قرآن پژوهی
علی اصغر شعاعی؛ حسنعلی نوروزی؛ حسین مقدس
چکیده
زیارت قبور صالحان و اولیای الهی همواره مورد توجه بوده، تا جایی که بسیاری از علما زیارت قبور را سنت شمردهاند و بر جواز آن ادعای اجماع کردهاند. از سوی دیگر، ابنتیمیه و برخی دانشمندان اسلام، با پیروی از آیات قرآن و روایات، زیارت قبور را تجویز کردهاند و سیرة مسلمانان در طول تاریخ اسلام همواره بر مشروعیت، بلکه استحباب سفر برای زیارت ...
بیشتر
زیارت قبور صالحان و اولیای الهی همواره مورد توجه بوده، تا جایی که بسیاری از علما زیارت قبور را سنت شمردهاند و بر جواز آن ادعای اجماع کردهاند. از سوی دیگر، ابنتیمیه و برخی دانشمندان اسلام، با پیروی از آیات قرآن و روایات، زیارت قبور را تجویز کردهاند و سیرة مسلمانان در طول تاریخ اسلام همواره بر مشروعیت، بلکه استحباب سفر برای زیارت مشروعیت سفرهای زیارتی را زیر سؤال برد و به حرمت آن فتوا داد و به تبع او، وهابیان و برخی از سلفیان به ترویج افکار و آرای وی پرداختند؛ از جمله، محمد رشیدرضا است که در موارد متعددی از تفسیر المنار، به دفاع از دیدگاههای وی پرداختهاست. این پژوهش با روش توصیفیـ تحلیلی و با رویکرد انتقادی به دیدگاههای صاحب تفسیر المنار و نیز تأکید بر مبانی و اندیشههای علامه طباطبائی به این نتیجه رسیده که مشروعیت زیارت قبور، مبتنی بر شواهد قرآنی، روایی و عقلی بودهاست و اتهامات صاحب المنار مبنی بر تکفیر و مشرک خواندن شیعیان و بدعت شمردن زیارت اهل قبور، با ظواهر و محتوای آیات قرآنی و روایی همخوانی ندارد و چنین نسبتها و تشکیکهای مذهبی، ناشی از عدم درک صحیح نسبت به مبانی اعتقادی توحیدی شیعه و خلط اوصاف اولوهیت حق تعالی با واسطهها و جلوههای الهی در عرصة تکوین و تشریع نظام هستی و پیروی متعصبانه از مبانی ابنتیمیه و مکتب سلفیه میباشد و زیارت اهل قبور از مصادیق یادکرد و بزرگداشت بزرگان دین و اهتمام به شعائر دینی و تجلی عبودیت پروردگار میباشد و مستندات قرآنی، روایی و شواهد تاریخی فراوانی، مؤید آن وجود دارد.
محمد مولوی؛ معصومه خلیلی
چکیده
چکیده قرآن کریم به عنوان کاملترین کتاب آسمانی، برای هدایت انسانها از فنون گوناگونی استفاده کرده است. از جملة این فنون، بهرهگیری از اسلوب داستان است که در مواضع و مناسبتهای گوناگون مطرح میکند. هدف قرآن در بیان این داستانها، بیان داستان تخیّلی نیست، بلکه سرگذشت پیشینیان را آیینهای برای عبرت آیندگان قرار داده است و سراسر ...
بیشتر
چکیده قرآن کریم به عنوان کاملترین کتاب آسمانی، برای هدایت انسانها از فنون گوناگونی استفاده کرده است. از جملة این فنون، بهرهگیری از اسلوب داستان است که در مواضع و مناسبتهای گوناگون مطرح میکند. هدف قرآن در بیان این داستانها، بیان داستان تخیّلی نیست، بلکه سرگذشت پیشینیان را آیینهای برای عبرت آیندگان قرار داده است و سراسر آن حقّ است. مفسّران قرآن، بهویژه در دوران معاصر، به این بُعد از قرآن توجّه خاصّی نمودهاند تا جایی که از آن، با اعجاز غیبی یا اعجاز قصصی یاد میکنند. از جملة این مفسّران رشیدرضا در تفسیر المنار و آیتالله مکارم شیرازی در تفسیر نمونه است که عبارتِ «اعجاز قِصَصی قرآن» در بسیاری از مجلّدات آنها به صورت گستردهای به چشم میخورد. بررسی این تفاسیر نشان میدهد که دیدگاه تمثیلی و تخیّلی مفسّران المنار نسبت به برخی از قصص قرآن باعث گردیده تا نظرات خاصّی را مطابق عقلگرایی افراطی و سلفی خودشان به قصص تحمیل کنند. در مقابل، تفسیر نمونه با دیدگاهی معتدلانه، بیتأثیر از عقاید مذهبی خاص و با دلیل و برهان، واقعی بودن همة قصص را اثبات نموده است و تمثیلی دانستن آنها را با صراحت رد کردهاند. ایشان هدف عبرتآموزی و تربیتی از قصص قرآن را برخلاف تمثیل بودن آنها دانسته است.