نوع مقاله : علمی- ترویجی

نویسندگان

1 دانشیار علوم قرآن و حدیث، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

2 کارشناسی ارشد علوم قران و حدیث، دانشگاه الزهر،ا تهران، ایران

چکیده

بالاترین هدف ادیان الهی ارتقای معنوی انسان است. اسلام، انسان را دارای ابعاد و وجوه متعدد دانسته و از تأثیر و تأثر ابعاد مختلف وجودی او سخن گفته و رشد و کمال وی را در تمام ابعاد مدنظر داشته است. نظام اخلاقی ترسیم‌شده از سوی درس آموختگان این مکتب می‌‌تواند بهترین الگو جهت حفظ سلامت و ارتقای انسان به بالاترین درجات کمال انسانی او باشد. گفتار یکی از مهم‌ترین وجوه در هندسۀ شش‌وجهی نظام اخلاق فردی ترسیم‌شده از سوی حضرت علی (ع) در نهج‌البلاغه است. ازاین‌رو اصلاح ادبیات زبانی گامی مهم در بسامانی نظام اخلاقی و درنتیجه تضمین سلامت فرد است. از منظر امام (ع) بدون بسامانی گفتار، ساختار اخلاق و نظامِ ایمان، بسامان نمی‌‌شود. در مقالۀ حاضر مصادیقی از گفتار سلامت‎افزا از منظر امیرمومنان (ع) از کتاب شریف نهج‌البلاغه گردآوری شده است. گفتار پروامدارانه و بخردانه، ادبیات نرم و ملایم، کلام مبتنی بر صدق، کم‌گویی، سخن حق، انتقاد سازنده، راز و نیاز و مناجات با خداوند و... از مهم‌ترین عوامل ارتقا بخش سلامت روحی، معنوی و اخلاقی فرد شمرده می‌‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Role of Linguistic Speech and Literature in Personal Health from the Viewpoint of Nahj al-Balagheh

نویسندگان [English]

  • Parvin Baharzadeh 1
  • Samira Dostnavaz 2

1 Associate Professor of Hadith and Quranic Sciences, Al-Zahra University, Tehran, Iran

2 M A of Hadith and Quranic Sciences, Al-Zahra University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The main goal of religions is human's spiritual perfection. Islam considers human beings with two spiritual and worldly aspects and explains the connections of these aspects with each other and his growth and perfection have been taken into consideration. Thus, amoral system which raises from the thoughts of people trained in Islamic culture would be the best pattern for such perfection. Imam Ali (peace be upon him)established his moral system on six bases of worldview, value, tendency, method, action, and speech. As a result, one of the ways of improving morality and individuals is to correct their speech. In this regard, in the article examples of high-level health speeches are collected from Amir momenan's perspective from Nahjlbalaghah'book.On one hand, Imam Alicounting some factors as the main reasons for perfection in spirituality and morality of the individuals: wise speeches, gentle words, frank speeches, truthfulness, effective criticism, praying to God.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Morality
  • Speeches
  • Nahjlbalaghah
  • The spiritual health
آمدی، عبدالواحد بن محمد. (1378). غررالحکم و دررالکلم. چ 2. ترجمه سیدهاشم رسولی محلاتی. تهران: نشر فرهنگ اسلامی.
-----،-----. (‏1366 ش‏). تصنیف غرر الحکم و درر الکلم. چ 1. محقق/مصحح مصطفى درایتى. قم: تبلیغات.
ابن ابی الحدید، عز الدین ابوحامد. (1337). شرح‏نهج‏البلاغة. چ 1. مصحح محمد ابوالفضل ابراهیم. قم: کتابخانه عمومی آیة الله مرعشی نجفی.
ابن فارس، ابو الحسین احمد. (1404 ه ق). معجم مقاییس اللغة. چ 1.  قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
ابوالقاسمی، محمد جواد. (1391). «مفهوم‎شناسی سلامت معنوی و گستره آن در نگرش دینی». فصلنامه اخلاق پزشکی. س 6، ش 20.
الوندی، محمد جواد. (1393). «طراحی الگوی مفهومی معنویت از دید حضرت امام خمینی (ره)». فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج. س 17.
بحرانی، کمال الدین میثم بن علی بن میثم. (1375). شرح نهج‏البلاغه ابن میثم. چ 1. ترجمه قربان علی محمدی مقدم. مشهد: بنیاد پژوهش‎های اسلامی آستان قدس رضوی.
حاتمی، حسین و همکاران. (1392). جامع بهداشت عمومی. چ 3. تهران: کتابخانه الکترونیکی دوره‎های عالی بهداشت عمومی (MPH) و اپیدمیولوژی بالینی.
دشتی، محمد. (1379). ترجمه نهج‌البلاغه. چ 1. قم: انتشارات مشهور.
دلشاد تهرانی، مصطفی. (1383). تفسیر موضوعی نهج‌البلاغه. قم: نشر معارف.
----- ، ----  (1391). رخساره خورشید: سیره امام علی (ع) در نهج‌البلاغه. تهران: دریا.
---- ، ---- (1390). رایت درایت: اخلاق مدیریتی در عهدنامه مالک اشتر. چ 1. تهران: دریا.
دهخدا، علی اکبر. (1372). لغت نامه دهخدا. چ 1. تهران: انتشارات و چاپ دانشگاه.
-----،----. (1377). لغت نامه دهخدا. چ 2. تهران: انتشارات و چاپ دانشگاه.
راغب اصفهانى، حسین بن محمد. (1412 ه ق). مفردات ألفاظ القرآن. چ 1. بیروت: دار القلم.
رضی، محمد بن حسین.‏(1414 ه ق‏).نهج‌البلاغه. محقق / مصحح صالح صبحی‏. قم‏: هجرت.
رستمی‎زاده، رضا. (1379). «حق و باطل از دیدگاه امام علی (ع)». معرفت. ش 39.
شهیدی، سید جعفر.(1378). ترجمه نهج‌البلاغه. چ 14. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
عباسی، محمود؛ همکاران. (1391). «تعریف مفهومی و عملیاتی‎سازی سلامت معنوی». اخلاق پزشکی. س 6، ش 20.
عرب‎شاهی، سارا؛ نورانی، محسن. (1393). «اصول انتقاد سازنده در نهج‌البلاغه». فصلنامه پژوهشنامه نهج‌البلاغه. س 2، ش 6.
مرزبند، رحمت اله؛ زکوی، علی اصغر. (1391). «شاخص‎های سلامت معنوی از منظر آموزه‎های وحیانی». اخلاق پزشکی. س 6، ش 20.
مصطفوى، حسن. (1430 ه.ق). التحقیق فى کلمات القرآن الکریم. چ 3. بیروت: دار الکتب العلمیة. مرکز نشر آثار علامه مصطفوی‏.
معین، محمد. (1381). فرهنگ معین. تهران: آدنا.
مکارم شیرازی، ناصر؛ همکاران. (1390). پیام امام، شرح تازه و جامعی بر نهج‌البلاغه. قم: انتشارات امام علی (ع).
----- ،-----. (1367). ترجمه‏ گویا و شرح‏ فشرده‏اى ‏بر نهج‏البلاغه. قم: انتشارات هدف.