نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

یکی از مسائل که در اسلام اهمیّت ویژه‌ای دارد، بررسی تاریخ حدیث از این نظر است که نهی از کتابت حدیث به چه دلیل و هدفی انجام گرفت؟ آیا رسول خدا (ص) کتابت حدیث را نهی فرموده بود؟ و اگر آن حضرت منع نموده بود، چرا عدّه‌ی چشمگیری از صحابه حدیث نبوی را می‌نوشتند؟ برعکس اگرآن حضرت (ص) منع نفرموده بود، چه عواملی موجب جلوگیری از کتابت حدیث شد و هدف از آن چه بوده است؟ نویسنده‌ی این مقاله بدین‌نتیجه رسیده است که ادّعای نهی از کتابت حدیث از سوی رسول خدا (ص)، نمی‌تواند درست باشد، بلکه به نظر می‌رسد که رأی درست در این مورد آن است که نهی از کتابت حدیث نبـوی، بعد از رحلت آن حضرت (ص) و از سـوی دستگاه حاکم وقت، به‌ویژه از سوی خلیفه‌ی دوم و هدف از این کار تقویت پایه‌های حکومت نـوپا بوده است. از این‌رو، به‌رغم اشاره‌ی صحابه بر نوشتن سنّت نبوی، به مردم اجازه داده نشد حدیـث را جز آن احادیثی که دستگاه تأیید می‌کرد، بنویسند و با کتابت حدیث، آثار صحیح نبوی، سالم به‌دست مسلمین برسد که در نتیجه‌ی این ممنوعیّت، بسیاری از احادیث نبـوی در این‌باره متروک شد یا مغفول ماند و مردم از سنّت نبوی به‌ویژه آن احادیث که مربوط به امر خلافت بود، ناآگاه ماندند و بدین‌ترتیب از خالی‌شدن پشتوانه‌ی فکری و ایدئولوژیک حکومت جدید جلوگیری شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Factors Preventing the Writing of Traditions and the Consequences of this Prevention

نویسنده [English]

  • mohamad sedghi

چکیده [English]

One of the issues of importance in Islam is the investigation of the history of traditions in order to find out why writing down the traditions was discouraged. Had the holy Prophet (PBUH) forbidden writing of traditions? If so, why would a large number of his companions write the Prophetic traditions? On the other hand, if writing the traditions down was not forbidden by Mohammad (PBUH), what prevented this activity and what purpose it had? The author of the present paper has reached the conclusion that the claim that the Prophet has prohibited people from writing the traditions down is unfounded and cannot be true. Rather, it seems that after the decease of the holy Prophet (PBUH), it was the then government, particularly the second Caliph, which prevented the prophetic traditions from being written down and it had been for the purpose of laying a solid foundation for their newly established government. Therefore, although the companions of the Prophet were asked to write the traditions down, they were not allowed to do so, except for those traditions approved by the then government; consequently, many prophetic traditions were isolated or ignored and people were kept unaware of the practice of the Prophet, especially the traditions regarding caliphate and this ensured that the new government was backed up ideologically.

کلیدواژه‌ها [English]

  • book
  • writing down
  • tradition
  • practice of the Prophet
  • practice of the Prophet in words and action
  • the place of the practice of the Prophet in religion