شریعت در آینة معرفت. ویرایش حمید پارسانیا. قم: اسراء.
5
دائرة المعارف قرآن. (1392). تهران: انتشارات حکمت.
6
دهخدا، علیاکبر. (1394). لغتنامه. سایت واژهیاب (www.vajehyab.com)؛ 10/09/1394.
7
ذهبی، محمدحسین. (1976م.). التفسیر و المفسرون. مصرـ قاهره: مکتبة وهبة.
8
راغب اصفهانی، حسیبن محمد. (بیتا). المفردات فی غریب القرآن. بیروت: مکتبة نزار مصطفی.
9
ربانی گلپایگانی، علی. (1385). «جایگاه و گونههای روش عقلی در علم کلام». کلام اسلامی. س 1. ش 3. صص 33ـ44.
10
رضایی اصفهانی، محمدعلی. (1382). روشها و گرایشهای تفسیر قرآن. قم: مرکز جهانی علوم اسلامی.
11
سریعالقلم، محمود. (1394). پیشوایی فراتر از زمان. تهران: مؤسسة فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر.
12
ـــــــــــــــــــــــ . (1394). حدیث سحرگاهان. ترجمة علیرضا محمودی و مهدی موسوینژاد. تهران: مؤسسة فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر.
13
صدر، موسی. (1392). ادیان در خدمت انسان. ترجمة گروه مترجمان. تهران: مؤسسة فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر.
14
ــــــــــــــــ . (1388). الف. تأملی دیگر در قرآن و تفسیر. ترجمة مهدی فرخیان و علیرضا محمودی. تهران: مؤسسة فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر.
15
ـــــــــــــــ . (1388). ب. تفسیر سورة ناس و فلق. ترجمة مهدی فرخیان. تهران: مؤسسة فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر.
16
طباطبائی، سیّد محمدحسین. (1359). تفسیر المیزان. ترجمة محمدباقر موسوی همدانی. قم: مؤسسة مطبوعات دارالعلم.
17
طبری، محمدبن جریر. (1412ق.). تفسیر جامع البیان. بیروت: دار المعرفة.
18
طریحی، فخرالدّین. (1362). معجم مجمع بحرینی. به کوشش محمود عادل. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
19
عبده، محمد. (1414ق.). رسالة التوحید. تحقیق و تقدیم محمد عماره. چ 1. بیروت: دارالشروق.
20
ــــــــــــــ . (1409ق.). شرح نهجالبلاغه. چ 1. بیروت: دار المعرفة.
21
ــــــــــــــ . (1436ق.). تفسیر المنار. چ 2. مصر: دارالمنار.
22
عمید، حسن. (1394). فرهنگ عمید. سایت واژهیاب (www.vajehyab.com)؛ 01/09/1394.
23
عنایت، حمید. (1389). سیری در اندیشه سیاسی عرب. چ 7. تهران: امیر کبیر.
24
فشارکیزاده، حسن. (1386). سوسیالیسم برای قرن بیست و یکم. تهران: انتشارات قدیس.
25
فیض کاشانی، ملاّ محسن. (بیتا). تفسیر الصافی. تهران: مکتبة الصدر.
26
قرشی، علیاکبر. (1352). قاموس قرآن. تهران: دارالکتب الإسلامیة.
27
قماشی، سعید. (1394). «بازشناسی جایگاه عقل در فقه شیعه». رواق اندیشه. ش 3. صص 46ـ57.
28
کلینی، محمدبن یعقوب. (1358). اصول کافی. ترجمة جواد مصطفوی. تهران: مؤسسة تحقیقاتی و انتشاراتی نور.
29
مرتضی زبیدی، محمد. (1997م.) معجم تاج العروس. کویت: مجلس الوطنی للثقافة والفنون والأدب.
30
معرفت، محمدهادی. (1411ق.). تفسیر و مفسران. قم: مؤسسة انتشاراتی فرهنگی التمهید.
31
معین، محمد. (1394). فرهنگ فارسی معین. سایت واژهیاب (www.vajehyab.com)؛ 01/09/1394.
32
ملکمحمد، محمدحسین. (1394). «بررسی عقل در فلسفه ارسطو و ملاصدرا». وبلاگ مقالات حجة الإسلام حسینی شاهرودی؛ 26/10/1394.
33
نجارزادگان، فتحالله. (1383). تفسیر تطبیقی. قم: مرکز جهانی علوم اسلامی، دفتر برنامهریزی و تدوین متون درسی.
34
نصری، عبدالله. (1394). چشمی به آسمان نگاهی به زمین. تهران: مؤسسة فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر.
