قرآن پژوهی
سید حمیدرضا رئوف
چکیده
موضوع شناخت خداوند و صفات او در قرآن، صورتهای متعددی از تشبیه و تنزیه را بر مسلمین آشکار میکرد که فهم و توضیح آن، نگرشهای کلامی تشبیهی و تنزیهی متقدم را پدید آورد. در این میان، رویکرد تشبیهی و موسوم به اهل تشبیه از سدة اول اسلامی با تحولات متعددی همراه شد و پس از مقاتلبن سلیمان و محمدبن کرّام به ابنتیمیه رسید که نمایندة حنابله ...
بیشتر
موضوع شناخت خداوند و صفات او در قرآن، صورتهای متعددی از تشبیه و تنزیه را بر مسلمین آشکار میکرد که فهم و توضیح آن، نگرشهای کلامی تشبیهی و تنزیهی متقدم را پدید آورد. در این میان، رویکرد تشبیهی و موسوم به اهل تشبیه از سدة اول اسلامی با تحولات متعددی همراه شد و پس از مقاتلبن سلیمان و محمدبن کرّام به ابنتیمیه رسید که نمایندة حنابله در روزگار خود بود. ابنتیمیه در تفسیر همانند اهل حدیث متقدم، صورت آیات را مبنا قرار میدهد و این باور را با نوعی تعطیل عقلی همراه میسازد. استنادهای حدیثی ابنتیمیه نیز مبتنی بر احادیثی است که تنها از سوی اهلحدیث رواج یافتهاست. بر این اساس، تنها زمانی میتوان به اندیشة وی روی آورد که اولاً مانند او قائل به تعطیلی تعقّل در باب جمع جسمانیت خدا با اوصاف تنزیهی او در قرآن باشیم. ثانیاً با رویکرد حدیثی وی به سراغ احادیث برویم و از آنان تأیید بگیریم. در غیر این صورت، با فرض اینکه فردی از اهل سنت باشد، اما به مبانی ابنتیمیه قائل نباشد، نخواهد توانست مانند او فکر کند و به آنچه او مدعی است، ایمان آورد.
حمزه علی بهرامی
چکیده
یکی از باورهای مهم در میان مسلمانان، بهویژه شیعیان، زیارت و توسل به قبور، خاصه قبور انبیا و اولیاست. این اعتقاد موجب شکلگیری مسافرتهای فردی و جمعی به صورت پیاده و سواره برای دعا و طلب حوایج نزد این مقابر شدهاست. سلفیان تکفیری با بدعت دانستن زیارت قبور و سفر برای آن، به تخریب مقابر انبیا و اولیا و نیز تکفیر زایران و کشتار آنها ...
بیشتر
یکی از باورهای مهم در میان مسلمانان، بهویژه شیعیان، زیارت و توسل به قبور، خاصه قبور انبیا و اولیاست. این اعتقاد موجب شکلگیری مسافرتهای فردی و جمعی به صورت پیاده و سواره برای دعا و طلب حوایج نزد این مقابر شدهاست. سلفیان تکفیری با بدعت دانستن زیارت قبور و سفر برای آن، به تخریب مقابر انبیا و اولیا و نیز تکفیر زایران و کشتار آنها میپردازند. مقالة پیش رو با هدف بررسی اصالت فتواها و استدلالهای برجستهترین و تأثیرگذارترین چهرة این فرقه، یعنی ابنتیمیه، در سه بخش دیدگاه «ابنتیمیه»، «ادلة ابنتیمیه» و «ارزیابی آنها» شکل گرفتهاست. در این مقاله، با روشی اسنادی ـ تحلیلی به جمعآوری ادله و مستندات ابنتیمیه پرداخته میشود. سپس با ارزیابی و تحلیل این ادله و آشکار کردن تناقض آنها با ادلة قرآنی و روایی، بیپایه واساس بودن عقیدة ابنتیمیه و سلفیان ثابت میشود و در پایان به این نتیجه میرسیم که ادلة فراوانی از قرآن، سنت و اجماع مسلمین بر مشروعیت زیارت قبور و سفر برایان وجود دارد و دیدگاه ابنتیمیه و پیروان او مستند شرعی ندارد و مخالف کتاب، سنت و سیره هست.