نوع مقاله : علمی- ترویجی

نویسندگان

1 هیات علمی دانشگاه علوم ومعارف قران کریم

2 استادیار دانشگاه قم، قم، ایران

چکیده

     سبک‌شناسی به‌عنوان یکی از شاخه‌های زبان‌شناسی نوین همواره می‌کوشد متن را به لحاظ زیبایی‌شناسی، بدون توجه به تاریخ، جامعه و زندگی پدیدآورنده آن که اموری خارج از متن‌ هستند، بررسی کند. مطالعه سوره‌های قرآن از این منظر، نشان‌دهنده این است که قرآن کلامی فنی، دقیق، فرازمانی و فوق بشری و دارای بافتی منسجم و بی‎نظیر است. چارچوب سبک‎شناسی شامل بررسی سطح آوایی، واژگان، تصادف، تعریف و تنکیر، افراد و جمع، تکرار، اسمیه و فعلیه بودن جملات و نوع استفهام‌ها و ... است. پژوهش حاضر باملاحظه فضای حاکم بر سوره قمر، جنبه‌های زیبایی‌شناختی و سبک‌شناختی آن را به روش توصیفی‌ـ‌تحلیلی بازکاوی می‌کند. رهاورد این پژوهش گویای آن است که با توجه به سیاق و فضای این سوره، واژه‌ها، جملات و حروف، هنرمندانه در جایگاه و مناسبت ویژه‌ای به‎کار رفته‌اند. الفاظ کاملاً در خدمت معناست و معنا به بهترین شکل در نوع واژه‌گزینی تأثیر گذاشته است؛ به‌گونه‌ای که هرگز امکان تعدیل، جابجایی یا پیشنهادی جهت تبدیل و تحول متن باقی نمی‌ماند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Stylistics of Surah Al-Qamar

نویسندگان [English]

  • Askar Babazadeh Aghdam 1
  • Hossein Taktabar Firouzjaei 2

1 Assistant Professor of University of Science and Holy Quran, Qom, Iran;

2 Assistant Professor of University of Qom, Qom, Iran;

چکیده [English]

Stylistics as a branch of modern linguistics always strives to examine the text in terms of aesthetics, regardless of history, society and the life of its author, which extratextual matters. Studying the Surahs of the Quran from this point of view indicates that the Quran is a technical, precise, timeless and super-human text and has a unique and consistent structure. The framework of stylistics includes a review of phonology, vocabulary, sequences, definite or indefinite structures, singular and plural words, repetition, nominal or verbal sentences, and types of questions and so on. The present study examines the aesthetic and stylistic aspects of the Surah Al-Qamar through a descriptive-analytical method, while taking into account the unique context of the Surah itself. The result of the study revealed that, given the context of the Surah, words, sentences, and letters have been used artistically in a unique sequence and position. The words serve the meaning perfectly, and the meaning has affected the choice of words, in a way that it would not be possible to modify, move, or make a suggestion in order to alter and transform the text.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Quran
  • stylistics
  • Surah Al-Qamar
  • rhetoric
ابن‌عاشور، محمد طاهر. (بی‌تا). تفسیر التحریر و التنویر. تونس: دارالتونیه.
ابن‌منظور، محمد بن مکرم. (بی‌تا). لسان العرب. تحقیق یوسف خیاط و ندیم مرعشلی. بیروت: دار لسان العرب.
ابوالسعود، محمد بن محمد الهادی. (بی‎تا). ارشاد العقل السلیم الی مزایا القرآن الکریم. تفسیر ابی‌السعود. بیروت: داراحیاء التراث العربی.
ابوعبیده، معمر بن المثنی. (1981). مجاز القرآن. تحقیق محمد فؤاد سزگین. بی‌جا: الرساله.
انیس، ابراهیم. (بی‌تا). الاصوات النحویه. مصر: مکتبه النهضه‌.
باقلانی، القاضی ابوبکر محمد بن الطبیب. (1978م). اعجاز القرآن. بی‌جا: الحلبی.
التیمی، عواطف (2002). العدول فی القرآن ظاهره اسلوبیه. بی‌جا: کلیه الآداب.
جنت کل، یارزمان. (1432). التکرار فی القرآن الکریم. رساله الدکتوراه. جامعه اسلام‌آباد: کلیه اللغه العربیه.
خضر، سید. (2000م). فواصل الآیات القرآنی. القاهره: مکتبه الآداب.
زمخشری، محمود بن عمر. (1430ق). الکشاف. تحقیق عادل احمد عبدالموجود و علی محمد معوض. ریاض: مکتبة العبیکان.
سیوطی، عبدالرحمن. (1985ق).  الاتقان فی علوم القرآن. تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم. چ 3. القاهره: دارالتراث.
سید قطب. (2004م). التصویر الفتی فی القرآن الکریم. قاهره: دارالشروق.
سید قطب. (بی‌تا). فی ظلال القرآن. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
شرتح، عصام. (2005م). ظواهر اسلوبیه فی شعر بدوی الجمیل. دمشق: اتحاد الکتاب العرب.
صابونی، محمدعلی. (1399ق). صفوه التفاسیر. بیروت: دارالفکر.
الصغیر، محمدحسین علی. (2000م). الصوت النحوی فی القرآن.  بیروت: دارالمؤرخ العربی.
طبق، جواد محمد. (بی‌تا). دراسة بلاغة فی السجع و الفاصله القرآنیه. بی‌جا: بی‌نا.
العامری، حمید احمد عیسی. (1996م). التقدیم و التاخیر فی القرآن الکریم. بغداد: دارالشؤون الثقافیه العامه.
العبد، محمد السید سلیمان. (1989م). من صور الاعجاز الصوتی فی القرآن الکریم. مجله العربیه للعلوم الانسانیه. جامعه الکویت، س 36. ش 9.
عبدالرحمن، عایشه. (2006م). التفسیر البیانی للقرآن الکریم. مصر: دارالمعارف.
عبدالرحمن، عائشه. (1962م). التفسیر البیانی للقرآن الکریم. مصر، دارالمعارف.
عزام، محمد. (1989م). التحلیل اللسانی للأدب.
العسکری، ابوهلال. (بی‌تا).الفروق فی اللغه. بیروت: دارالآفاق.
فضل، صلاح. (1998م).علم الاسلوب مبادئه و اجراءاته. القاهره: دارالشرق.
قزوینی، خطیب. (1985م). الایضاح فی علوم البلاغه. بیروت: دارالکتب العلمیه.
مفتاح، محمد. (1992م). الخطاب الشعری (اسلوبیه  التناص). چ 3. بی جا. المرکز الثقافی العربی.
نجاتی عیاش، ثناء. (1430). قراءة فی سورة القمر. مجله مجمع اللغة العربیه الاردنی.
هنداوی، عبد الحمید احمد یوسف. (2002م). الاعجاز الصرفی فی القرآن الکریم. بیروت: المکتبه المصریه.
الهاشمی، احمد. (1418).جواهر البلاغه. قم: مرکز النشر التابع لمکتب الاعلام.