35
نفیسی، شادی. (1379). عقلگرایی در تفاسیر قرن چهاردهم. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
36
ORIGINAL_ARTICLE
رویارویی حضرت مهدی(عج) و حضرت مسیح(ع) با دجال در شعر فارسی با تکیه بر آیات و روایات اسلامی
در بررسی بازتاب مضامین مربوط به «دجال» در شعر فارسی، تقابل دجال با حضرت مهدی(عج) و حضرت عیسی(ع)، نکتهای شایستة توجه است. گروهی از شاعران، مهدی(عج)، برخی، عیسی(ع) و برخی نیز هر دوی آنها را در تقابل با دجال مینشانند. زمانی که این تقابل مطرح میشود، در واقع، تنها بیان یک واقعه نیست، بلکه زمینهای است تا شاعر رویارویی چیزهایی دیگر، مانند رویارویی جان و تن، زمستان و بهار، عقل و عشق، جسم و روح، پادشاه و مخالفان، اهل حق و اهل باطل، خوبان و بدان و... را به تصویر بکشد. این مقاله، ابتدا تقابل دجال با حضرت مهدی و حضرت مسیح در روایات اسلامی را بررسی میکند و آنگاه به بیان این تقابل در شعر فارسی، همراه با شواهد شعری میپردازد. سرانجام، به تحلیل این نکته میپردازد که به چه دلیل، یک شاعر عیسی و شاعری دیگر، مهدی و شاعری نیز هر دوی آنها را کشندۀ دجال میداند.
https://ajsm.atu.ac.ir/article_9215_407d6183248bc48126af0f5bda614943.pdf
2017-06-22
91
115
10.22054/ajsm.2017.9215
روایات اسلامی
شعر فارسی
دجال
حضرت مهدی(عج)
حضرت عیسی(ع)
اسماعیل
تاجبخش
etaj37@yahoo.com
1
استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
AUTHOR
الهام
نظری
enazary.65@gmail.com
2
کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
ابنبابویه قمی (صدوق)، کمالالدّین. (1405 ق.). تمام النعمة. قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
1
ابنحنبل، احمدبن محمد. (بیتا). مسند. ج 1. بیروت: دار صادر.
2
ابنعربی، محییالدّین. (1386). فتوحات مکیه. ج 4. ترجمۀ محمد خواجوی. تهران: مولی.
3
ابنمنظور، محمدبن مکرم. (1400ق.). لسانالعرب. بیجا: دارالمعارف.
4
احمدی، احمد. (1380). «دجال در شعر خاقانی». فصلنامة دانشکدة ادبیات و علوم انسانی تهران. د 2. ش 2. صص 163ـ182.
5
ادیبالممالک فراهانی، محمدصادق. (2535). دیوان اشعار. تصحیح وحید دستگردی. تهران: کتابفروشی فروغی.
6
انوری، اوحدالدین. (1372). دیوان اشعار. ج 1. به اهتمام محمدتقی مدرس رضوی. چ 4. تهران: علمیـ فرهنگی.
7
اوحدی مراغهای، رکنالدین. (1376). دیوان اشعار. تصحیح امیر محمد اشرفی. با مقدمة ناصر هیّری. چ 2. تهران: پیشرو.
8
بیلقانی، مجیرالدین. (1358). دیوان اشعار. تصحیح محمد آبادی. تبریز: چاپخانة شفق.
9
تونهای، مجتبی. (1384). موعودنامه. تهران: میراث ماندگار.
10
چشم به راه مهدی. (1375). قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
11
حائری یزدی، علی. (بیتا). إلزام الناصب فی إثبات الحجةالغائب. ج 1. بیجا: بینا.
12
حاجب شیرازی، حیدرعلی. (1372). دیوان اشعار. به اهتمام مهدی آصفی. تهران: جمهوری.
13
حافظ، شمسالدّین محمد. (2535). دیوان اشعار. به اهتمام سید محمدرضا جلالی نائینی و نذیر احمد. تهران: امیرکبیر.
14
حزین لاهیجی، محمد. (1374). دیوان اشعار. تصحیح ذبیحالله صاحبکار. تهران: نشر سایه.
15
خاقانی، بدیلالدّین. (1375). دیوان اشعار. ویراستة جلالالدین کزازی. تهران: مرکز.
16
خزائلی، محمد. (1350). اعلام قرآن. چ 2. تهران: امیرکبیر.
17
رضی، هاشم. (1380). حکمت خسروانی. بیجا: بهجت.
18
رضوانی، علیاصغر. (1388). موعودشناسی و پاسخ به شبهات. قم: مسجد مقدس جمکران.
19
رونی، ابوالفرجبن مسعود. (1347). دیوان اشعار. به اهتمام محمود مهدوی دامغانی. تهران: کتابفروشی باستان.
