قرآن پژوهی
مجید منهاجی؛ علی شریفی
چکیده
ابزار «سمع» از نعمتهای الهی و از ملزومات اصلی بدن بوده و بسیاری از ادراکات از این طریق انجام میپذیرد. سمع نخستین حس فعال در وجود انسان قبل و بعد از تولد است. این واژه در قرآن، در چهار معنای گوش، فعل شنیدن، فهم و ادراک و قبول و فرمانبری از حق بهکار رفته است. این مقاله بارویکردی توصیفی_تحلیلی به بررسی ابزار «سمع» بر تربیت ...
بیشتر
ابزار «سمع» از نعمتهای الهی و از ملزومات اصلی بدن بوده و بسیاری از ادراکات از این طریق انجام میپذیرد. سمع نخستین حس فعال در وجود انسان قبل و بعد از تولد است. این واژه در قرآن، در چهار معنای گوش، فعل شنیدن، فهم و ادراک و قبول و فرمانبری از حق بهکار رفته است. این مقاله بارویکردی توصیفی_تحلیلی به بررسی ابزار «سمع» بر تربیت انسان میپردازد. هدف از نگارش آن، تبیین جایگاه سمع و لزوم توجه بیشتر به آن در پیشبرد اهداف تربیتی و جایگاه بخشی این ابزار حیاتی و تأثیرگذار در رشد انسان است. سمع بهعنوان یک ابزار تربیتی چه جایگاهی در قرآن دارد؟ نقش سمع در تربیت انسان چیست؟ باتوجه به کارایی سمع، القای اهداف تربیتی از این طریق میتواند صورت گیرد. اگر بخواهیم یک مسئله تربیتی را در بین گروه هدف نهادینه کنیم، توجه به نعمت و ابزار سمع بیش از بقیه حواس میتواند ما را به اهداف نزدیکتر نموده و در نهادینه کردن هنجارها میتوان بهتر عمل کرد. همچنین دقت در محتوای کلام و تکرار مطلب در رشد تربیتی و پذیرش حق توسط مخاطب تا تأثیرگذار است. سمع نخستین مرتبه از حصول علم است و فهم و تعقل پس آن صورت میگیرد.
طیبه حقیقی نجف آبادی؛ محسن خوشفر
چکیده
یکی از گسترههای تربیتی قرآن، به فعلیت درآوردن استعدادهای انسانها برای رسیدن به عصر ظهور دین الهی در سرتاسر عالم است. سوره صف، یکی از مسبحاتی است که مضامین تربیتی آن مجاهده برای رسیدن به ظهور و فتح قریب است و مؤلفههای تربیتی آن میتواند الگوی مناسبی برای زمینهسازی ظهور برای عصر حاضر باشد. ازاینرو محقق سعی دارد با استفاده از ...
بیشتر
یکی از گسترههای تربیتی قرآن، به فعلیت درآوردن استعدادهای انسانها برای رسیدن به عصر ظهور دین الهی در سرتاسر عالم است. سوره صف، یکی از مسبحاتی است که مضامین تربیتی آن مجاهده برای رسیدن به ظهور و فتح قریب است و مؤلفههای تربیتی آن میتواند الگوی مناسبی برای زمینهسازی ظهور برای عصر حاضر باشد. ازاینرو محقق سعی دارد با استفاده از روش استراتژی تحلیل داده بنیاد متنی، الگوی تربیت جهادی این سوره را کشف کند. در این پژوهش با رجوع به برخی از تفاسیر و تجزیهوتحلیل دادهها، کدگذاری باز، کدگذاری محوری و درنهایت کدگذاری انتخابی با رویکرد جهادی انجامشده است. از مهمترین مؤلفههای این سوره ترغیب به جهاد است و مجاهدان برای رسیدن به فتح قریب با عزمی راسخ تحت رهبری رسولان الهی برمبنای احیا دین و نشرواعلای کلمه حق و درراستای رسیدن به سعادت و هدایت بر اساس اصل توحید محوری و نبوت و معاد باوری از برترین شریعت الهی، یعنی دین پیامبر خاتم مجاهده میکنند و مجال دستیابی به آن با روشهای جهادی تربیتی نظیر بشارت و تلویح و زدودن موانع آن همچون کفر و فسق و جهل صورت میگیرد و سرانجام باهدف نهایی یعنی ظهور دین الهی الگوی جهادی این سوره ترسیم میگردد.
