فتحیه فتاحی‌زاده؛ حسین افسر دیر
چکیده
برای غنا بخشیدن به یک کلام می‌توان از جملات و عبارات کلامی فراتر از آن استفاده نمود. به این عمل که یکی از محسنات علم بدیع به شمار می‌رود، اقتباس گفته می‌شود. از آنجا که قرآن در بُعد ادبی نیز صاحب اعجاز است، سخنوران و خطیبان در گفته‌های خود به فراخور حال، آیاتی را از قرآن اقتباس کرده‌اند. معصومان(ع) از جمله حضرت زهرا(س) نیز در خطبه‌ها، ...
بیشتر
برای غنا بخشیدن به یک کلام می‌توان از جملات و عبارات کلامی فراتر از آن استفاده نمود. به این عمل که یکی از محسنات علم بدیع به شمار می‌رود، اقتباس گفته می‌شود. از آنجا که قرآن در بُعد ادبی نیز صاحب اعجاز است، سخنوران و خطیبان در گفته‌های خود به فراخور حال، آیاتی را از قرآن اقتباس کرده‌اند. معصومان(ع) از جمله حضرت زهرا(س) نیز در خطبه‌ها، دعاها و سخنان خود به گونهای شایسته و بجا از آیات قرآن اقتباس کرده‌اند. به این اقتباس‌های قرآنی، بیشتر از جنبة ادبی نگاه شدهاست و کارکرد دیگری برای آن ذکر نشدهاست. اما باید گفت این گونه اقتباس‌های قرآنی که در کلام معصومان(ع) صورت گرفته، یکی از بهترین منابع، برای دست یافتن به تفسیر قرآن است. بیشترین کارکرد این اقتباسها، در توسعة دامنة تفسیر نقلی است؛ چراکه در روش تفسیر روایی، روایاتی که در آن صریحاً به تفسیر قرآن پرداخته شدهاست، جمعآوری می‌شود، ولی اگر به اقتباس‌های قرآنی معصومان(ع) توجه شود، می‌توان به تفسیرهای بیشتری از حضرات معصوم(ع) دستیافت.
اصغر طهماسبی بلداجی؛ نفیسه حاجی رجبی؛ لیلا قنبری
چکیده
خطبۀ فدکیّه یکی از معتبرترین خطبه‌های منقول از حضرت زهرا(س) می‌باشد که پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) ایراد شده است. محتوای عمیق و پرمضمون این خطبه در تمام حیطه‌ها، معارف عمیقی را در ابعاد اعتقادی‌ـ فقهی، به‌ویژه سیاسی فرا روی مخاطب می‌گذارد. القای این مفاهیم در آن شرایط بحرانی و اتمام حجّت بر همگان، امری دشوار بوده که حضرت زهرا(س) با ...
بیشتر
خطبۀ فدکیّه یکی از معتبرترین خطبه‌های منقول از حضرت زهرا(س) می‌باشد که پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) ایراد شده است. محتوای عمیق و پرمضمون این خطبه در تمام حیطه‌ها، معارف عمیقی را در ابعاد اعتقادی‌ـ فقهی، به‌ویژه سیاسی فرا روی مخاطب می‌گذارد. القای این مفاهیم در آن شرایط بحرانی و اتمام حجّت بر همگان، امری دشوار بوده که حضرت زهرا(س) با بهرهگیری صحیح از آیات قرآن و سنّت پیامبر اکرم(ص) احتجاجات خود را در قالب هنری و محسوس ارائه میدهد، به گونهای که نه تنها مفاهیم القاء می‌شود، بلکه در ذهن مخاطب تصویرسازی هنری از وقایع محسوس آن زمان شکل میگیرد. از نظر هنری و بلاغی، این خطبه بافتی منسجم و بینظیر دارد، به گونهای که ویژگیهای صوتی واژگان و جملات و تکرار بعضی اصوات، کلمات، عبارات، هجاهای صوتی و صنایع بدیعی، همچون سجع و جناس موجب افزایش ایقاع و آهنگین شدن سخن گردیده است. این عبارات سرشار از انواع مختلف تصویرهای ادبی و فنّی است که بر این صورتها لباس حرکت و حیات پوشانیده است.