20
سعدی شیرازی، مصلحالدّین. (1385). کلیات اشعار. به تصحیح محمدعلی فروغی. تهران: هرمس.
21
سنایی غزنوی، ابوالمجد مجدود. (1341). دیوان اشعار. به سعی و اهتمام محمدتقی مدرس رضوی. تهران: کتابخانة ابنسینا.
22
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (بیتا). حدیقةالحقیقه. تصحیح محمدتقی مدرس رضوی. تهران: کیهان.
23
سوزنی سمرقندی، شمسالدّین. (1338). دیوان اشعار. تصحیح ناصرالدین شاهحسینی. تهران: امیرکبیر.
24
سیف فرغانی، محمد. (1341). دیوان اشعار. ج 1. به اهتمام و تصحیح ذبیحالله صفا. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
25
شریف قرشی، باقر. (بیتا). زندگانی خاتمالأوصیاء امام المهدی(عج). ترجمة ابوالفضل اسلامی. قم: فقاهت.
26
صائب تبریزی، محمدعلی. (1383). دیوان اشعار. تهران: علم.
27
صفای اصفهانی، محمدحسین. (1337). دیوان اشعار. به اهتمام و تصحیح احمد سهیلی خوانساری. تهران: شرکت محمد اقبال و شرکاء.
28
عبدالکریم، عبدالرحیم. (بیتا). منتهیالإرب. تهران: امیرکبیر.
29
عراقی، فخرالدین. (بیتا). کلیات اشعار. به کوشش سعید نفیسی. چ 4. تهران: کتابخانة سنایی.
30
عطار نیشابوری، فریدالدّین. (1351). الهینامه. تصحیح فؤاد روحانی. چ 2. تهران: کتابفروشی زوّار.
31
ــــــــــــــــــــــــــــــــ . (بیتا). دیوان اشعار. تصحیح سعید نفیسی. چ 3. تهران: کتابفروشی زوّار.
32
ـــــــــــــــــــــــــــــــ . (1375). مختارنامه. تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی. چ 2. تهران: سخن.
33
عمادزاده، حسین.(1362). زندگانی حضرت صاحبالزمان. تهران: قائم.
34
الفیومی، احمدبن محمد. (1405ق.). المصباح المنیر. تهران: دارالهجر.
35
قاآنی شیرازی، حبیبالله. (1336). دیوان اشعار. تصحیح و مقدمۀ محمدجعفر محجوب. بیجا: بیتا.
36
کاشانی، محتشم. (بیتا). دیوان اشعار. به کوشش مهرعلی گرکانی. تهران: کتابفروشی محمودی.
37
گلی، احمد و رقیه رجبی. (1389). «بازتاب تصویر دجال در شعر فارسی». دوفصلنامۀ تخصصی علامه. س 10. ش 26. صص 127ـ148.
38
مامقانی، محمدتقی. (1347). دیوان اشعار. با مقدمۀ میرزا عبدالرّسول احقاقی. تبریز: چاپخانۀ شفق.
39
المتقی الهندی، حسامالدین.(1409 ق.). کنز العمّال فی سنن الأقوال و الأفعال. ج 16. بیروت: مؤسسة الرسالة.
40
مجلسی، محمدباقر. (1362). بحارالأنوار. ترجمة علی دوانی. تهران: جاویدان.
41
مراد، مصطفی. (1419ق.). صحیح علامات الساعة الکبری. القاهره: مکتبة القدسی.
42
معزی نیشابوری، امیر ابوعبدالله محمد. (1362). دیوان اشعار. با مقدمه و تصحیح ناصر هیّری. چ 1. تهران: مرزبان.
43
معلوف، لوئیس. (بیتا). المنجد فی اللغة. بیروت: دراالمشرق.
44
مکارم شیرازی، ناصر. (بیتا). المثل فی تفسیر کتاب الله المنزل. بیجا: بینا.
45
موسوی گرمارودی، محمدعلی. (1363). چمن لاله. چ 1. تهران: زوّار.
46
مولوی، جلالالدین محمد. (1386). مثنوی معنوی. به تصحیح رینولد ا. نیکلسون. تهران: هرمس.
47
ــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1379). کلیات شمس تبریزی. به اهتمام جواد اقبال. با مقدمة جواد سلماسزاده. چ 3. تهران: اقبال.
48
میبدی، رشیدالدّین. (1371).کشفالأسرار و عدة الأبرار. ج 2. تهران: امیرکبیر.
49
نسیمی، عمادالدّین. (1372). زندگی و اشعار عمادالدین نسیمی. به کوشش یدالله جلالی پندری. چ 1. تهران: نشر نی.
