بازخوانی روایات اسباب نزول آیات نخست سورۀ حجرات

داود اسماعیلی؛ محمدرضا حاجی اسماعیلی

دوره 10، شماره 36 ، مهر 1398، صفحه 7-35

https://doi.org/10.22054/ajsm.2021.51277.1598

چکیده
  روایات اسباب نزول از دیرباز کانون توجه مفسران و اندیشمندان قرآن‌پژوه و از ابزارهای فهم مراد الهی به شمار آمده است. با این‌حال آسیب‌هایی مانند وجود تعارض سندی روایات تفسیری با یکدیگر یا ناسازگاری محتوایی آن‌ها با سیاق و تاریخ و اندیشۀ سلیم نیز متوجه این بخش از روایات است که موجب سلب اعتماد از آن‌ها می‏گردد. در این پژوهش روایات ...  بیشتر

تحلیل تطبیقی تاثیر میزان اجتهاد در تفسیر فرات کوفی و تفسیر عیاشی

زهره اخوان مقدم؛ افشان بستاکچی

دوره 10، شماره 36 ، مهر 1398، صفحه 37-70

https://doi.org/10.22054/ajsm.2021.48444.1572

چکیده
  از ویژگی‌های مطالعات دوران معاصر در حوزه علوم اسلامی، تأیید ریشه‌دار بودن هویت فکری و اعتقادی شیعه و بازشناسی خلأها و کاستی‌ها برای جبران و تدارک آن‌ها است. از جملة این آثار در گستره علوم قرآنی و حدیثی، تفاسیر متعلق به قرن سوم و سال‌های آغازین قرن چهارم، با عنوان تفسیر فرات کوفی و تفسیر عیاشی است. این دو تفسیر از جمله تفاسیر روایی ...  بیشتر

تحلیل تفاوتهای جنسیتی موجود در آیات‌الاحکام از منظر ویژگی «دیگرخواهی»

شهلا رحمانی؛ میترا پورسینا

دوره 10، شماره 36 ، مهر 1398، صفحه 71-95

https://doi.org/10.22054/ajsm.2021.23377.1329

چکیده
  تدبّر در شاخص‌های جنسیتی برگرفته از آیات‌الاحکام، گویای تشریع حکیمانۀ احکام بر اساس ویژگی‌های شخصیتی و فیزیولوژیکی زن و مرد است به گونه‌ای که این ساختار متفاوت در حقوق ایشان انعکاس ‌می‌یابد و پیوند نزدیکی بین احکام تشریعی و ساختار روانشناختی دو جنس برقرار می‌کند. پژوهش حاضر با تلفیق مباحث تفسیری و دستاوردهای روانشناختی، و با ...  بیشتر

آفرینش زبانی قرآن در واژۀ «التَّهلُکَه» و رابطۀ آن با معنای «انفاق»

زینب روستایی؛ زهرا محمدی زاده

دوره 10، شماره 36 ، مهر 1398، صفحه 97-124

https://doi.org/10.22054/ajsm.2021.48244.1568

چکیده
  واژه «التَّهلُکَه» بر وزن «التَـّفعُلَه» از نظر صرفی واژه‌ای خاص است و هیچ کلمه دیگری در زبان عربی با این وزن وجود ندارد. موضوع آیۀ‌ 195 سوره بقره که این واژه در آن به کار رفته، انفاق است. آیه ضمن امر به انفاق از گرفتار شدن به تهلکه باز می‌دارد. تفسیرهایی متفاوت و گاه متناقض ذیل این آیه بیان شده‌است که از جمله مهم-ترین آن‌ها ...  بیشتر

سبک‌شناسی گفتمانی ساختارهای مجهول (جزء سی‌ام قرآن کریم)

ابراهیم فلاح؛ اعظم دهقانی نیسیانی

دوره 10، شماره 36 ، مهر 1398، صفحه 125-149

https://doi.org/10.22054/ajsm.2021.43296.1583

چکیده
  سبک‌شناسی گفتمانی متون ادبی را از منظر گفتمانی مورد تحلیل و بررسی قرار می‌دهد و با قدم نهادن در عرصه‌های فراتر از جمله و ورود به عرصه تحلیل گفتمان، موضوعی جدید در مطالعات سبک شناختی، فراهم آورده‌است. مهم‌ترین مؤلفه‌ها در سبک‌شناسی گفتمانی عبارتند از: تحلیل گفتمان بر اساس بافت موقعیتی جمله-ها، کنش‌های گفتاری و سبک‌های نحوی. از ...  بیشتر

نقش ارتباط معنایی آیات در تفسیر المیزان با رویکردی بر قرینۀ سیاق

امان اله ناصری کریموند؛ قاسم بستانی

دوره 10، شماره 36 ، مهر 1398، صفحه 151-176

https://doi.org/10.22054/ajsm.2021.49736.1586

چکیده
  یکی از مؤلفه‌های مهم علّامه طباطبائی در تفسیر المیزان درنظرگرفتن روابط معنایی موجود در بین آیات می‌باشد که ایشان این روابط را با عنایت به قرائن قرآنی به ویژه قرینۀ سیاق کشف می‌نماید. مقالۀ پیش‌رو که با ابزار کتابخانه‌ای و به روش توصیفی-تحلیلی نگارش یافته، به بررسی یکی از مبانی‌ مؤلف المیزان (ارتباط معنایی آیات) در فهم قرآن پرداخته‌است. ...  بیشتر