علی رضا لک زایی؛ ابوالقاسم عاصی مذنب؛ محمدرضا شایق
چکیده
ساختار ویژۀ قرآن اقتضا مینماید که به منظور دسترسی به نظر قرآن پیرامون موضوعات مختلف، باید نگرشی هماهنگ و جامع به آیات آن داشت. معارف قرآن کریم دارای مراتب و درجات مختلف است؛ تدبّر، تفسیر و تأویل از مهمترین راههای فهم قرآن میباشد. بین این سه واژه، رابطۀ عموم و خصوص و اخص برقرار است؛ عموم مردم از طریق تدبّر، به گوهرهای موجود ...
بیشتر
ساختار ویژۀ قرآن اقتضا مینماید که به منظور دسترسی به نظر قرآن پیرامون موضوعات مختلف، باید نگرشی هماهنگ و جامع به آیات آن داشت. معارف قرآن کریم دارای مراتب و درجات مختلف است؛ تدبّر، تفسیر و تأویل از مهمترین راههای فهم قرآن میباشد. بین این سه واژه، رابطۀ عموم و خصوص و اخص برقرار است؛ عموم مردم از طریق تدبّر، به گوهرهای موجود در قرآن دسترسی پیدا میکنند، مفسّران با بهرهگرفتن از ابزارهای تخصصی در سطحی بالاتر تدبّر مینمایند. تدبّر در عرصۀ تأویل بخشی از قرآن کریم - حقیقت و باطن کلام الهی- در انحصار معصومان(ع) است. تدبّر موضوعی شیوهای نوین در روشهای فهم قرآن محسوب میشود؛ فرآیندی است که با بهرهگیری از آن میتوان با مراجعهی مستقیم به کتاب الهی، دیدگاه قرآن را دربارۀ مسائل و موضوعات مختلف زندگی و معارف وحیانی استخراج نمود. در تحقیقات پژوهشگران و مفسّران، این مهارت توأم با تفسیر موضوعی - بدون ذکر عنوان تدبّر موضوعی - و در خلال آن کاربرد داشتهاست. این تحقیق به شیوۀ تطبیقی – تحلیلی با بررسی ارتباط و تفاوت تدبّر با واژگان قریبالمعنی به تبیین ماهیت تدبّر موضوعی پرداختهاست.