50
نظیری نیشابوری، محمدحسین. (1340). دیوان اشعار. به کوشش مظاهر مصفا. تهران: امیرکبیر.
51
نورعلیشاه اصفهانی، محمدعلی. (1349). دیوان اشعار. به سعی جواد نوربخش. تهران: انتشارات خانقاه نعمتالله ولی.
52
نیشابوری، مسلمبن الحجاج. (بیتا). صحیح مسلم. ج 8. بیروت: دارالفکر.
53
وحشی بافقی، کمالالدین. (1347). دیوان اشعار. ویراستۀ حسین نخعی. چ 3. تهران: امیرکبیر.
54
هاکس، جیمز. (1377). قاموس کتاب مقدس. تهران: اساطیر.
55
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل و نقد استدلالهای سلفیان دربارة زیارت قبور با تأکید بر اندیشههای ابنتیمیه
یکی از باورهای مهم در میان مسلمانان، بهویژه شیعیان، زیارت و توسل به قبور، خاصه قبور انبیا و اولیاست. این اعتقاد موجب شکلگیری مسافرتهای فردی و جمعی به صورت پیاده و سواره برای دعا و طلب حوایج نزد این مقابر شدهاست. سلفیان تکفیری با بدعت دانستن زیارت قبور و سفر برای آن، به تخریب مقابر انبیا و اولیا و نیز تکفیر زایران و کشتار آنها میپردازند. مقالة پیش رو با هدف بررسی اصالت فتواها و استدلالهای برجستهترین و تأثیرگذارترین چهرة این فرقه، یعنی ابنتیمیه، در سه بخش دیدگاه «ابنتیمیه»، «ادلة ابنتیمیه» و «ارزیابی آنها» شکل گرفتهاست. در این مقاله، با روشی اسنادی ـ تحلیلی به جمعآوری ادله و مستندات ابنتیمیه پرداخته میشود. سپس با ارزیابی و تحلیل این ادله و آشکار کردن تناقض آنها با ادلة قرآنی و روایی، بیپایه واساس بودن عقیدة ابنتیمیه و سلفیان ثابت میشود و در پایان به این نتیجه میرسیم که ادلة فراوانی از قرآن، سنت و اجماع مسلمین بر مشروعیت زیارت قبور و سفر برایان وجود دارد و دیدگاه ابنتیمیه و پیروان او مستند شرعی ندارد و مخالف کتاب، سنت و سیره هست.
https://ajsm.atu.ac.ir/article_9216_84c9516dfa91c9701c6f73b142e8a6f8.pdf
2017-06-22
117
143
10.22054/ajsm.2017.9216
ابنتیمیه
زیارت قبور
شد رحال
سلفیان
تکفیر
حمزه علی
بهرامی
bahrame1918@gmail.com
1
استادیار معارف اسلامی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
LEAD_AUTHOR
آلوسی، نعمانبن محمود. (1981م.). جلاء العینین فی محاکمة الأحمدین. تحقیق علی السید صبح المدنی. قاهره: مطبعة المدنی.
1
ابنبرهان، علاءالدین علی. (1981م.). کنز العمال. تحقیق بکری حیانی صفوة السقا. چ 5. بیروت: مؤسسة الرسالة.
2
ابنتیمیه حرّانی، احمدبن عبدالحلیم. (1987م.). الفتاوى الکبرى. تحقیق عبدالقادر عطا. چ 1. بیروت: دار الکتب العلمیة.
3
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (2005م.). مجموع الفتاوى. تحقیق أنور الباز ـ عامر الجزار. چ 3. بیروت: دار الوفاء
4
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1995م.). مجموعالفتاوی. تحقیق عبدالرحمنبن قاسم. المدینة السعودیة: مجمع الملک فهد.
5
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1410ق.). زیارة القبور. چ 1. ریاض: الإدارة العامة للطبع والترجمة.
6
ابنحجر عسقلانی، احمدبن علی. (1379). فتح الباری شرح صحیح البخاری. تحقیق الخطیب. قاهره ـ بیروت: دارالریان التراث ـ دارالمعرفة.
7
ابنحنبل، أحمد. (2001م.). مسند الإمام أحمدبن حنبل. المحقق عادل مرشد الأرنؤوط وآخرون. چ 1. بیروت: مؤسسة الرسالة.
8
ابنخلکان، شمسالدین أحمد. (1900م.). وفیات الأعیان. تحقیق إحسان عباس. بیروت: دار صادر.
9
ابنرجب، زینالدّین أبیالفرج. (1422ق.). فتح الباری. تحقیق أبومعاذ طارق. چ 2. السعودیة: دار ابنالجوزی.
