سیده رقیه سیدی جربندی؛ حامد خانی (فرهنگ مهروش)؛ محمدعلی خالدیان
چکیده
در منابعِ رجالی، تاریخی و حدیثی دادههایی دربارۀ مشاغل مختلف صحابه همچون یکی از شیوههای تولید ثروت در عصر نزول قرآن نیز جای گرفته است. بازشناسی و تحلیل این دادهها میتواند ما را با ابعادی از نظام اقتصادی جامعۀ عرب صدر اسلام آشنا کند و به شناخت بستر نزول آیات قرآن و روایات نبوی هم فایده رساند. مطالعات متعددی را از دیرباز تا دوران ...
بیشتر
در منابعِ رجالی، تاریخی و حدیثی دادههایی دربارۀ مشاغل مختلف صحابه همچون یکی از شیوههای تولید ثروت در عصر نزول قرآن نیز جای گرفته است. بازشناسی و تحلیل این دادهها میتواند ما را با ابعادی از نظام اقتصادی جامعۀ عرب صدر اسلام آشنا کند و به شناخت بستر نزول آیات قرآن و روایات نبوی هم فایده رساند. مطالعات متعددی را از دیرباز تا دوران معاصر میتوان یافت که در هر یک به نحوی به این امر توجه و تحلیلهایی بر پایۀ آن از تاریخ صدر اسلام بازنموده شده است. موضوع مطالعۀ کنونی، بازشناسی مشاغل حکومتی در مدینةالنبی است. میخواهیم با استخراج دادههای مندرج در منابع تاریخی و رجالی، گزارشهای مرتبط با مشاغل حکومتی رایج در جامعۀ مدینۀ عصر رسالت را گونهشناسی و دستهبندی و میزان اشتغال یاران پیامبر اکرم(ص) را به هر یک از این مناصب بازشناسی نماییم. اکنون بر همین پایه در مطالعۀ پیشرو بناست به این پرسشها پاسخ دهیم که اولاً، آیا میتوان با مرور منابع تاریخی، خاصه منابع رجالی و حدیثی، شواهد عینی و قابلاتکائی دربارۀ مشاغل حکومتی صدر اسلام پیدا کرد؛ ثانیاً، پیوندهای موجود میان خود این گزارشها چه اندازه میتوانند ما را در طبقهبندی عینیتگرایانۀ مشاغل یاری برسانند؛ ثالثاً، حجم اطلاعات مربوط به هر یک از مشاغل چه اندازه میتواند گویای پیوندشان با همدیگر یا جایگاهشان در نظام حکومتی صدر اسلام باشد.