قرآن پژوهی
کریم علی محمدی؛ عبدالمجید علیمحمدی
چکیده
اهتمام به عبرتدهی، پرهیز از کلیگویی و ذکر مصادیق عینی برای تبیین حقایق الهی از شیوههای رایج قرآن کریم است. قرآن کریم به عنوان کتاب هدایت و رهانیدن بشر از انحطاط اخلاقی، تربیت دینی را عامل رهایی بشر از تاریکیهای جهل، معرفی میکند و نه تنها سرگذشت پیشینیان، بلکه هر آنچه پیرامون انسان قرار دارد را مایه عبرت معرفی میکند تا ...
بیشتر
اهتمام به عبرتدهی، پرهیز از کلیگویی و ذکر مصادیق عینی برای تبیین حقایق الهی از شیوههای رایج قرآن کریم است. قرآن کریم به عنوان کتاب هدایت و رهانیدن بشر از انحطاط اخلاقی، تربیت دینی را عامل رهایی بشر از تاریکیهای جهل، معرفی میکند و نه تنها سرگذشت پیشینیان، بلکه هر آنچه پیرامون انسان قرار دارد را مایه عبرت معرفی میکند تا صاحبان بصیرت از این طریق، سعادت ابدی را از شقاوت ابدی، تمییز داده و راه حق و اولیاءالله را انتخاب کنند. نوشتار پیشرو، پژوهشی است که کارآمدی عبرتدهی و نقش اساسی آن را در رسیدن به تربیت اسلامی، اثبات کرده و این شیوه را از مرتبه نظری خارج دانسته و به عنوان راهکار عملیاتی معرفی میکند. در این مقاله، آسیبهای معرفی نمادهای منفی جهت عبرت و راهکارهای قرآن برای برونرفت از این آسیبها، مورد پژوهش قرار گرفته، سپس شیوه عبرتدهی قرآن کریم، تبیین میشود تا همواری این شیوه در نیل به تربیت اثر گذار، مورد کنکاش قرار گیرد.
علی حسین زاده؛ هاجر قاسمی گورتی
چکیده
انسان برای دستیابی به تربیتی مناسب در راستای وصول به سعادت و کمال ابدی برای خود و دیگران، به روشهای تربیتی همگام با زمان، مکان و موقعیّت موجود نیاز دارد. وی میتواند با بهرهبرداری از تجربة گذشتگان و منابع دینی و علمی به این روشها دست یابد. در منابع روانشناسی و علوم تربیتی، از این روشها بسیار سخن به میان آمده است، ولی این منابع ...
بیشتر
انسان برای دستیابی به تربیتی مناسب در راستای وصول به سعادت و کمال ابدی برای خود و دیگران، به روشهای تربیتی همگام با زمان، مکان و موقعیّت موجود نیاز دارد. وی میتواند با بهرهبرداری از تجربة گذشتگان و منابع دینی و علمی به این روشها دست یابد. در منابع روانشناسی و علوم تربیتی، از این روشها بسیار سخن به میان آمده است، ولی این منابع کمتر به روشهای تربیتی زیانبار و آسیبرسان توجّه و از آن یاد کردهاند. با این توصیف، این مقاله بر آن است که با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع دینی و دادههای علوم معاصر، به تبیین مهمترین روشهای شناختی آسیبزا در تربیت پزداختهاست که عبارتند از: تقلید کورکورانه، تربیت کودک مطابق با شرایط دوران مربّی، موعظه و نصیحت نابجا و بیتوجّه به ارکان آن و آموزشمحوری محض. در نهایت نیز راهکارهایی ارائه داده است، همچون بهروز رسانی مبانی تربیت با استفاده از منابع دینی، ارائة تربیتی آیندهنگر، رعایت شرایط نصیحت و در اختیار گذاشتن مطالب به کودک بهاندازه و مطابق با نیاز وی.