حدیث پژوهی
مفهوم‌شناسی خشونت در کلام امام علی(ع) با تأکید بر گستره‌ی معنایی آن در نهج‌البلاغه

محمد شریفی؛ حسن یعقوبی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 دی 1402

https://doi.org/10.22054/ajsm.2023.55525.1640

چکیده
  یکی از مهم‌ترین مباحث انسان‌شناسی و اخلاق، مسئله‌ی "خشونت" است. زیرا، از یک‌طرف دشمنان دین همواره سعی در معرفی چهره‌ای خشن و ناخوشایند از دین و پیشوایان آن داشته و از طرفی، در تعالیم دینی، گاه انسان حق إعمال خشونت را ندارد و گاهی هم، باید ابراز خشم و خشونت کند. این روی‌کَرد دوگانه‌ی دین و آموزه‌های اسلامی به مبحث خشونت و ترسیم چهره‌ای ...  بیشتر

حدیث پژوهی
تبیین معنای واژه‌ی صنائع در عبارت و الناس بعد صنائع لنا در نامه‌ی 28 نهج‌البلاغه

زهرا سعادت‌پور؛ مهدی مطیع

دوره 14، شماره 46 ، فروردین 1402، ، صفحه 245-276

https://doi.org/10.22054/ajsm.2023.54442.1626

چکیده
  شناخت جایگاه ائمه(ع) بر تمامی مسلمانان ضرورت دارد. برخی مانند غلات در مورد ایشان دچار غلو شده‌اند. از طرف دیگر نباید دچار تفریط شده و مقامان ائمه(ع) را انکار کرد. عبارت والناس بعد صنائع لنا که در نامه‌ی 28 نهج‌البلاغه به کار رفته است بیانگر فضیلتی برای ائمه(ع) است. اغلب شارحین[1] صنائع را در این عبارت پرورش‌یافته معنا کرده‌اند. برخی نیز ...  بیشتر

حدیث پژوهی
بررسی ترجمۀ فیض الاسلام از نهج البلاغه بر اساس الگوی نظری وینی و داربلنه (مطالعۀ موردی خطبۀ أشباح و قاصعه)

مهین حاجی زاده؛ سپیده باقری

دوره 13، شماره 45 ، مهر 1401، ، صفحه 25-53

https://doi.org/10.22054/ajsm.2023.64449.1763

چکیده
  ترجمۀ متون دینی و مقدس به ویژه نهج‌البلاغه، از مهم‌ترین راه‌ها برای انتقال مفاهیم آنهاست. این ترجمه‌ها نیازمند ارزیابی دقیق و علمی هستند تا بتوان نارسایی‌ها و کاستی‌های موجود در آنها را شناسایی کرده و در نتیجه سطح کیفی ترجمه‌ها را بهبود بخشید. در این میان، الگوها و نظریات متعددی از سوی صاحب‌نظران حوزۀ ترجمه جهت سنجش ترجمه مطرح ...  بیشتر

حدیث پژوهی
بررسی دلالت‌های مفهومی‌ـ بلاغی زبان دست در نهج‌‌البلاغه

ابراهیم ابراهیمی؛ نوال حزباوی

دوره 13، شماره 44 ، فروردین 1401، ، صفحه 165-190

https://doi.org/10.22054/ajsm.2023.71025.1879

چکیده
  زبان بدن از جمله مهم‌ترین ابزارهای ارتباطی جامعة بشری است که انسان‌ها از آن برای بیان احساسات و دلالت‌های مختلف بهره می‌گیرند. نقش زبان بدن در بستر متون ادبی برای کشف مقاصد و داده‌های مفهومی و آرایه‌های ادبی که به صورت زبان بدن مجسم شده‌است، درخور توجه می‌باشد. کتاب نهج‌البلاغه مملوّ از صنایع ادبی و لطافت‌های کلامی است. در این ...  بیشتر

