دانشگاه علامه طباطبایی
سراج منیر
2228-6616
2476-6070
5
15
2014
06
22
نقش روایات در تعیین تاریخ تثبیت نهایی متن قرآن
7
36
FA
محمد کاظم
شاکر
استاد دانشگاه قم
نانسی
ساکی
استادیار دانشگاه شهید چمران اهواز
tooba1363@yahoo.com
10.22054/ajsm.2014.1302
چکیده<br /><em>مسألة</em><em> تثبیت نهایی متن قرآن در چند دهة أخیر از سوی برخی قرآنپژوهان غربی، موسوم به تجدیدنظرطلبان، مورد نقد و نظر قرار گرفته است. این گروه که در رأس آنها جان ونزبرو، نویسندة کتاب چالشبرانگیز «مطالعات </em>قرآنی<em>»، و شاگردانش هستند، تمامی اِسناد و منابع مسلمانان در تعیین تاریخ دقیق تثبیت متن قرآن را با دیدهای تردیدآمیز مورد تجدید نظر قرار دادهاند. یکی از این منابع، روایات اسلامی است که از منظر خاورشناسان سنّتی همچون نولدکه و شوالی، سند تاریخی و نقش تعیینکنندهای در حلّ این مسأله داشته است. </em><em>در مقابل، موافقان تجدیدنظر </em><em>این روایات را از اساس فاقد اعتبار دانستهاند و چالشی بر سر راه شناخت منابع اسلام و مهمترین آنها قرآن کریم پدید آوردند. در سالهای أخیر برخی از اسلامپژوهان غربی و در رأس آنها، هارالد موتسکی، با نقد دیدگاه تجدیدنظرطلبان همین روایات را سند تاریخی معتبری به شمار آوردهاند. هارالد موتسکی با نقد دیدگاههای اسلاف و اقرآن خود، با تاریخگذاری روایات جمع و تدوین قرآن، زمان ثبت متن این روایات را به ربع سوم سدة اوّل رساند که حکایت از تثبیت متن قرآن بعد از رحلت پیامبر اکرم (ص) دارد. در این مقاله، ضمن توصیف روش ایشان در تاریخگذاری روایات جمع قرآن، به تکمیل نتایج حاصل از این روایات در تثبیت متن قرآن پرداخته، سپس با بررسی شواهد روایی دیگری، نتایج حاصله از تاریخگذاری در فاصلة زمانی بین ربع سوم سدة اوّل هجری تقویت شده است.</em>
تاریخگذاری روایات,خاورشناسان,تحلیل اِسناد,تثبیت متن قرآن,اصالت قرآن,تاریخ قرآن,روایات جمع قرآن,روایات ترتیب نزول,تحلیل اِسنادی متنی
https://ajsm.atu.ac.ir/article_1302.html
https://ajsm.atu.ac.ir/article_1302_6ffb3ee23460c6021363fd11343d60fe.pdf
دانشگاه علامه طباطبایی
سراج منیر
2228-6616
2476-6070
5
15
2014
06
22
عواقب شرعی آزاررسانی به پیامبراکرم(ص)و مخالفت با اوامر و اعمال آن حضرت از منظر آیات و روایات
37
62
FA
محمد حسین
بیات
دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی
10.22054/ajsm.2014.1303
چکیده<br /><em>تبعیّت و اطاعت بیچون و چرا از پیامبر اکرم(ص)، امری شرعی و عقلی میباشد، چون اگر بنا باشد که هر کس طبق سلیقة خویش عمل نماید و هر جا که سخنان پیامبر(ص) موافق امیال نفسانی و دنیایی وی بود، طبق آن عمل کند و اگر در مواردی که کلام رسول اکرم(ص)، وفق مرادش نبود، بدان توجّه ننماید و در پی مخالفت برآید، بیشک چنین کسی پیرو شریعت مقدّس اسلام نباشد، گرچه به ظاهر خود را مؤمن قلمداد نماید. در واقع، چنین انسانی منافق یا جاهل به حقیقت دین میباشد که در هر دو صورت، خارج از زمرة مؤمنان است. جاهل را باید متنبّه نمود و از فتنهگری منافق باید دوری جست و در صورت امکان، باید او را به مؤمنان معرّفی کرد و آگاهی داد. این جستار در پی آنست که به اختصار و با استناد به آیات و روایات، وجوب اطاعت پیامبر اکرم(ص) و دیگر معصومان، علیهمالسّلام، و حرمت مخالفت با اقوال و اعمال آن حضرات را در حدود یک مقاله بیان نماید و آثار و عواقب آزار و مخالفت با آنان را به رشتة تحریر کشد.</em>
آیات,روایات,اطاعت پیامبر,مخالفت پیامبر,آزار پیامبر,اوامر الهی,نواهی الهی
https://ajsm.atu.ac.ir/article_1303.html
