قرآن پژوهی
مهدی اسمعیلی صدرابادی؛ سارا حیدری؛ سمیه دستان زند
چکیده
جنبه شاخصی از وجوه اعجاز قرآن ناظر به ساختار بیانی خاص آن است که در انتخاب الفاظ و عبارات بهویژه در مسائل تربیت جنسی عفت کلام و نزاهت بیان بازتاب دادهشده و در بسیاری از آیات قرآن ضمن استفاده از الفاظ و عبارات کنایی، از هرگونه لفظ صریح و بهدوراز ادب در این مسائل خودداری شده است. این پژوهش باهدف کاوش در این آیات و از رهگذر روش توصیفی- ...
بیشتر
جنبه شاخصی از وجوه اعجاز قرآن ناظر به ساختار بیانی خاص آن است که در انتخاب الفاظ و عبارات بهویژه در مسائل تربیت جنسی عفت کلام و نزاهت بیان بازتاب دادهشده و در بسیاری از آیات قرآن ضمن استفاده از الفاظ و عبارات کنایی، از هرگونه لفظ صریح و بهدوراز ادب در این مسائل خودداری شده است. این پژوهش باهدف کاوش در این آیات و از رهگذر روش توصیفی- تحلیلی در پاسخ به این سؤال که زبان کنایی قرآن چه نقشی در تربیت جنسی دارد به بررسی آن پرداخته است. نتایج حاصل از این پژوهش گویای این است که در تربیت جنسی اسلام بهخصوص در آیات قرآن شیوه بیانی مأخوذه جهت طرح مسائل جنسی تماماً مشحون از عفت کلام، نزاهت گفتار و نهایت ادب است و گفتار الهی با بلاغتی تام و شیوا ایرادشده و گزینش الفاظ و جملات کنایاتی بهنحوی است که کلام الهی عاری از هرگونه لفظ صریح، مستهجن و زشت در این امور باشد. این شیوه بیانی از صفت حیا و ستاریت خداوند سرچشمه گرفته و در آیات قرآن متبلور شده و باید بهعنوان الگویی مطلوب و مهم در حیطه مسائل تربیتی و اخلاقی موردتوجه همگان قرار گیرد.
قرآن پژوهی
زینب شمس؛ راضیه سادات میرزاده
چکیده
دکتر نصر حامد ابوزید، متفکر مصری است که همواره به عنوان یک چهره نومعتزلی قلمداد میشود، اخیراً برخی محققان از ترکیبی بودن نظرات وی نتیجه گرفتهاند که ایشان روش منحصر به خود را داشته که محصور به هیچ جریانی نیست و یا تنها با اتکاء بر یک نظریه ابوزید، پیوند وی با نومعتزله را مورد تردید قرار دادهاند. نوشتار حاضر، با نگاهی جامع به روش ...
بیشتر
دکتر نصر حامد ابوزید، متفکر مصری است که همواره به عنوان یک چهره نومعتزلی قلمداد میشود، اخیراً برخی محققان از ترکیبی بودن نظرات وی نتیجه گرفتهاند که ایشان روش منحصر به خود را داشته که محصور به هیچ جریانی نیست و یا تنها با اتکاء بر یک نظریه ابوزید، پیوند وی با نومعتزله را مورد تردید قرار دادهاند. نوشتار حاضر، با نگاهی جامع به روش تحلیلی-تطبیقی درصدد ارزیابی صحت انتساب ابوزید به مکتب اعتزال قدیم و جدید است، بدین منظور ابتدا نظریات ایشان را در چند مبحث (فارغ از ارزیابی و نقد) بیان نموده و سپس با معتزله و نومعتزله مقایسه شده است. ضمن اذعان به تفاوتهای معتزله با نومعتزله، مشخص شد دیدگاههای ابوزید به رغم رویکرد عقلگرایانهاش، در مواردی با معتزلیان قدیم تفاوت دارد و در موارد متعدّدی مشابه نومعتزلیان است، لذا همسویی ابوزید با مکتب اعتزال غیرقابل انکار است، اختلاف نظریات وی با معتزلیان قدیم و کثرت مشابهت آرائش با نومعتزلیان، قرابت آراء او با نومعتزلیان را نتیجه میدهد.