حدیث پژوهی
نقش ظواهر الفاظ و آرایه‌های ادبی در فهم توصیفات نهج‌البلاغه

علی اسدی اصل؛ حسن نقی زاده؛ سید مهدی ظفرحسینی

دوره 12، شماره 43 ، مهر 1400، ، صفحه 123-146

https://doi.org/10.22054/ajsm.2022.66259.1809

چکیده
  بسیاری از سخنان امام علی (ع) در نهج‌البلاغه در غالب وصف آمده است مانند توصیف خداوند، پیامبر و غیره. با توجه به آن‌که وصف در ادبیات عربی یکی از فنون مهم شاعری در کنار مدح، هجو و رثاء است تأکید این مقاله بر آن است که توصیفات نهج‌البلاغه علاوه بر بعد فلسفی، کلامی و عرفانی از حیث ادبی نیز به دقّت مطالعه شود تا روشن گردد بررسی آن از این منظر ...  بیشتر

نقد دیدگاه انسان‌شناختی نظریة واقعیت‌درمانی گلاسر بر اساس دیدگاه انسان‌شناختی امام علی(ع) در نهج‌البلاغه

حمید قربان پور لفمجانی؛ امیر قربان پور لفمجانی

دوره 12، شماره 42 ، فروردین 1400، ، صفحه 89-125

https://doi.org/10.22054/ajsm.2022.63590.1753

چکیده
  پژوهش حاضر با هدف شناسایی مبانی انسان‌شناسی نظریه واقعیت درمانی گلاسر و نقد آن بر اساس دیدگاه انسان‌شناختی امام علی(ع) در نهج‌البلاغه انجام شد. روش پژوهش حاضر، توصیفی تحلیلی (مروری) است که طبق آن ابتدا با مرور منابع موجود، مبانی انسان‌شناسی نظریه گلاسر شناسایی و سپس از منظر نهج‌البلاغه بررسی و نقد شد. یافته‌ها نشان داد برخلاف گلاسر ...  بیشتر

امیر مؤمنان(ع) و مؤلفه‌های فرهنگ «جاهلیت»، با تکیه بر ترسیم نهج‌البلاغه

رضا مرادی سحر؛ زهره اخوان مقدم؛ سید مجید نبوی

دوره 9، شماره 32 ، مهر 1397، ، صفحه 7-35

https://doi.org/10.22054/ajsm.2019.4821.1175

چکیده
  فرهنگ، مجموعة پیچیده‌ای شامل معارف، معتقدات، هنرها، صنایع، فنون، اخلاق، قوانین، سنن وخلاصه، همة عادات، رفتار و ضوابطی است که فرد به عنوان عضو جامعه، از اجتماع خود فرامی‌گیرد. در مفهوم‌شناسی جاهلیت در قرآن و نهج‌البلاغه، به تقابل جهل با عقل و حلم رهنمون می‌شویم. عقل مفهوم جامعی است که شامل علم و دانش، فهم و تعقل امور و عمل به اوامر ...  بیشتر

حدیث پژوهی
واکاوی هنر روایت سینمایی در خطبه 91 نهج‌البلاغه

مریم سرگزی؛ ولی الله حسومی

دوره 9، شماره 31 ، تیر 1397، ، صفحه 79-99

https://doi.org/10.22054/ajsm.2019.3598.1018

چکیده
  روایت سینمایی یکی از انواع روش­های تصویرگری است؛ در این روش گوینده بدون در نظر داشتن عناصر سینمایی، مطالب موردنظر خود را به‌گونه‌ای بیان می­کند که مخاطب موقع شنیدن، آن‌ها را همچون فیلم در مقابل خود می­گیرد و می‌توان این عناصر سینمایی را در بیان او مشاهده کرد. این روش از ابعاد مختلف قابل بررسی است؛ نوشتار حاضر با توجه به ویژگی‌های ...  بیشتر