10
ابنعساکر، عبدالصمدبن عبدالوهاب. (بیتا). إتحاف الزائر. تحقیق شکری. چ 1. بیروت: شرکة دار الأرقم.
11
ابنقدامة، أبومحمد موفق. (1968م.). المغنی. قاهره: مکتبة القاهرة.
12
ــــــــــــــــــــــــــــــ . (2004م.). عمدة الفقه. تحقیق احمد محمد عزوز. بیروت: المکتبة العصریة.
13
ابنماجه، ابوعبدالله محمد. (1430ق.). سنن ابنماجه. تحقیق شعیب الأرناؤوط. چ 1. بیروت: دار الرسالة العالمیة.
14
ــــــــــــــــــــــــــــــ . (بیتا). سنن ابنماجه. تحقیق عبدالباقی. بیروت: دار الفکر.
15
ابنمودود موصلی، عبدالله. (1937م.). الاختیار لتعلیل المختار. تحقیق محمود ابودقیقه. قاهره: مطبعة الحلبی.
16
ابننجار، محبالدّین محمد. (بیتا). الدرةالثمینة فی أخبار المدینة. تحقیق حسین محمد علی شکری. بیروت: شرکة دار الأرقم.
17
ابو ریّه، محمود. (1969م.). شیخ المضیرة ابوهریره. چ 3. مصر: دارالمعارف.
18
أبیداود، سلیمانبن الأشعث. (2009م.). سنن أبیداود. تحقیق شعیب الأرنووط قره بللی. چ 1. بیروت: دارالرسالة.
19
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ . (بیتا). سنن أبیداود. تحقیق محمد محییالدّین عبدالحمید. بیروت: دار الفکر.
20
الأمیر، محمدبن إسماعیل. (2011م.). التَّنویر. تحقیق محمد إبراهیم. چ 1. ریاض: دار السلام.
21
امین، سیدمحسن. (1387). کشف الإرتیاب (تاریخ و نقد وهابیت). ترجمة علیاکبر فائزیپور. قم: مطبوعات دینی.
22
بوطی، محمد سعید رمضان. (1389). سلفیه؛ بدعت یا مذهب. ترجمة حسین صابری. مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی.
23
بهوتی، منصوربن یونس. (1402ق.). کشاف القناع عن متن الإقناع. تحقیق مصطفى هلال. بیروت: دار الفکر.
24
بیهقی، ابوبکر أحمد. (1344ق.). السنن الکبرى وفی ذیله الجوهر النقی. چ 1. حیدرآباد: مجلس دائرةالمعارف النظامیة الکائنة فی الهند.
25
ـــــــــــــــــــــــــ . (1410ق.). شعب الإیمان. تحقیق بسیونی زغلول. چ 1. بیروت: دار الکتب العلمیة.
26
حاکم، أبوعبدالله. (1990م.). المستدرک على الصحیحین. تحقیق عبدالقادر عطاء. چ 1. بیروت: دار الکتب.
27
حصینی، حسنبن علی الهاشمی. (1995م.). صحیح شرح العقیدة الطحاویة. چ 1. اردن: دار الإمام النووی.
28
حطاب الرُّعینی، شمسالدین محمد. (2003م.). مواهب الجلیل لشرح مختصر خلیل. تحقیق زکریا عمیرات. ریاض: دار عالم الکتب.
29
دارقطنی، علیبن عمر. (1966م.). سنن الدارقطنی. تحقیق سید عبداله هاشم یمانی المدنی. بیروت: دار المعرفة.
30
دمیاطی، أبیبکر بن السید محمد. (بیتا). حاشیةإعانة الطالبین على حل ألفاظ. بیروت: دار الفکر.
31
ذهبی، أبوعبدالله محمد. (1993م.). سیر أعلام النبلاء. چ 9. بیروت: مؤسسة الرسالة.
32
ــــــــــــــــــــــــــــ . (1985م.). سیر أعلام النبلاء. تحقیق شعیب الأرنووط. بیروت: مؤسسة الرسالة.
33
سبحانی، جعفر. (1388). آیین وهابیت. تهران: نشر مشعر.
34
سبکی، علیبن عبدالکافی. (1982م.). شفاءالسقام. چ 3. حیدرآباد: دائرةالمعارف العثمانی.
35
سفارینی، شمسالدین.(1982م.). لوامع الأنوار البهیة. چ 2. دمشق: مؤسسة الخافقین.
36
سمهودی، علیبن عبدالله. (1419ق.). وفاء الوفاء بأخبار دار المصطفى. چ 1. بیروت: دار الکتب العلمیة.
37
سندی، محمدبن عبدالهادی. (بیتا). حاشیة السندی على سنن ابنماجه. بیروت: دار الجیل.