خسرو ظفرنوایی
چکیده
چکیده با مروری اجمالی در معجزات پیامبران درمییابیم که معجزة هر پیامبری دو وجه شاخص و ممتاز دارد که عبارتند از: وجه امتیاز حسّی و وجه امتیاز عقلی. به عنوان مثال، اژدها شدن عصای حضرت موسی(ع)، بیرون آمدن ناقة حضرت صالح از سینة کوه، شفای مریضان به دست حضرت عیسی(ع) و نظیر اینها را میتوان از مصادیق معجزات حسّی برشمرد. امّا آن بخش ازگفتار ...
بیشتر
چکیده با مروری اجمالی در معجزات پیامبران درمییابیم که معجزة هر پیامبری دو وجه شاخص و ممتاز دارد که عبارتند از: وجه امتیاز حسّی و وجه امتیاز عقلی. به عنوان مثال، اژدها شدن عصای حضرت موسی(ع)، بیرون آمدن ناقة حضرت صالح از سینة کوه، شفای مریضان به دست حضرت عیسی(ع) و نظیر اینها را میتوان از مصادیق معجزات حسّی برشمرد. امّا آن بخش ازگفتار انبیاء و کردار منبعث از این گفتار که به تصریح ایشان، وحی و سخن خداست، وجه عقلی اعجاز را در بر میگیرد و اساس و عنوان پیامبری حاکی از همین معجزات است؛ یعنی دریافت پیام از منبع غیرمتعارف و ابلاغ آن به مردم، و منظور از منبع متعارف، عقل و اندیشة بشری در کنار عقل و اندیشة الهی است. مقام تجلّی عقل الهی برترین و شاخصترین وجه امتیاز انبیاست؛ زیرا عقل بشری در رهگذر زمان، مکان و تجربة حسّی تکامل مییابد. در نتیجه، فاقد توانایی احاطه بر آینده است. مراد از آینده صرفاً قید زمان نیست، بلکه منظور، حاصل و نتیجة قوانین و سنّتهایی است که انسان با اندیشة خود به آن میرسد یا رسیده است. لذا عنصر زمان و مکان در تجربیّات و تعقّلات بشری دو امر ضروری هستند، در حالی که در فرآیند عقل وحیانی، فاقد هر گونه نقش و نقشه هستند. با دقّت در تجلّی عقل وحیانی در عقل بشری میتوان به یکی از تجلّیات قاطع و مستمر اعجاز الهی بهویژه رسول گرامی اسلام درهمة دوران پی برد.
محمد شعبانپور
چکیده
موضوع ردّالشّمس بهعنوان یکی از کرامات و اعجاز امام علی (ع) مطرح است و از آنجا که آگاهی از این حدیث در اثبات حقّانیت امام علی (ع) برای منصب امامت و ولایت نقش مهمی ایفا میکند برای شناخت و شناساندن این موضوع درگذر دورههای مختلف از صدر اسلام تاکنون به شکلهای گوناگون تلاشهای فراوانی صورت گرفته است و از آغاز توسّط خودِ امام علی(ع) در ...
بیشتر
موضوع ردّالشّمس بهعنوان یکی از کرامات و اعجاز امام علی (ع) مطرح است و از آنجا که آگاهی از این حدیث در اثبات حقّانیت امام علی (ع) برای منصب امامت و ولایت نقش مهمی ایفا میکند برای شناخت و شناساندن این موضوع درگذر دورههای مختلف از صدر اسلام تاکنون به شکلهای گوناگون تلاشهای فراوانی صورت گرفته است و از آغاز توسّط خودِ امام علی(ع) در روز شورا و پس از آن توسّط اصحاب و دوستداران آن حضرت در مقاطع مختلف تاریخ انجام گرفته است. در این جستار تلاش شده تا آراء فقها، متکلّمان، شعراء و مورّخین در شناساندن این مسأله و بهرهگیری از آن در مبانی علوم دینی پس از طبقهبندی، تحلیل و ارزیابی شود و در پایان این فرضیه به اثبات رسیده است که حدیث ردّالشّمس با کاربرد ویژهی خود و با حجم گستردهای که در مبانی حوزههای مختلف علوم دینی دارد انکار ناشدنیست و این خود میتواند پاسخی بایسته به اظهارات مخالفان حدیث نیز باشد.