حدیث پژوهی
نقش گفتار و ادبیات زبانی در سلامت فردی از منظر نهج‌البلاغه

پروین بهارزاده؛ سمیرا دوست نواز

دوره 9، شماره 31 ، تیر 1397، ، صفحه 123-149

https://doi.org/10.22054/ajsm.2019.30513.1415

چکیده
  بالاترین هدف ادیان الهی ارتقای معنوی انسان است. اسلام، انسان را دارای ابعاد و وجوه متعدد دانسته و از تأثیر و تأثر ابعاد مختلف وجودی او سخن گفته و رشد و کمال وی را در تمام ابعاد مدنظر داشته است. نظام اخلاقی ترسیم‌شده از سوی درس آموختگان این مکتب می‌‌تواند بهترین الگو جهت حفظ سلامت و ارتقای انسان به بالاترین درجات کمال انسانی او باشد. ...  بیشتر

واکاوی نظریة «جدایی نهاد دین از حکومت» در مکتب علوی(ع)

مهدی گنجور؛ اکرم احمدیان احمدآبادی

دوره 8، شماره 26 ، فروردین 1396، ، صفحه 37-62

https://doi.org/10.22054/ajsm.2017.8817

چکیده
  با نگاة گذرا به تاریخ زندگی پیامبران الهی، این واقعیت را به‌روشنی می‌توان دریافت که آنان رهبری جوامع بشری را در حوزه‌های مختلف زندگی فردی و اجتماعی و نیز دنیوی و اخروی به‌دست داشته‌اند و در پی رسالت الهی خود، ضمن مبارزه با انواع انحرافات اعتقادی و اخلاقی با ناهنجاری‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی نیز شدیداً برخورد می‌کردند و برای ...  بیشتر

مضامین نهج‌البلاغه در گلستان سعدی

علیرضا حاجیان نژاد

دوره 7، شماره 22 ، فروردین 1395، ، صفحه 39-68

چکیده
  در تمام فرهنگ‌ها و زبان‌ها، کتاب‌های آسمانی اصلی‌ترین آبشخور فکری پیروان آن ادیان بوده است و چون معجزة جاوید پیغمبر اسلام قرآن مجید (سخن) بوده، تأثیرگذاری آن بر افکار مسلمانان در خلق آثار ادبی از کتب آسمانی ادیان دیگر آشکارتر است. پس از قرآن مجید، سخنان رسول اکرم(ص) و امامان و پیشوایان دین، بیشترین تأثیر را بر آراء و افکار و خلق آثار ...  بیشتر

اصول مخاطب‌شناسی از دیدگاه امام علی(ع)در نهج‌البلاغه

منیره فرضی شوب؛ فرشته فرضی شوب؛ زهره شاه قاسمی

دوره 5، شماره 16 ، مهر 1393، ، صفحه 67-86

https://doi.org/10.22054/ajsm.2014.1329

چکیده
  چکیده ارتباط میان انسان‌ها سنگ بنای جامعة انسانی است و هر ارتباطی حدّاقل از سه مؤلّفة متکلّم (ارسال‌کنندة پیام)، پیام (متن/ کلام)، مخاطب (دریافت‌کنندة پیام) تشکیل می‌شود. هدف از برقراری ارتباط نیز نقل و انتقال پیام است. هر متکلّم برای اینکه پیام خود را به بهترین شکل به مخاطب ارایه کند، نیازمند آن است که اطّلاعاتی در مورد مخاطب داشته ...  بیشتر

ویژگی‌های شخصیّتی مدیر از منظر قرآن و نهج‌البلاغه

حسام الدین خلعتبری؛ فریبا صدارت

دوره 5، شماره 16 ، مهر 1393، ، صفحه 87-108

https://doi.org/10.22054/ajsm.2014.1330

چکیده
  چکیده مدیریّت اسلامی مبتنی برجهان‌بینی دینی و از الزامات جامعة اسلامی است. بنابراین، باید به دنبال شناخت ویژگی‌هایی بود که با خلقت و فطرت انسانی همساز و متقارن باشد. بی‌شک چنین معیارهایی را باید در قرآن و نهج‌البلاغه و کلام معصومین، علیهم‌السّلام، جستجو کرد. در این راستا، در مقالة حاضر، به تعریف مدیر و مدیریّت پرداخته شده است و ...  بیشتر

