قرآن پژوهی
امان اله ناصری کریموند؛ قاسم بستانی؛ حمزه عبیدی نیسی
چکیده
توجه به معانی صحیح واژه‌های قرآن نقش مهمی در تفسیر و فهم مراد خداوند متعال دارد. از این‌رو معانی لغات قرآنی یکی از کلید‌واژه‌های مهمِ مفسران در فهم کلام الهی شمرده می‌شود که بر پایه‌ی آن، تفسیر سمت و سویی خاص به خود گرفته و ممکن است در آثار دیگر مفسران نیز تأثیرگذار باشد. یکی از این مفسران، زمخشری است که در تفسیر خود(کشاف)، معانی ...
بیشتر
توجه به معانی صحیح واژه‌های قرآن نقش مهمی در تفسیر و فهم مراد خداوند متعال دارد. از این‌رو معانی لغات قرآنی یکی از کلید‌واژه‌های مهمِ مفسران در فهم کلام الهی شمرده می‌شود که بر پایه‌ی آن، تفسیر سمت و سویی خاص به خود گرفته و ممکن است در آثار دیگر مفسران نیز تأثیرگذار باشد. یکی از این مفسران، زمخشری است که در تفسیر خود(کشاف)، معانی خاصی برای برخی از واژهها برگزیده که مورد نقد دیگر مفسران از جمله علامه طباطبایی قرار گرفتهاند. در این پژوهش به این سؤال پاسخ داده شده که علامه طباطبایی چه واژههایی از تفسیر کشاف را مورد نقد قرار داده و اعتبار نقدهای ایشان چگونه است؟این نوشتار، با روش توصیفی-تحلیلی و شیوهی کتابخانه‌ای، ضمن گردآوری این واژهها و ذکر معانی زمخشری و نقد طباطبایی، صحت این معانی و نقدهای صورت گرفته را نیز بررسی نموده تا معلوم گردد که کدام معانی؛ معانی مورد نظر زمخشری یا علامه طباطبایی درست است. نتیجهی پژوهش چنین بیان می‌شود که گرچه غالباً نظرات نقادانهی مؤلف المیزان صحیح است اما در مواردی نیز دیدگاه زمخشری معتبر و ارجح بوده و نقد طباطبایی بر آن وارد نیست.
امان اله ناصری کریموند؛ قاسم بستانی
چکیده
استناد به روایات یکی از منابع اصیل برای مفسر است، اما مفسران در شیوه بهره‌گیری از این منبع، دیدگاه و عملکرد متفاوتی داشته و هر کدام به‌نوعی از روایات استمداد کرده‌اند که البته بسیاری از آنان در این زمینه دچار لغزش شده‌اند. علامه طباطبایی با مطرح کردن «بحث‌های روایی» در تفسیر المیزان، درصدد سنجش اعتبار و تعیین صحت و سقم روایات ...
بیشتر
استناد به روایات یکی از منابع اصیل برای مفسر است، اما مفسران در شیوه بهره‌گیری از این منبع، دیدگاه و عملکرد متفاوتی داشته و هر کدام به‌نوعی از روایات استمداد کرده‌اند که البته بسیاری از آنان در این زمینه دچار لغزش شده‌اند. علامه طباطبایی با مطرح کردن «بحث‌های روایی» در تفسیر المیزان، درصدد سنجش اعتبار و تعیین صحت و سقم روایات تفسیری و همچنین نقد نظرات مفسران در استفاده از این میراث بوده و با بهکارگیری مبانی و ملاکهای نقد‌الحدیثی بهطور مفصل به بررسی و نقد اجتهاد مفسران در زمینه بهکارگیری روایات پرداخته و موارد فهم نادرست، اجتهاد نارسا و ضعفهای موجود در روایات تفسیری را با دلایل مستند و مستدل بیان کرده است. البته نویسنده ارزیابیهای علامه پیرامون نقد روایات و بررسی نظر مفسران را نیز مورد قضاوت و سنجش قرار داده و میزان اعتبار نظرات انتقادی ایشان را ذکر و موارد قوت و ضعف دیدگاهش را بیان کرده است.
امان اله ناصری کریموند؛ قاسم بستانی
چکیده
یکی از مؤلفه‌های مهم علّامه طباطبائی در تفسیر المیزان درنظرگرفتن روابط معنایی موجود در بین آیات می‌باشد که ایشان این روابط را با عنایت به قرائن قرآنی به ویژه قرینۀ سیاق کشف می‌نماید. مقالۀ پیش‌رو که با ابزار کتابخانه‌ای و به روش توصیفی-تحلیلی نگارش یافته، به بررسی یکی از مبانی مؤلف المیزان (ارتباط معنایی آیات) در فهم قرآن پرداخته‌است. ...
بیشتر
یکی از مؤلفه‌های مهم علّامه طباطبائی در تفسیر المیزان درنظرگرفتن روابط معنایی موجود در بین آیات می‌باشد که ایشان این روابط را با عنایت به قرائن قرآنی به ویژه قرینۀ سیاق کشف می‌نماید. مقالۀ پیش‌رو که با ابزار کتابخانه‌ای و به روش توصیفی-تحلیلی نگارش یافته، به بررسی یکی از مبانی مؤلف المیزان (ارتباط معنایی آیات) در فهم قرآن پرداخته‌است. حاصل این مطالعه چنین بیان می‌شود که از منظر علّامه مهمترین و رایجترین روابط معنایی آیات در گونههایی از روابط محکم و معناداری از جمله: رابطۀ تعلیل موجود در آیات (تعلیل قسمتی از آیه برای قسمت دیگر آن آیه و تعلیل یک آیه توسط آیهای دیگر)، مقدمهچینی برای بیان مطلبی (یک جمله برای بیان جملهای دیگر از همان آیه و یک آیه برای بیان آیۀ دیگر)، جواب به سؤال موجود و مقدّر (در همان آیه و در آیات دیگر)، در نظر گرفتن رابطۀ مطلق و مقید و رابطۀ تخصیص و تعمیم (تعمیم خاص و تخصیص عام) نهفته است که کشف مراد خداوند متعال و ارائۀ تفسیر صحیح از آیات، مستلزم در نظر گرفتن این روابط می‌باشد.
