حمیدرضا بصیری
چکیده
در میان احادیث معصومین (ع)، آن دسته از روایات که به شأن یا سبب صدور و نیز شرح و توضیح مفردات و مفاهیم یا ذکر مصداق آیات و ... اشاره و تصریح میکنند، عهدهدار تفسیر أثری قرآن میباشند، امّا دستهی دیگری از روایات، تنها به توصیف برخی از آیات و سورههای قرآن میپردازد که شایسته است این روایات اخیر را عهدهدارِ «توصیف أثری قرآن» ...
بیشتر
در میان احادیث معصومین (ع)، آن دسته از روایات که به شأن یا سبب صدور و نیز شرح و توضیح مفردات و مفاهیم یا ذکر مصداق آیات و ... اشاره و تصریح میکنند، عهدهدار تفسیر أثری قرآن میباشند، امّا دستهی دیگری از روایات، تنها به توصیف برخی از آیات و سورههای قرآن میپردازد که شایسته است این روایات اخیر را عهدهدارِ «توصیف أثری قرآن» بدانیم. این روایات به ویژگیهای مختلف آیات و سورههای قرآن اشاره یا تصریح میکنند؛ بهعنوان نمونه، میتوان از احادیث صحیحی که به آثار تلاوت برخی از سورهها وارد شده و یا روایاتی که از تفضیل نسبی آیهای از قرآن بر آیات دیگر سخن گفته است، نام برد. مقالهی حاضر به دستهبندی و شرح و توضیح و نیز کارایی علمی و عملی این دستهبندی از روایات میپردازد و به مقایسهی ماهوی این مجموعه از روایات با روایات تفسیری بسنده میکند. این مقدار، در آمدی بر یک نظریه یا پژوهش گستردهتر است تا «توصیف اثری قرآن» بتواند جایگاه علمی و عملی خود را در ذهن و جان محقّقان علوم و معارف قرآن و حدیث تثبیت کند و مستقل از روایات تفسیری به این بخش از احادیث نگریسته شده و مورد توجّه و استفاده قراربگیرد.