https://ajsm.atu.ac.ir/article_1303_2d746a98310a23cf046afa2ca39736a0.pdf
دانشگاه علامه طباطبایی
سراج منیر
2228-6616
2476-6070
5
15
2014
06
22
بررسی متنی سندی روایات عصمت امامان (علیهمالسّلام)
63
88
FA
صمد
عبداللهی عابد
0000-0002-1382-5998
دانشیار دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
s1.abdollahi@yahoo.com
جمشید
بیات
کارشناسی ارشد دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
10.22054/ajsm.2014.1304
<em>در این نوشتار، روایات عصمت که در کُتُب معتبر حدیثی شیعه، همچون «الکافی، معانیالأخبار، الخصال و </em><em>کفایة</em><em>الأثر» وجود دارند، مورد بررسی سندی متنی قرار گرفته است و مشخّص شده که مهمترین مستند عصمت امامان (ع)، وجود نصوص </em>قرآنی<em> و روایاتی است که در میان امامیّه بر آنها اتّفاق نظر وجود دارد. هدف اصلی مقالة حاضر بررسی روایاتی است که لفظ «عصمت» در آنها به کار رفته است و با بررسی انجام گرفته، این روایات حدوداً 47 حدیث میباشد که با حذف احادیث تکراری، نزدیک به 15 حدیث میباشد. در حالت کلّی میتوان گفت وضعیّت راویان بر مبنای آراء رجالیّون شیعه بررسی گردید و معلوم شد که در بیشتر سلسله سند روایات عصمت، افراد موثّق قرار گرفتهاند. البتّه اندکی از آنان نیز بر طبق گفتههای رجالیّون موثّق نیستند، ولی درصدی از این راویان مجهول، افرادی هستند که در سلسله سند روایات «کاملالزّیارات» قرار گرفتهاند و از آنجا که ابنقولویه، در مقدّمة این کتاب، همة راویان این کتاب را ثقه معرّفی کرده، میتوان برای این افراد درجهای از وثاقت قائل شد. در بین این روایات، اکثر آنها از نوع احادیث مُعَنعَن هستند که شامل احادیث صحیح، حَسَن و موثّق میباشند. بررسی محتوایی این روایات بیانگر آن است که محور غالب این احادیث، فضایل و صفاتی است که یک فرد معصوم ضرورت دارد که داشته باشد؛ از جملة این صفات: معصوم بودن از گناهان، </em><em>امین خدا بودن، مطهّر از ذنوب و عیوب و ...</em><em> و با بررسیهای انجام شده ثابت شده که این صفات مختصّ امامان معصوم (اهل بیت) پیامبر (ص) هستند که از سوی خداوند معصوم میباشند</em><em>.</em>
امام,عصمت,روایت,أهل بیت (ع),متن,سند
https://ajsm.atu.ac.ir/article_1304.html
https://ajsm.atu.ac.ir/article_1304_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
دانشگاه علامه طباطبایی
سراج منیر
2228-6616
2476-6070
5
15
2014
06
22
دیدگاه قرآن و نهج البلاغه در مورد کُرة زمین
89
104
FA
بهزاد
سعیدی رضوی
استادیار پژوهشگاه استاندارد، کرج
10.22054/ajsm.2014.1305
چکیده<br /><em>شناخت زمین و وقایع آن به گونهای گسترده است که این مقوله را تا حدّ معرّفی یک علم مستقل به نام زمینشناسی (</em><em>Geology</em><em>) ارتقا داده است و ذهن هر انسان را به این معطوف میدارد که چگونه در قرآن</em><em>،</em><em> معجزة </em><em>پیامبر(ص)</em><em>و </em><em>نهجالبلاغة </em><em>حضرت علی(ع) </em><em>در زمانهای کهن این مطالب دقیق علمی شناخته و بیان شده است. </em><em>این بدان معنی است که قرآن مطابق سطح دانش و درک موضوعات علمی در زمان نزول، به بیان مطالب علمی پرداخته است. </em><em>در این مقاله با بهرهگیری از آیات قرآن کریم و سخنان گهربار </em><em>حضرت علی(ع)به بررسی علوم موجود در این متون در مورد پیدایش، شکل، حرکت، موجودات و پایان کرة زمین و... و نهایتاً مقایسة آنها با علم روز زمینشناسی پرداخته شده است.</em>
زمینشناسی,قرآن,نهجالبلاغه,حضرت علی(ع),پیامبر(ص)
https://ajsm.atu.ac.ir/article_1305.html
https://ajsm.atu.ac.ir/article_1305_041444f68d4aad4834d78205a8c80b01.pdf