دیدگاه قرآن و نهج البلاغه در مورد کُرة زمین

بهزاد سعیدی رضوی

دوره 5، شماره 15 ، تیر 1393، ، صفحه 89-104

https://doi.org/10.22054/ajsm.2014.1305

چکیده
  چکیدهشناخت زمین و وقایع آن به گونه‌ای گسترده است که این مقوله را تا حدّ معرّفی یک علم مستقل به نام زمین‌شناسی (Geology) ارتقا داده است و ذهن هر انسان را به این معطوف می‌دارد که چگونه در قرآن، معجزة پیامبر(ص)و نهج‌البلاغة حضرت علی(ع) در زمان‌های کهن این مطالب دقیق علمی شناخته و بیان شده است. این بدان معنی است که قرآن مطابق سطح دانش و درک ...  بیشتر

آفات مدیریّت از منظر قرآن و نهج‌البلاغه

حسام الدین خلعتبری؛ فریبا صدارت

دوره 4، شماره 13 ، دی 1392، ، صفحه 69-86

https://doi.org/10.22054/ajsm.2013.290

چکیده
  مدیریّت اسلامی مبتنی بر جهان‌بینی دینی است که حاصل مفاهیم قرآن، نهج‌البلاغه و فرمایش اولیاء الهی می‌باشد. از این روی، مدیران جامعة اسلامی باید دارای ویژگی‌هایی باشند تا بتوانند با استخراج آن مفاهیم و در هم آمیختن آن‌ها با توانایی‌های ذاتی و شخصیّتی خود به مدیرانی تبدیل گردندکه از عهدة وظایف و تکالیف الهی و اجرایی برآیند. همچنین ...  بیشتر

علوم قرآنی در نهج‌البلاغه

منصور پهلوان؛ ابراهیم اقبال

دوره 3، شماره 8 ، مهر 1391، ، صفحه 9-28

https://doi.org/10.22054/ajsm.2012.5497

چکیده
  بدون تردید داناترین شخص به قرآن و علوم آن پس از رسول خدا (ص)، حضرت علی (ع) است. بخشی از این علوم در قالب نقل، روایت و خطبه به اصحاب و معاصران ایشان انتقال یافت که در آثار و مجموعه‌های روایی و تفسیری به دوره‌های بعد منتقل گردید. یکی از این آثار، کتاب نهج‌البلاغه است که هر چند مدوِّن آن، سیّد رضی، گلچینی از خطبه‌ها، نامه‌ها و حکمت‌های ...  بیشتر

بررسی تأثیرکلامحضرت علی(ع) بر زندگی و اشعار شهریار

صمد عبداللهی عابد؛ عنایت الله قاضی شیراز

دوره 3، شماره 7 ، تیر 1391، ، صفحه 173-206

https://doi.org/10.22054/ajsm.2012.5496

چکیده
  سخن‌گفتن از نعمت‌های الهی برای انسان است تا بدین‌وسیله امتیازش از دیگر موجودات مشخّص گردد واینامتیازدر سخنوران و شاعران بیشتر خود را نشان می‌دهد؛ زیرا ارزش‌های هر جامعه را با هنر می‌توان زنده نگهداشت و شعر در این میان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. حال اگر شاعران آثار خود را با تعالیم آسمانی عجین سازند، ماندگاری شعرشان بیشتر ...  بیشتر

خداشناسی برهانی و شهودی با تکیه بر قرآن کریم و نهج‌البلاغه

امن الله تایران

دوره 2، شماره 2 ، فروردین 1390، ، صفحه 177-206

https://doi.org/10.22054/ajsm.2011.5455

چکیده
  در این مقاله کوشش شده تا در دو بخش، خداشناسی برهانی و شهودی به‌عنوان دو شیوه‌ی شناخت خدای یگانه مورد تعمق و تأمل قرار گیرد. در قرآن کریم و به تبعیت از آن در نهج‌البلاغه به‌طور خاص به تبیین این دو راه خداشناسی پرداخته شده است، چراکه راه اوّل (خداشناسی برهانی) توجّه در عالم خلق با ابزار عقل و تفکّر است که بر معرفت حق تعالی استوار شده ...  بیشتر