کریم علی محمدی؛ فاطمه بابایی
چکیده
قرآن کریم در آیه‌ی 105 سوره‌ی هود انسان‌ها را به دو گروه سعید و شقی تقسیم می‌کند. « شقاوت عبارت است از محرومیت و نداشتن خیر». اُسوه نیز به معنی الگو، مقتدا و سرمشق و ... می‌باشد، امّا تأسّی به معنی پیروی کردن از اعمال و رفتار دیگران می‌باشد. یادآوری می‌شود که یکی از شیوه‌های تربیتی قرآن، شیوه‌ی الگودهی است و با توجّه به سهولتِ ...
بیشتر
قرآن کریم در آیه‌ی 105 سوره‌ی هود انسان‌ها را به دو گروه سعید و شقی تقسیم می‌کند. « شقاوت عبارت است از محرومیت و نداشتن خیر». اُسوه نیز به معنی الگو، مقتدا و سرمشق و ... می‌باشد، امّا تأسّی به معنی پیروی کردن از اعمال و رفتار دیگران می‌باشد. یادآوری می‌شود که یکی از شیوه‌های تربیتی قرآن، شیوه‌ی الگودهی است و با توجّه به سهولتِ در دسترس بودن الگوها در برابر دیدگان مردم، بهتر است به معرّفی چهره-های شقاوت اهمیّت ویژه‌ای داده شود. یکی از هدفهای قرآن از بیان داستانهای زندگی افراد، بیان شیوه‌های زشت رفتاری آنها و روش الگویی آنها است تا افراد پند گیرند. در این پژوهش ضمن پرداختن به عوامل شقاوت از قبیل: تکذیب آیات خدا، هواپرستی، حرص، طمع و .... به اقسام شقاوتمندان و مصادیق شقاوتمندان مانند ابلیس، قابیل، پسر نوح، اصحاب فیل، قوم عاد و ... پرداخته شده است.
حمیدرضا بصیری
چکیده
در میان احادیث معصومین (ع)، آن دسته از روایات که به شأن یا سبب صدور و نیز شرح و توضیح مفردات و مفاهیم یا ذکر مصداق آیات و ... اشاره و تصریح می‌کنند، عهده‌دار تفسیر أثری قرآن می‌باشند، امّا دسته‌ی دیگری از روایات، تنها به توصیف برخی از آیات و سوره‌های قرآن می‌پردازد که شایسته است این روایات اخیر را عهده‌دارِ «توصیف أثری قرآن» ...
بیشتر
در میان احادیث معصومین (ع)، آن دسته از روایات که به شأن یا سبب صدور و نیز شرح و توضیح مفردات و مفاهیم یا ذکر مصداق آیات و ... اشاره و تصریح می‌کنند، عهده‌دار تفسیر أثری قرآن می‌باشند، امّا دسته‌ی دیگری از روایات، تنها به توصیف برخی از آیات و سوره‌های قرآن می‌پردازد که شایسته است این روایات اخیر را عهده‌دارِ «توصیف أثری قرآن» بدانیم. این روایات به ویژگیهای مختلف آیات و سوره‌های قرآن اشاره یا تصریح می‌کنند؛ به‌عنوان نمونه، میتوان از احادیث صحیحی که به آثار تلاوت برخی از سورهها وارد شده و یا روایاتی که از تفضیل نسبی آیهای از قرآن بر آیات دیگر سخن گفته است، نام برد. مقالهی حاضر به دستهبندی و شرح و توضیح و نیز کارایی علمی و عملی این دستهبندی از روایات می‌پردازد و به مقایسهی ماهوی این مجموعه از روایات با روایات تفسیری بسنده می‌کند. این مقدار، در آمدی بر یک نظریه یا پژوهش گستردهتر است تا «توصیف اثری قرآن» بتواند جایگاه علمی و عملی خود را در ذهن و جان محقّقان علوم و معارف قرآن و حدیث تثبیت کند و مستقل از روایات تفسیری به این بخش از احادیث نگریسته شده و مورد توجّه و استفاده قراربگیرد.
محمد شعبانپور
چکیده
قرآن کریم به‌عنوان بزرگ‌ترین معجزه‌ی جاوید پیامبر اسلام (ص) از همان ابتدای نزول آن، هدف اصلی هجوم تمام نویسندگان مخالف آن در شرق و غرب قرار گرفت. البتّه قرآن خود مخالفین خویش را به مبارزه دعوت نموده است و این دعوت تا قیامت صادق و پابرجاست. در قرن دوم هجری و عصر صادقین (علیهماالسّلام) نیز گروهی از مخالفان همان شکستی را که مشرکین در عصر ...
