بی بی سادات رضی بهابادی؛ فتحیه فتاحی زاده؛ لیلا مرتاض
چکیده
نظریه بینامتنیت رویکردی است که روابط بین متون و چگونگی ارتباط بین آن‌ها را بررسی می‌کند. در این رویکرد دلالت‌های گوناگون متون در فضای متون دیگر آشکار می‌شود. کاربست این نظریه در مطالعات دینی در تبیین پیوند عمیق قرآن و عترت است. در این پژوهش دعای چهل و چهارم صحیفه سجادیه با موضوع آغاز ماه رمضان در دو سطح لایه‌های ظاهری و باطنی متن ...
بیشتر
نظریه بینامتنیت رویکردی است که روابط بین متون و چگونگی ارتباط بین آن‌ها را بررسی می‌کند. در این رویکرد دلالت‌های گوناگون متون در فضای متون دیگر آشکار می‌شود. کاربست این نظریه در مطالعات دینی در تبیین پیوند عمیق قرآن و عترت است. در این پژوهش دعای چهل و چهارم صحیفه سجادیه با موضوع آغاز ماه رمضان در دو سطح لایه‌های ظاهری و باطنی متن بررسی و تبیین می‌شود. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی به دنبال کشف افق معنایی جدید از این دعا است. روابط بینامتنی با سه گونه ساختاری و مضمونی و واژگانی پیگیری شده است. نتایج به دست آمده از پژوهش، گویای آن است که حضرت در طول این دعا از ساختارهای مختلف قرآنی در موضوعاتی همچون نزول قرآن در ماه رمضان و شب قدر، درخواست ملحق شدن به بندگان صالح، حمد خداوند بر نعمت هدایت و غیره بهره بردهاند به گونهای که قرآن در درخواستهایشان تجلّی یافتهاست.
سعیده مطیعیان نجار؛ فتحیه فتاحی زاده
چکیده
بهره‌برداری از آموزه‌های اهل بیت، مسیر رشد و سعادت آحاد جامعه را هموار می‌سازد. دعای بیست‌وششم صحیفة سجادیه با محوریت دعا در حق همسایگان و شیعیان، یکی از آموزه‌هایی است که می‌تواند در شناخت وظایف متقابل امام و امت مؤثر باشد. در این پژوهش، روش تحلیل محتوا به منظور کشف زوایای پنهان کلام امام سجاد(ع) و کاربردی کردن آن به‌کار گرفته ...
بیشتر
بهره‌برداری از آموزه‌های اهل بیت، مسیر رشد و سعادت آحاد جامعه را هموار می‌سازد. دعای بیست‌وششم صحیفة سجادیه با محوریت دعا در حق همسایگان و شیعیان، یکی از آموزه‌هایی است که می‌تواند در شناخت وظایف متقابل امام و امت مؤثر باشد. در این پژوهش، روش تحلیل محتوا به منظور کشف زوایای پنهان کلام امام سجاد(ع) و کاربردی کردن آن به‌کار گرفته شده‌است. ضمن تحلیل کمّی وکیفی دعای مذکور، وظایف امام و امت در سه بخش وظایف اختصاصی امام، وظایف اختصاصی امت ودر پایان، وظایف متقابل آن دو شناسایی شد. در راستای تحقق وظایف یادشده، به دو جنبة اعتقادی و اخلاقی توجه شده‌است، البته بُعد اخلاقی آن بسامد بالاتری دارد. تأکید بر شناخت امام در بخش اعتقادی وتوجه به تحکیم روابط عاطفی آحاد امت، یاری رساندن به یکدیگر و نیز تنظیم رفتار و نوع تعامل هریک با دیگران از مؤلفههای اخلاقی است که در دعای حضرت بدان پرداخته شده‌است. دستاورد کاربردی کردن آموزه‌های اسلامی، گام برداشتن در مسیر سلامت زیست اجتماعی و بهرهمندی از جامعهای ایدهآل خواهد بود.