38
شوکانی، محمدبن علی. (1993م.). نیل الأوطار. تحقیق صبابطی. چ 1. مصر: دار الحدیث.
39
طبرانی، سلیمانبن أحمد. (1983م.). المعجم الکبیر. تحقیق حمدی. چ 2. الموصل: مکتبة العلوم والحکم.
40
عبدری، محمدبن یوسف. (1398ق.). التاج والإکلیل لمختصر خلیل. بیروت: دار الفکر.
41
غزالی، محمدبن محمد. (1417ق.). الوسیط فی المذهب. تحقیق أحمد محمود. قاهره: دار السلام.
42
فرمانیان، مهدی و مجتبی صداقت. (1392). «زیارت قبور و دلایل عالمان شیعه بر مشروعیت آن». شیعهشناسی. ش 41. صص 141ـ166.
43
قاضی عیاض، ابوالفضل. (1988م.). الشفا بتعریف حقوق المصطفى. بیروت: دارالفکر.
44
قرافی، أحمدبن إدریس. (1994م.). الذخیرة. تحقیق محمد حجی. بیروت: دار الغرب.
45
القرطبی، یوسفبن عبدالله. (1387ق.). التمهید لِمَا فی الموطأ. تحقیق مصطفى بن أحمد و محمد عبدالکبیر البکری. مغرب: وزارة عموم الأوقاف.
46
ــــــــــــــــــــــــــــــ . (بیتا). الإنتفاء فی فضائل الثلاثةالأئمة الفقهاء الأمم. بیروت: دارالکتب العلمیة.
47
کوکب عبید، الحاجة. (1986م.). فقه العبادات على المذهب المالکی. چ 1. دمشق: مطبعة الإنشاء.
48
مبارک فوری، عبیداللهبن محمد. (1984م.). مرعاة المفاتیح. چ 3. هند: إدارة البحوث العلمیة.
49
نووی، یحیىبن شرف. (1405ق.). روضةالطالبین وعمدة المفتین. بیروت: المکتب الإسلامی.
50
ـــــــــــــــــــــــــــ . (بیتا). المجموع شرح المهذب. بیروت: دار الفکر.
51
نیسابوری، مسلمبن حجاج. (بیتا). المسند الصحیح. تحقیق محمد فؤاد عبدالباقی. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
52
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی اسلوب دعایی در صحیفة سجادیه
هدف از انجام این پژوهش، بررسی اسلوب ادبی در صحیفة سجادیه است. نزد اهل صناعت و فن، اسلوب عبارت است از طریقهای که ترکیبها بر طبق آن ساخته، یا قالبی که ترکیبها در آن ریخته میشوند... پس هر فنی از سخن، اسلوب خاص خود و سبکهای متفاوت دارد؛ روشی خاص که یک هنرمند از طریق آن، افکار، عواطف و انفعالات درونی خود را به دیگران منتقل میکند. چنانکه میدانیم، انسانها در تعبیر امور درونی، نه تنها با هم متفاوتند، بلکه در تفسیر یک موضوع و اندیشه نیز همسو نیستند. اسلوب، یک عنصر مهم در ادبیات است و در بسیاری مواقع، نقش لاینفکی از ادبیات را ایفا میکند. همچنین، این عنصر را میتوان در تمام کارها نقش داد، به طوری که خداوند تعالی نیز اسلوب را در قرآن به شیوههای مختلف آوردهاست؛ آنجا که خداوند به موسی و هارون فرمان میدهد که با فرعون با اسلوب و شیوهای خاص برخورد کند، شاید متذکر شود و بترسد: Pاذْهَبَا إِلَى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَى * فَقُولَا لَهُ قَوْلًا لَّیِّنًا لَّعَلَّهُ یَتَذَکَّرُ أَوْ یَخْشَىO (طه/43ـ44). این سؤال به ذهن خوانندگان متون اسلامی، از جمله صحیفة سجادیه و نهجالبلاغه متبادر میشود که چرا اسلوب امام سجاد(ع) با اسلوب علی(ع) در نهجالبلاغه متفاوت است؟ در مقالة حاضر سعی شدهاست تا بر تکیه بر روش پژوهش توصیفیـ تحلیلی (اسنادی) با بررسی گزینشی از دعاهای صحیفة سجادیه به اسلوب ادبی یادشده و روش امام سجاد(ع)در طریقة جاجت بردن به آستان یار و طلب از ایشان بررسی شود. نتایج پژوهش نشان میدهد کهامام سجاد(ع) معانی دقیق عرفانی، فلسفی و اعتقادی را با کلامی ساده، رسا و شیوا بیان فرمودهاند و با اسلوبی متأثر از قرآن، اثری شایستة فهم و درک برای همگان فراهم آوردهاند و هر خوانندهای از اقشار مختلف مردم، با پرداختن به ادعیه صحیفةسجادیه، مجذوب اسلوب شیوا و روان آن میگردد و زبان ائمة معبود خویش را میخواند.