دانشگاه علامه طباطبایی
سراج منیر
2228-6616
2476-6070
5
15
2014
06
22
دیدگاه اسلام و یهود دربارة سحر
105
132
FA
حسام الدین
خلعتبری
استادیار دانشگاه علاّمه طباطبائی، تهران
مهری
رحمانی
سطح سوم حوزة علمیّه، تهران
10.22054/ajsm.2014.1306
چکیده<br /><em>«سِحر»</em><em>در</em><em>لغت</em><em>به</em><em>معنى</em><em>هر</em><em>کاری</em><em>یا</em><em>چیزى</em><em>است</em><em>که</em><em>مأخذ</em><em>آن</em><em>مخفى</em><em>و</em><em>پنهان</em><em>باشد، ولى</em><em>در عرف</em><em>عام</em><em>غالباً</em><em>به</em><em>همانکارهاى</em><em>خارقالعادهاى</em><em>مىگویند</em><em>که با</em><em>استفاده</em><em>از</em><em>وسایل</em><em>مختلف</em><em>انجام</em><em>مىشود.</em><em>سِحر امری آموختنى</em><em>است</em><em>و منشاء آن ابلیس است، لذا</em><em>کسانی که از سِحر استفاده میکنند</em><em>، </em><em>با شیاطین در ارتباط هستند</em><em>.</em><em>با</em><em>توجّه</em><em>به</em><em>تصریح</em><em>خداوند</em><em>در</em><em>آیات</em><em>قرآن در باب مسألة سِحر، </em><em>میتوان</em><em>به</em><em>این</em><em>نتیجه</em><em>رسید</em><em>که</em><em>برخی</em><em>از</em><em>شعبههای</em><em>سِحر</em><em>از</em><em>امور</em><em>واقعی</em><em>است، </em><em>ولی اسلام</em><em>،</em><em>رفتن به سوی این امور و استفاده از آن را به شدّت نهی میکند</em><em>.</em><em> همانگونه که در دین یهود نیز سِحر مورد نهی فراوان قرار گرفته، هرچند که قوم یهود بسیار مرتکب این گناه میشوند. البتّه یادگیری سِحر به طور کُل حرام نیست و مردان خاصّ خود را میطلبد </em><em>(؛ </em><em>زیرا درغیر این صورت، آثار مخرّب فردی و اجتماعی یا حتّی خانوادگی به بار میآورد</em><em>).</em><em>در این تحقیق، پس از بررسی معنای لغوی و اصطلاحی سِحر و واژه های مرتبط با آن، سِحر از دیدگاه اسلام و یهود مورد توجّه قرار میگیرد و سعی خواهد شد ضمن بیان شعبههای مختلف آن، موارد واقعی از غیرواقعی بازشناسی شود و مصادیق و نیز حُکم آن از منظر اسلام و تورات تبیین شود.</em>
سِحر,ساحر,اسلام,قرآن,تورات,یهود
https://ajsm.atu.ac.ir/article_1306.html
https://ajsm.atu.ac.ir/article_1306_2ce565d3891c5227436db820c0a14ba5.pdf
دانشگاه علامه طباطبایی
سراج منیر
2228-6616
2476-6070
5
15
2014
06
22
اصول و روشهای نقد از دیدگاه قرآن و نهجالبلاغه
133
156
FA
محمد
شعبانپور
استادیار دانشگاه علامه طباطبایی
فرشته
کوئینی
کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی
10.22054/ajsm.2014.1307
چکیده<br /><em>نقّادی و نقدپذیری در جامعة اسلامی از جایگاه ویژهای برخوردار است. انتقاد صحیح موجب شناخت نقاط قوّت و ضعف میشود و از این طریق به پیشرفت و اصلاح امور میانجامد. برای اینکه هدف اصلی نقد که تکامل و اصلاح فرد و جامعه است و مورد تأکید دین اسلام نیز میباشد، محقّق شود، لازم است نقد مبتنی بر اصول و روشهای صحیح انجام شود. بهترین راه برای دست یافتن به اصول و روشهای صحیح نقد که مورد پذیرش دین اسلام نیز باشد، استفاده از متون دینی یعنی قرآن مجید و کلام معصومان، علیهمالسّلام، است. با بررسی انتقادهایی که در قرآن مجید و نهجالبلاغه صورت گرفته، میتوانیم به اصول و روشهای نقد صحیح و سازنده پی ببریم.</em>
نقد,انتقاد,اصول نقد,روشهای نقد,نقد در قرآن,نقد در نهجالبلاغه,نقد در بیانات مقام معظّم رهبری
https://ajsm.atu.ac.ir/article_1307.html
https://ajsm.atu.ac.ir/article_1307_220d4eacc47d9478d249b36661a42899.pdf