حدیث پژوهی
حسن نجفی؛ مرتضی اکبرپور؛ محمدحسن محمدی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف شناسایی مدلول‌های تربیتی دعای بیست‌و پنجم صحیفة سجادیه و چگونگی کاربرد آن‌ها در برنامۀ درسی معارف اسلامی انجام شده‌است. روش پژوهش توصیفی‌ـ تحلیلی می‌باشد. برای گردآوری داده‌های لازم در نیل به اهداف پژوهش، متن و ترجمة دعای مذکور و نیز دیگر منابع تشریحی با استفاده از فرم‌های فیش‌برداری از منابع جمع‌آوری، و با ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف شناسایی مدلول‌های تربیتی دعای بیست‌و پنجم صحیفة سجادیه و چگونگی کاربرد آن‌ها در برنامۀ درسی معارف اسلامی انجام شده‌است. روش پژوهش توصیفی‌ـ تحلیلی می‌باشد. برای گردآوری داده‌های لازم در نیل به اهداف پژوهش، متن و ترجمة دعای مذکور و نیز دیگر منابع تشریحی با استفاده از فرم‌های فیش‌برداری از منابع جمع‌آوری، و با شیوه‌های کیفی تجزیه و تحلیل شده‌است. بر اساس یافتههای این تحقیق، در دعای بیست‌و پنج صحیفة سجادیه به گونهای ظریف و دقیق برخی از مدلول‌های تربیتی را می‌توان استنتاج و استخراج نمود که عبارتند از: استعانت از خداوند، بهرهگیری از تقوا، محور قرار دادن محبت راستین، اطاعتپذیری، شناخت دشمن (شیطان)، بصیرت، واگذاری مسئولیت به متربیان، توجه به رشد اخلاقی، طلب رزق طیب و توجه به تربیت جسمانی. برنامهریزان درسی میتوانند از مدلول‌های تربیتی مذکور با اتخاذ استراتژیهای مطرحشده از سوی محققان در طراحی بخشهای اهداف، محتوا، روشهای یاددهیـ یادگیری و ارزشیایی برنامۀ درسی معارف اسلامی استفاده نمایند.
مجتبی ترکاشوند؛ حمید رضا مرادی لقمان؛ اژدر شمخانی
چکیده
هدف از انجام این پژوهش، بررسی اسلوب ادبی در صحیفة سجادیه است. نزد اهل صناعت و فن، اسلوب عبارت است از طریقه‌ای که ترکیب‌ها بر طبق آن ساخته، یا قالبی که ترکیب‌ها در آن ریخته می‌شوند... پس هر فنی از سخن، اسلوب خاص خود و سبک‌های متفاوت دارد؛ روشی خاص که یک هنرمند از طریق آن، افکار، عواطف و انفعالات درونی خود را به دیگران منتقل می‌کند. چنان‌که ...
بیشتر
هدف از انجام این پژوهش، بررسی اسلوب ادبی در صحیفة سجادیه است. نزد اهل صناعت و فن، اسلوب عبارت است از طریقه‌ای که ترکیب‌ها بر طبق آن ساخته، یا قالبی که ترکیب‌ها در آن ریخته می‌شوند... پس هر فنی از سخن، اسلوب خاص خود و سبک‌های متفاوت دارد؛ روشی خاص که یک هنرمند از طریق آن، افکار، عواطف و انفعالات درونی خود را به دیگران منتقل می‌کند. چنان‌که می‌دانیم، انسان‌ها در تعبیر امور درونی، نه تنها با هم متفاوتند، بلکه در تفسیر یک موضوع و اندیشه نیز هم‌سو نیستند. اسلوب، یک عنصر مهم در ادبیات است و در بسیاری مواقع، نقش لاینفکی از ادبیات را ایفا می‌کند. همچنین، این عنصر را می‌توان در تمام کارها نقش داد، به طوری که خداوند تعالی نیز اسلوب را در قرآن به شیوه‌های مختلف آورده‌است؛ آنجا که خداوند به موسی و هارون فرمان می‌دهد که با فرعون با اسلوب و شیوه‌ای خاص برخورد کند، شاید متذکر شود و بترسد: Pاذْهَبَا إِلَى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَى * فَقُولَا لَهُ قَوْلًا لَّیِّنًا لَّعَلَّهُ یَتَذَکَّرُ أَوْ یَخْشَىO (طه/43ـ44). این سؤال به ذهن خوانندگان متون اسلامی، از جمله صحیفة سجادیه و نهج‌البلاغه متبادر می‌شود که چرا اسلوب امام سجاد(ع) با اسلوب علی(ع) در نهج‌البلاغه متفاوت است؟ در مقالة حاضر سعی شده‌است تا بر تکیه بر روش پژوهش توصیفی‌ـ تحلیلی (اسنادی) با بررسی گزینشی از دعاهای صحیفة سجادیه به اسلوب ادبی یادشده و روش امام سجاد(ع)در طریقة جاجت بردن به آستان یار و طلب از ایشان بررسی شود. نتایج پژوهش نشان می‌دهد کهامام سجاد(ع) معانی دقیق عرفانی، فلسفی و اعتقادی را با کلامی ساده، رسا و شیوا بیان فرموده‌اند و با اسلوبی متأثر از قرآن، اثری شایستة فهم و درک برای همگان فراهم آورده‌اند و هر خواننده‌ای از اقشار مختلف مردم، با پرداختن به ادعیه صحیفةسجادیه، مجذوب اسلوب شیوا و روان آن می‌گردد و زبان ائمة معبود خویش را می‌خواند.
حجت اله فسنقری؛ راضیه کارآمد
چکیده
سبک‌شناسی علمی است که به تحلیل و بررسی عناصر سخن می‌پردازد و مختصاتی از متن که متکرر باشد، مدّنظر قرار می‌دهد و از لایه‌ها و جنبه‌های گوناگونی برخوردار است که شناخت نظام واژه‌گزینی و نوع واژه‌های متن یکی از لایه‌های آن است. دعای ابوحمزة ثمالی یکی از دعاهایی است که هم به لحاظ مضمون و محتوا و هم به لحاظ ساختار و ارزش‌های هنری در ...
بیشتر
سبک‌شناسی علمی است که به تحلیل و بررسی عناصر سخن می‌پردازد و مختصاتی از متن که متکرر باشد، مدّنظر قرار می‌دهد و از لایه‌ها و جنبه‌های گوناگونی برخوردار است که شناخت نظام واژه‌گزینی و نوع واژه‌های متن یکی از لایه‌های آن است. دعای ابوحمزة ثمالی یکی از دعاهایی است که هم به لحاظ مضمون و محتوا و هم به لحاظ ساختار و ارزش‌های هنری در جایگاه والایی قرار دارد. این نوشتار بر آن است تا به روش توصیفی ـ تحلیلی دعای ابوحمزة ثمالی را در لایة واژگانی بررسی کند و دلیل گزینش برخی واژگان از جانب امام سجاد(ع) را توضیح می‌دهد. استفاده از تکرار و مترادف‌ها لازمة نجوای عاشقانه با محبوب است و دعا نجوای عاشقانه با محبوب است که در این دعا، جملات و کلمات مترادف، به‌ویژه در باب رحمت و رأفت خداوند زیاد مشاهده می‌شود و بیشتر واژگان این دعا پیرامون مفاهیم عقلی و انتزاعی است. بررسی معنای واژگان و ذکر تفاوت آن‌ها با واژه‌های مشابه می‌تواند علّت و دلیل گزینش آن‌ها را از سوی امام(ع) برای ما روشن سازد و به این باور برساند که شکل و موقعیّت واژگان در مناسب‌ترین وضعیّت خود است. در این مقاله، واژه‌هایی بررسی می‌شودکه ممکن است کاربرد آن از سوی امام، در ابتدا برای خواننده و شنونده سؤال‌برانگیز و مبهم باشد و با بررسی این واژه‌ها و واژه‌های مشابه به این نتیجه می‌رسد که انتخاب واژة مورد نظر، بهترین صورت کاربرد واژه است.