https://ajsm.atu.ac.ir/article_9217_ee4fc19391b9d275af4cc434138f2353.pdf
2017-06-22
145
177
10.22054/ajsm.2017.9217
امام سجاد(ع)
دعا
اسلوب
صحیفة سجادیه
مجتبی
ترکاشوند
mojtaba.torkashvand@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه رازی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران
AUTHOR
حمید رضا
مرادی لقمان
loghman.h2015@gmail.com
2
کارشناس ارشد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
LEAD_AUTHOR
اژدر
شمخانی
azhdarshamkhani@yahoo.com
3
کارشناس ارشد آموزش بزرگسالان، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان، همدان، ایران
AUTHOR
ابناثیر، ضیاءالدین. المثل السائر. ج1. ط2. مصر: دار النهضة.
1
ابنخلدون، عبدالرّحمن بن محمد. مقدمه. ترجمة محمدپروین گنابادی. تهران: شرکت انتشارات علمی.
2
ابنخلکان، احمدبن محمد. (1984م.) وفیات الأعیان و أنباء أبناء الزمان. تحقیق و تعلیق محمد محییالدّین عبد الحمید. القاهره: مکتبة النهضة المصریة.
3
ابنعصفور، جابر. (1992م.). الصور الفنیة. ج3. بیروت: المرکز الثقافی العربی.
4
ابنمنظور، محمدبن مکرم. (بیتا). لسان العرب. ج11. قم: نشر ادب الحوزه.
5
ابوحاقة، احمد. (1996م.). البلاغة و التحلیل. چ 3. بیروت: دار العلم للملایین.
6
احمد بدوی، احمد. (1994م.). أسس النقد الأدبی عند العرب. مصر: نهضة مصر للطباعة والنشر والتوزیع.
7
الأربلی، علی بن عیسی. (1381). کشف الغمةفی معرفةالأئمة. تبریز: مکتبة بنیهاشمی.
8
ارموی، عماد الدین. (1310ق.). حیاةالقلوب فی کیفیةالوصول إلی المحبوب. بیروت: دار الفکر.
9
امین، احمد. (1967م.). النقد الأدبی. ط 4. بیروت: دار الکتاب العربی.
10
تبریزی، خطیب. (بیتا). الإیضاح فی علومالبلاغة. بیروت: دار الکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون.
11
الثعالبی النیسابوری، أبیمنصور عبدالملک. (1983م.). یتیمةالدهر فی محاسن اهل العصر. ج3. شرح والتحقیق مفید محمد قمیحة. بیروت ـ لبنان: دار الکتاب العلمیّة.
12
جرجانی، علیبن محمد. (1368). تعریفات. تهران: ناصر خسرو.
13
جرجانی، عبدالقاهر. (1999م.). دلائل الإعجاز. شرح والتحقیق محمد التنجی. بیروت: دار الکتاب العربی.
14
الحسنی العاملی، محسن الأمین. (1406ق.). اعیان الشیعة. تحقیق حسن الأمین. قاهره: دار التعارف المطبوعات.
15
حکیمی، محمدرضا. (1336). ادبیات و تعهد در اسلام. تهران: مشعل آزادی.
16
خامنهای، سید علی. (بیتا). پیشوای صادق. تهران: انتشارات سید جمال.
17
خرمشاهی، بهاءالدّین. (1367). حافظنامه. ج1. چ2. تهران: انتشارت علمی فرهنگی.
18
دایرةالمعارف فرید وجدی. (بیتا). بیروتـ لبنان: دار المعرفة.
19
دهخدا، علیاکبر. (1325). لغتنامة دهخدا. زیر نظر محمد معین و جعفر شهیدی. تهران: مؤسسة لغتنامة دهخدا.
20
الرافعی، صادق. (1394م.). تاریخ الآداب العرب. بیروت: دار الکتاب العربی.
21
رجایی، محمد خلیل. (1359). معالمالبلاغة. چ 3: شیراز: دانشگاه شیراز.
22
زاهدی، جعفر. (بیتا). روش گفتار. مشهد: چاپخانة دانشگاه مشهد.
23
زمخشری، جارالله محمود. (1992م.). اساس البلاغة. قاهره: بینا.
24
ـــــــــــــــــــــــــــــــ . (1417ق.). الفائق فی غریب الحدیث. تحقیق و تصحیح ابراهیم شمسالدّین. چ1. بیروت: دار الکتب العلمیة.
