منیره فرضی شوب؛ فرشته فرضی شوب؛ زهره شاه قاسمی
چکیده
چکیده ارتباط میان انسان‌ها سنگ بنای جامعة انسانی است و هر ارتباطی حدّاقل از سه مؤلّفة متکلّم (ارسال‌کنندة پیام)، پیام (متن/ کلام)، مخاطب (دریافت‌کنندة پیام) تشکیل می‌شود. هدف از برقراری ارتباط نیز نقل و انتقال پیام است. هر متکلّم برای اینکه پیام خود را به بهترین شکل به مخاطب ارایه کند، نیازمند آن است که اطّلاعاتی در مورد مخاطب داشته ...
بیشتر
چکیده ارتباط میان انسان‌ها سنگ بنای جامعة انسانی است و هر ارتباطی حدّاقل از سه مؤلّفة متکلّم (ارسال‌کنندة پیام)، پیام (متن/ کلام)، مخاطب (دریافت‌کنندة پیام) تشکیل می‌شود. هدف از برقراری ارتباط نیز نقل و انتقال پیام است. هر متکلّم برای اینکه پیام خود را به بهترین شکل به مخاطب ارایه کند، نیازمند آن است که اطّلاعاتی در مورد مخاطب داشته باشد و بر مبنای آن اطّلاعات، به محتوایی که در دست دارد، شکل و ساختاری منطقی و اثربخش بدهد. کتاب نهج‌البلاغه مجموعه‌ای متشکّل از پیام‌هایی دینی و اخلاقی است که خطاب به مردمی با ویژگی‌های گوناگون بسیار بیان شده است، با وجود گوناگونی پیام‌ها و مخاطبانِ این کتاب، همة سخنوران بزرگ ادبیّات عربی و پارسی برآنند که انتقال پیام در این کتاب به شکلی تحسین‌برانگیز صورت گرفته، به گونه‌ای که آن را بزرگترین شاهکار ادبیّات عربی پس از قرآن قرار داده است، چرا که شاخصه‌ها و معیارهایی صحیح و مؤثّر را برای تقسیم‌بندی مخاطبان به کار برده است. این پژوهش با سیری در نهج‌البلاغه به جستجوی این شاخصه‌ها می‌پردازد. شاخصه‌هایی که از نظر جامعیّت و روش‌مندی در تمامی ادوار قابل استفاده و با حذف مواردی که با نقش سنّتی مخاطب در دورة اوّلیّة اسلام در تضاد است ـ کاملاً بر اصول علمی مبحث مخاطب‌شناسی در علم ارتباطات قابل تطبیق است.
