قرآن پژوهی
سیده فاطمه سلیمی؛ زهرا علی نتاج
چکیده
از جمله سازوکارهای شناختی در حوزة معناشناسی شناختی، «طرحوارة تصویری» است که ساختی مفهومی و زیربنایی استعاری دارد. این شکل از مفهوم‌سازی از معانی نوین کدگشایی می‌نماید و بر مراد اصلی متن می‌افزاید. در فرهنگ قرآنی، مفهوم‌سازی مفاهیم ارزشی و ضد ارزشی تربیت اخلاقی، در قالب طرحواره‌های حجمی، حرکتی و قدرتی نمود یافته‌است. ...
بیشتر
از جمله سازوکارهای شناختی در حوزة معناشناسی شناختی، «طرحوارة تصویری» است که ساختی مفهومی و زیربنایی استعاری دارد. این شکل از مفهوم‌سازی از معانی نوین کدگشایی می‌نماید و بر مراد اصلی متن می‌افزاید. در فرهنگ قرآنی، مفهوم‌سازی مفاهیم ارزشی و ضد ارزشی تربیت اخلاقی، در قالب طرحواره‌های حجمی، حرکتی و قدرتی نمود یافته‌است. جستار حاضر با تکیه بر روش توصیفیـ تحلیلی، شیوة مفهوم‌سازی آیات حوزة تربیت اخلاقی را با سازوکار طرحوارة تصویری واکاوی میکند تا الگویی جامع از انسان کامل و شاخصههای آن ارائه دهد. از مهمترین رهیافتهای این جستار، تجلّی اصالت تعبیر در قرآن و تبلور تعابیر پنهان زبانی آیات تربیت اخلاقی است. گفتنی است دو رذیلۀ «بخل» و «بهتان» در قالب طرحوارة حجمیـ قدرتی به ترتیب به شکل «زنجیر» و «بار سنگین» آمدهاست که صحنههایی ناخوشایند را به تصویر میکشد. طرحوارة حرکتیـ جهتی پایین نیز در صفت حسنة «فروبردن خشم» به شکل «آتشی خاموش» بیان شدهاست تا انسان را به غلبه بر آن فراخواند؛ زیرا مفهوم‌سازی خشم در جهت بالا، عواقب ناگوار جسمی ـ روحی به دنبال خواهد داشت.
