قرآن پژوهی
مفهوم‌سازی تأثیر سوگند در نظام هدایت بر مبنای مقوله حجمی در قرآن کریم

داود ابراهیم پور؛ ماجد نجاریان؛ مهدی حبیب الهی

دوره 14، شماره 47 ، مهر 1402، صفحه 1-26

https://doi.org/10.22054/ajsm.2023.72487.1908

چکیده
  مفهوم قسم و سوگند در قرآن کریم از مسائل مهمی است که باید با استفاده از دانش معناشناسی شناختی موردبحث قرار گیرد. در این تحقیق از نظریه استعاره مفهومی و طرح‌واره‌های تصوری بر پایه مقوله حجمی استفاده می‌شود. هدف از تحقیق حاضر درک عمیق و جامع از مفهوم سوگند در قرآن کریم با توجه به روشی علمی در مطالعات تفسیری مدل مفهوم‌سازی قرآن می‌باشد. ...  بیشتر

قرآن پژوهی
جایگاه و ارزش و آثار سلامت اخلاقی- معنوی حمد با رویکردی قرآنی – روایی و زیارت عاشورا

هاشم اندیشه؛ احمد عابدی

دوره 14، شماره 47 ، مهر 1402، صفحه 27-53

https://doi.org/10.22054/ajsm.2023.62959.1735

چکیده
  حمد الهی چیزی است که هر فرد مسلمان و مؤمنی به دنبال آن است و همواره در دنیا در تلاش و تکاپوست تا بدین مقصد و مقصود نائل شود. دین اسلام با برخورداری از منابع گران‌بهای «قرآن و سنت» برنامة تربیتی و اخلاقی همه‌جانبه‌ای به جهانیان در این زمینه عرضه می‌کند. یکی از ابعادی که دین مبین اسلام آن را به‌خوبی تبیین می‌کند و بر او تأکید می‌کند، ...  بیشتر

حدیث پژوهی
گونه‌های مشترک احادیث کلامی، در منابع حدیثی؛ مطالعه موردی: الکافی و صحیحین

مهدی غلامعلی؛ فاطمه شهربابک

دوره 14، شماره 47 ، مهر 1402، صفحه 55-81

https://doi.org/10.22054/ajsm.2023.72734.1911

چکیده
  کتاب کافی اثر شیخ کلینی یکی از کتب اربعۀ شیعه محسوب می‌شود و برای امامیه از جایگاه رفیعی برخوردار است. اهل سنت برای کتب مشهور صحاح و به‌ویژه صحیحین یعنی صحیح بخاری و صحیح مسلم چنین ارزشی قائل‌اند. در این پژوهش به دنبال یافتن گونه‌های مختلف احادیث مشترک اعتقادی در کتب اصول کافی و صحیحین اهل سنّت بوده‌ایم. ازآنجاکه چنین مطالعه موردی ...  بیشتر

قرآن پژوهی
تبیین ضعف‌های رفتاری انسان و روش‌های تربیتی اصلاح آن بر اساس قرآن کریم

مریم برهمن؛ مهدیه حسینی

دوره 14، شماره 47 ، مهر 1402، صفحه 85-116

https://doi.org/10.22054/ajsm.2023.75969.1967

چکیده
  هدف این پژوهش، تبیین ضعف‌های رفتاری انسان و روش‌های اصلاح آن بر اساس قرآن کریم است. جامعۀ آماری پژوهش، مشتمل بر قرآن کریم و نمونۀ پژوهش، آیات مرتبط با ضعف رفتاری است. این تحقیق به لحاظ رویکرد در زمرۀ پژوهش‌های کیفی قرار داشته، از روش تحلیل مضمون استفاده شده است. بدین منظور، داده‌های اولیه شامل آیات مرتبط با موضوع، با بهره‌مندی از ...  بیشتر

قرآن پژوهی
آراستگی میل به زنان در واکاوی آیه 14 سوره آل‌عمران

زهره سماواتیان

دوره 14، شماره 47 ، مهر 1402، صفحه 117-144

https://doi.org/10.22054/ajsm.2023.72823.1914

چکیده
  آیه 14 سوره آل‌عمران ازجمله آیات چالشی و مورد اختلاف مفسران است. دلیل اصلی این امر از یک­سو به نامشخص بودن فاعل تزئین و از سوئی دیگر به وجود زنان در زمره امور تزئین شده برمی­گردد درحالی‌که خطاب آیه ناس است؛ گویی زنان جزء ناس به شمار نمی­آیند و مقصود از ناس تنها مردان هستند. بررسی این مسئله که چرا زنان در زمره مشتهیات انسان قرار ...  بیشتر

قرآن پژوهی
وجوه و نظائر قرآن در ترجمه‌های ترکی استانبولی با تکیه بر واژه‌«دین»

علی شریفی؛ موسی رحیمی

دوره 14، شماره 47 ، مهر 1402، صفحه 145-170

https://doi.org/10.22054/ajsm.2023.76130.1969

چکیده
  وجوه و نظائر به معنای استعمال یک واژه واحد در مواضع مختلف قرآن است که در هر موضعی، معنایی متفاوت دارد که این بحث در علم معناشناسی نیز معادل چندمعنایی است و برخلاف نگاه سنتی، صرفاً شامل اشتراک معنوی می‌شود. در این پژوهش که به روش توصیفی و مقایسه‌ای سامان یافته است، پس از بررسی وجوه مختلف معنایی واژه دین از منظر سنتی و علم زبان‌شناسی ...  بیشتر