بیشتر
قرآن کریم به‌عنوان بزرگ‌ترین معجزه‌ی جاوید پیامبر اسلام (ص) از همان ابتدای نزول آن، هدف اصلی هجوم تمام نویسندگان مخالف آن در شرق و غرب قرار گرفت. البتّه قرآن خود مخالفین خویش را به مبارزه دعوت نموده است و این دعوت تا قیامت صادق و پابرجاست. در قرن دوم هجری و عصر صادقین (علیهماالسّلام) نیز گروهی از مخالفان همان شکستی را که مشرکین در عصر نزول تجربه کرده بودند، دوباره تجربه کردند. در این مقاله تلاش بر این است تا شبهات قرآنی این گروه به همراه پاسخ‌های امام صادق (ع) بیان شود. این امر علاوه بر اینکه می‌تواند بیانگر تفکّرات گروه شبههسازان باشد، نقش شیعیان و شاگردان امام صادق (ع) را نیز در دفاع از حریم قرآن نمایان می‌کند. بر این اساس، این مقاله بر سه محور اصلی تنظیم شده است؛ ابتدا به معرّفی اجمالی شبههسازان پرداخته است، آنگاه مدافعان حریم قرآن معرّفی می‌شود و در نهایت با بررسی شبهات قرآنی و نقد آن در مکتب امام صادق (ع) این بحث در حدِّ یک مقاله به پایان میرسد.
صالح حسن زاده
چکیده
خدا، انسان و جهان سه محور اساسی اندیشه‌ی بشری است. در طول تاریخ پرسش‌های مهمی درباره‌ی آنها طرح شده و همه‌ی تلاش فکری انسان متوجّه این سه کانون و یافتن پاسخ‌های درست و مناسب برای آن پرسش‌هاست. در این میان، شناخت انسان اهمیّت ویژه‌ای دارد. در آموزه‌های قرآن، پس از خدا، انسان اساسی‌ترین موضوع به‌شمار آمده است. ارسال پیامبران و کتب ...
بیشتر
خدا، انسان و جهان سه محور اساسی اندیشه‌ی بشری است. در طول تاریخ پرسش‌های مهمی درباره‌ی آنها طرح شده و همه‌ی تلاش فکری انسان متوجّه این سه کانون و یافتن پاسخ‌های درست و مناسب برای آن پرسش‌هاست. در این میان، شناخت انسان اهمیّت ویژه‌ای دارد. در آموزه‌های قرآن، پس از خدا، انسان اساسی‌ترین موضوع به‌شمار آمده است. ارسال پیامبران و کتب آسمانی، برای رسیدن انسان به سعادت نهایی‌اش صورت گرفته است. قرآن با جهت‌دهی علوم و معارف دخیل در تربیت و هدایت انسان، علوم مادی و سکولار را عامل اصلی انحطاط انسان می‌داند. علوم انسانی، جاری و ساری در عرصه‌ی علم امروز، خاستگاه‌اش قرن هفدهم در فرهنگ غربی است؛ روایت غربی از مفهوم انسان، محصول این علوم است؛ این مفهوم از انسان غایت علوم را به سکولار و اومانیسم فروکاسته است. انسانِ قرآن«کونِ جامع» است. کونِ جامع می‌تواند همه‌ی کمالات نبات، حیوان و ملَک را در خود جمع کند. از این‌رو، انسان«احسنالمخلوقین» است، پس خدای خالق او هم«احسنالخالقین» است:«فتبارک الله أحسن الخالقین». بنابراین، انسان‌شناسی کامل تنها با خداشناسی ممکن است. امروزه انسان‌شناسان بسیاری با وجود پیشرفت شگفت علوم روان‌شناسی و روان‌کاوی و علوم مرتبط دیگر از شناخت انسان اظهار ناتوانی نموده و سخن از «بحران انسان‌شناسی» به‌میان آورده‌اند. انسان‌شناسان بصیر می‌گویند: انسان سه بعد مهم دارد: 1. بعد شخصی مادی2.بعد زندگی اجتماعی 3. بعد روحانی و معنوی.آنها که به بعد اول چشم دوخته و برای انسان آزادی مطلق قائلند، گرچه این آزادی برای انسان زیانبار باشد، از شخصیّت شگرف انسانی غافل مانده و دو بعد مهم او را از نظر انداخته‌اند و آنان که به دو بعد اوّل و دوم توجّه کرده و به بعد سوم نظر ندارند محیطی به‌وجود می‌آورند که فاقد ارزش‌های اصیل اخلاقی و معنوی است. در این مقاله اهداف ذیل را در نظر است: 1. بررسی ابعاد انسان از منظر قرآن. 2. تبیین جهت‌گیری علم از نگاه قرآن. 3. بیان برتری انسان مدل قرآن بر انسان مدل فرهنگ غربی
احمد زرنگار
چکیده
نوشته‌ی حاضر تلاش می‌کند تا کلیدواژه‌های اجتماعی قرآن کریم را که به واژه «ألْمجتمع»، یعنی«جامعه» نزدیک است و ارتباط تنگاتنگی با آن دارد، مفهوم‌شناسی نماید و دلالت آن واژگان را بر حیات اجتماعی انسان و ارتباط‌های اجتماعی میان فردی و جمعی تبیین نموده و آیات شریفه مرتبط با آن واژه‌ها را مطرح نماید و اقوال مختلف دانشمندان ...
بیشتر
نوشته‌ی حاضر تلاش می‌کند تا کلیدواژه‌های اجتماعی قرآن کریم را که به واژه «ألْمجتمع»، یعنی«جامعه» نزدیک است و ارتباط تنگاتنگی با آن دارد، مفهوم‌شناسی نماید و دلالت آن واژگان را بر حیات اجتماعی انسان و ارتباط‌های اجتماعی میان فردی و جمعی تبیین نموده و آیات شریفه مرتبط با آن واژه‌ها را مطرح نماید و اقوال مختلف دانشمندان علم لغت را در اینباره ارائه کند.