25
زیات، احمد حسن. (1985م). تاریخ الادب العربی. چ 29. بیروت: دار الثقافة.
26
زیدان، جرجی. (1983م). تاریخ آداباللغةالعربیة. بیروت ـ لبنان: دار مکتبة الحیاة.
27
سراج طوسی، ابونصر. (1380ق.). اللمع. تحقیق دکتر عبدالحلیم محمود طه و عبدالباقی سرور. مصر: دارالکتب الحدیث بمصر.
28
سکاکی، ابویعقوب یوسف. (1937م). مفتاح العلوم. چ 1. مصر: مطبعة الحلبی.
29
سید حسینی، رضا. (1371). مکتبهای ادبی. چ 10. تهران: آگاه.
30
سیوطی، جلالالدّین. (1383ق.). تاریخ الخلفاء. بغداد:مکتبة المثنی.
31
شایب، احمد. (1939م.). الأُسلوب. اسکندریة: المطبعة الفاروقیة.
32
ــــــــــــــــ . (1999م.). اصول النقد الادبی. چ10. قاهره: مکتبة النهضة المصریّة.
33
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1368). شاعرآیینهها (بررسی سبک هندی و شعر بیدل). چ2. تهران: آگاه.
34
ــــــــــــــــــــــــــــــــ . (بیتا). صور خیال در شعر فارسی. چ 3. تهران: آگاه.
35
صحیفةسجادیه. (1383). ترجمة محمدعلی خلجی. بیجا: انتشارات میثم.
36
ضیف، شوقی. (بیتا). تاریخ الأدب العربی (عصر جاهلی). تهران: چاپ امیرکبیر.
37
طبری، محمدبن جریر. (1323ق.). جامع البیان فی تفسیر القرآن. مصر: مکتبة الکبر الأمیریة.
38
طهرانی، آقا بزرگ. (1325). الذریعةإلی تصانیف الشیعة.
39
عبدالله، محمدحسن. (1975م.). المقدمةفی النقد الأدبی. کویت: دار البحوث العلمیة.
40
عسکری، ابوهلال حسنبن عبدالله. (1952م.) .الصناعتین. تحقیق علی محمد البجاوی. بیروت: دار احیاء الکتب العربیة.
41
علوی مقدم، محمد و رضا اشرفزاده. (1376). معانی و بیان. قم: چاپ مهر.
42
غنیمی هلال، محمد. (1997م.). النقد الأدبی الحدیث. مصر: دار نهضة للطباعة والنشر والتوزیع.
43
فاضلی، محمد. (1376). دراسة و نقد فی مسائل بلاغیةهامة. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی.
44
قدّامة المقدسی، احمدبن عبدالرحمن. (1407ق.). منهاج القاصدین (مختصر منهاج القاصدین). تصحیح محمد احمد دهمان. بیروت: دار الهجر.
45
القیروانی، ابنرشیق. (بیتا). العمدةفی محاسن الشعر و آدابه و نقده. ج1. بیروت: دارالجیل.
46
کسنزائی، عبدالکریم. (بیتا). الأنوار الرّحمانیّةفی الطریقة القادریّة. بیجا: مکتبة مدبولی.
47
کلینی، محمدبن یعقوب. (بیتا). اصول کافی. ترجمه و شرح سید جواد مصطفوی. تهران: دفتر نشر فرهنگ اهل بیت.
48
المسعودی، علیبن حسین. (1409ق.). مروج الذهب. تحقیق محمد محییالدّین عبدالحمید. بیروت: دار الفکر.
49
مصری، ابن أبیالأصبع. (1368). بدیع القرآن. ترجمة سید علی میرلوحی. مشهد: مؤسسة چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی انتشارات آستان قدس رضوی.
50
مصطفی، ابراهیم. (1380). المعجم الوسیط. طبع عبدالسلام هارون. دمشق: مجمعاللغة العربیة.
51
المقدّسی، انیس. (1981م.). المختارات السائرةمن روائع الادب العربی. چ 5. بیروت: دار العلم للملایین.
52
نراقی، محمدمهدی. (1383ق.). جامع السادات. بیجا: انتشارات نجف.
53
الهاشمی، سید احمد. (1370). جواهر البلاغة. قم: مکتب الأعلامی الإسلامی.
54
هاشمی خراسانی، حجت. (1403ق.). مفصل در شرح مطول (فن سوم بدیع).بیجا: چاپ سعید.
55
هاوکس، ترنس. (1377). استعاره. ترجمة فرزانه طاهری. تهران: مرکز.
56
الیعقوبی، احمد بن محمد. (1960م.). تاریخ الیعقوبی. ج 2. بیروت: بینا.
57