قرآن پژوهی
رفع تعارض آیات بقا و قطع پیوندها در آخرت

کریم علی محمدی؛ رقیه صادقی نیری

دوره 14، شماره 47 ، مهر 1402، صفحه 171-197

https://doi.org/10.22054/ajsm.2023.71028.1880

چکیده
  یکی از مسائل مربوط به زندگی پس از مرگ و قیامت در قرآن کریم، وضعیت پیوندها و روابط بین انسان‌هاست که آیاتی حاکی از انقطاع و نابودی همه‌ی روابط پس از مرگ است. از دلایل پررنگ این اتفاق، ترس و وحشت انسان‌ها از واقعه‌ی قیامت و مراحل بعدازآن و نیز روابط و دوستی‌های گناه‌آلود و بد سرانجام است. در آیاتی دیگر الحاق افراد به اهل و خانواده و ...  بیشتر

قرآن پژوهی
بررسی تنها هدف اساسی خلقت انسان از دیدگاه قرآن

عباس فنی اصل

دوره 14، شماره 47 ، مهر 1402، صفحه 199-230

https://doi.org/10.22054/ajsm.2023.70241.1868

چکیده
  سؤال از هدف آفرینش یکی از مهم‌ترین سؤالات بشری است که در طی تاریخ همواره مطرح بوده و تلاش‌های فراوانی برای پاسخ به آن به‌عمل‌آمده است. گستره تأثیر و اهمیت این سؤال به حدی است که همه ابعاد حیات بشری را در برگرفته و تا انسان پاسخ قانع‌کننده برای آن پیدا نکند، زندگی او معنا پیدا نکرده و با احساس پوچی و بی‌معنایی، همواره در اضطراب و نگرانی ...  بیشتر

قرآن پژوهی
تحلیل و بررسی تطبیقی جامعیت ذاتی و مقایسه‌ای قرآن کریم از منظر آیت‌الله جوادی آملی و آیت‌الله مصباح‌ یزدی

راضیه سادات سیدخراسانی؛ محسن قاسمپور؛ خدیجه حسین زاده

دوره 14، شماره 47 ، مهر 1402، صفحه 231-262

https://doi.org/10.22054/ajsm.2023.75682.1960

چکیده
  یکی از مسائل اختلافی و بنیادین در تفسیر قرآن، مسئله‌ی جامعیت قرآن است. جامعیت از مبانی مهم تفسیر بوده که در چگونگی و مصادیق آن اختلاف‌نظر وجود دارد؛ به‌گونه‌ای که هرکدام از مفسران با استناد به ادله‌ای در هر یک از حوزه‌های جامعیت ذاتی و مقایسه‌ای به یکی از دیدگاه‌های جامعیت تمایل پیدا کرده‌اند. بررسی دیدگاه آیت‌الله جوادی و آیت‌الله ...  بیشتر

قرآن پژوهی
بررسی و نقد کتاب آموزش قرآن پایه دوم ابتدایی (مطالعه موردی: ترجمه آیات قرآن کریم)

حسن مجیدی

دوره 14، شماره 47 ، مهر 1402، صفحه 263-291

https://doi.org/10.22054/ajsm.2023.72369.1905

چکیده
  آموزش در سن کودکی چون نقشی بر سنگ و ماندگار است، از سویی قرآن برای مسلمانان، تنها کتابی به­شمار می­آید که از سوی خداوند و آن­هم برای راهنمایی و خوشبختی انسان به وی هدیه شده است، ازاین‌رو معجزه‌ای است که آموزش آن بیش از سایر کتاب‌ها برای کودک لازم می­نماید و آموزش آن به شیوه منطقی و به‌صورت ملایم و متناسب و پلکانی می­­­­­­­­­­­­­­­­تواند ...  بیشتر

قرآن پژوهی
تحلیل ساختار مفهومی «خدا» بر مبنای نظام شناختی مفهوم «مالکیت» در قرآن کریم

زهرا مواظبی؛ ابراهیم ابراهیمی

دوره 14، شماره 47 ، مهر 1402، صفحه 293-322

https://doi.org/10.22054/ajsm.2023.75663.1957

چکیده
  چیستی مفهوم «خدا» به‌عنوان موجودی شناخت ناپذیر و چگونگی بازنمایی رابطه او با موجودات دیگر ازجمله مسائلی است که موردتوجه دین‌پژوهان با رویکردهای مختلف قرارگرفته است. به نظر می‌رسد معناشناسی شناختی ازآن‌رو که به چیستی و چگونگی یک مفهوم توجه دارد بتواند در تحلیل ساختار مفهومی از «خدا» در قرآن راهگشا باشد. در پژوهش پیش ...  بیشتر

قرآن پژوهی
کیستی معلّم وحی بر پیامبر اکرم(ص) در آیه پنجم سوره النجم

سیدمحمدحسن مومنی

دوره 14، شماره 47 ، مهر 1402، صفحه 323-351

https://doi.org/10.22054/ajsm.2023.76191.1972

چکیده
  جبرئیل (ع)، فرشتة حامل و پیام‌آور وحی است؛ اما قلمرو این وساطت آیا شأن تعلیم وحی را نیز در بر می‎گرفته یا امر تعلیم فقط مستقیماً از جانب الله تعالی بر پیامبر اکرم(ص) بوده است؟! مفسّرین شیعه و اهل تسنن ذیل آیة (عَلَّمَهُ شَدِیدُ الْقُوى) النجم/5 دو گروه شده‎اند؛ اما تمام ارباب تفاسیر روایی شیعه (شَدِیدُ الْقُوى‏) را توصیف الله تعالی ...  بیشتر