نوع مقاله : علمی- ترویجی

نویسنده

استادیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه شهید باهنرکرمان، کرمان، ایران.

چکیده

یکی از آموزه‌های اهل‌بیت(ع) در بیان معارف قرآن کریم، گشودن دریچه‌ای نو و هماهنگ با زمان به نام تأویل است. آیات قرآن افزون بر آنچه از ظاهر آن‌ها استفاده می‌شود، دارای تأویل‌اند و بهترین راه دست‌یافتن به تأویل قرآن از طریق اهل‌بیت(ع) می‌باشد؛ زیرا طبق حدیث ثقلین، اهل‌بیت(ع) به‌عنوان عِدل قرآن به‌شمار می‌روند. در بسیاری از روایات تفسیری اهل‌بیت(ع) به تأویل آیات قرآن پرداخته‌شده است. این پژوهش در پی یافتن پاسخ به این سؤال است که در روایات تفسیری سوره یونس چه نوع تأویلاتی نسبت به امام‌علی(ع) صورت پذیرفته است؟ در این راستا، روایات تأویلی مرتبط با امام‌علی(ع) از بین روایات تفسیری سوره یونس استخراج گردید و با روش توصیفی- تحلیلی مشخص شد که چهار نوع تأویل در این روایات درباره آن حضرت(ع) وجود دارد که عبارت‌اند از: معنای باطنی آیه، مصداق باطنی آیه، مصداق آیه در گذر زمان (جری و تطبیق) و مصداق اتمّ اطلاق آیه. همچنین دونوع دیگر تأویل قرآن یعنی تحقق مفاد آیه و معنای آیه متشابه در روایات یادشده، مشاهده نشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Types of Interpretive Narrations of Surah Yunus about Imam Ali (AS)

نویسنده [English]

  • Mohammad Hadi Ghahari Kermani

Assistant Professor of the Department of Islamic Education, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran.

چکیده [English]

One of the teachings of the Ahl al-Bayt (AS) in expressing the teachings of the Holy Quran is to open a new window in harmony with time called interpretation. The verses of the Qur'an, in addition to what is used from their appearance, have interpretations and the best way to achieve the interpretation of the Qur'an is through the Ahl al-Bayt (AS). Because according to the hadith of Saqaleen, the Ahl al-Bayt (AS) is considered the just of the Qur'an. In many interpretive narrations of Ahl al-Bayt (AS), the verses of the Qur'an have been interpreted. This research seeks to find the answer to the question that what kind of interpretations have been made towards Imam Ali (AS) in the interpretive narrations of Surah Yunus? In this regard, interpretive narrations related to Imam Ali (AS) were extracted from the interpretive narrations of Surah Yunus, and by descriptive-analytical method, it was determined that there are four types of interpretations in these narrations about that Imam (AS), which are: esoteric meaning of the verse, the esoteric instance of the verse, the instance of the verse over time (Jerry and adaptation) and the atomic instance of the verse. Also, the other two types of interpretation of the Qur'an, ie the realization of the contents of the verse and the meaning of similar verses in the mentioned narrations, were not observed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Interpretive Narration
  • Types Of Interpretation
  • Imam Ali (AS)
  • Surah Yunus
قرآن‌کریم
ابن‌اثیر، مبارک‌بن‌محمد. (۱۳۶۷.). النهایه فی غریب‌الحدیث والاثر، قم، مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان.
ابن‌شهرآشوب، محمدبن‌على. (۱۳۷۹ ق). مناقب آل ابی‌طالب(ع)، قم، انتشارات علامه.
ابن‌طاووس، على‌بن‌موسى‏. (۱۳۷۵.). کشف‌المحجة لثمرة‌المهجة، قم، بوستان کتاب‏.
ابن‌فارس، احمد. (۱۴۱۰ ق). معجم مقاییس‌اللغه، قم، مکتب الاعلام الاسلامی.
ابن‌منظور، محمد. (۱۴۰۸ ق). لسان العرب، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
اربلى، على‌بن‌عیسى. (۱۳۸۱ ق).‏ کشف‌الغمة فی معرفة‌الأئمة، تبریز.
ازهری، محمدبن‌احمد. (بی‌تا). معجم تهذیب‌اللغه، بیروت، دارالکتاب العربی.
اسعدی، محمد و طیب حسینی، سیدمحمود. (۱۳۹۰.). پژوهشی در محکم و متشابه، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
بحرانى، سید هاشم بن سلیمان. (۱۴۱۵ ق). البرهان فی تفسیر القرآن‏، قم، مؤسسه بعثه‏.
برقی، احمدبن‌محمدبن‌خالد. (۱۳۷۱ ق). المحاسن‏، قم، دار الکتب‌الإسلامیة.
جوهری، اسماعیل‌بن‌حماد. (۱۴۲۸ ق). الصحاح اللغه، بیروت، دارالمعرفه.
دیلمى، حسن‌بن‌محمد. (۱۴۱۲ ق). إرشادالقلوب إلى‌الصواب، قم، الشریف الرضی.
 راغب اصفهانی، حسین‌بن‌محمد. (۱۴۰۴ ق). المفردات، قم، نشر کتاب.
شاکر، محمدکاظم. (۱۳۷۶.). روش‌های تأویل قرآن، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه.
ـــــــــــــــــــــــــ. (۱۳۸۲.). مبانی و روش‌های تفسیر، قم، مرکز جهانی علوم اسلامی.
صدوق، محمدبن‌على. (۱۳۷۶.). الأمالی، تهران، کتابچى.
ــــــــــــــــــــــــــــ.. (۱۳۹۸ ق). التوحید، قم، جامعه مدرسین.
ــــــــــــــــــــــــــــ. (‏۱۳۷۸ ق). عیون أخبارالرضا(ع)، تهران، نشر جهان.
ــــــــــــــــــــــــــــ‏. (۱۳۹۵ ق). کمال‌الدین و تمام‌النعمة، تهران، اسلامیه.
صفار، محمدبن‌حسن‏. (۱۴۰۴ ق). بصائرالدرجات، ‏قم، مکتبة آیة‌الله المرعشی‌النجفی‏.
طباطبائی، محمدحسین. (۱۳۹۰ ق.). المیزان فی تفسیرالقرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
طبرسى، فضل‌بن‌حسن‏. (۱۳۷۲.). مجمع‌البیان فی تفسیرالقرآن‏ُ، تهران، ناصر خسرو.
طبرى‌آملى، محمدبن ابی‌القاسم‏. (۱۳۸۳ ق). بشارة‌المصطفى لشیعةالمرتضى، نجف، المکتبة‌الحیدریة.
طوسى، محمدبن‌حسن. (۱۴۱۴ ق). الأمالی، قم، دارالثقافة.
عیاشى، محمدبن‌مسعود. (۱۳۸۰ ق). تفسیرالعیّاشی‏، تهران‏، مکتبة العلمیة‌الاسلامیة.
فراهیدی، خلیل‌بن‌احمد. (۱۴۱۴ ق). ترتیب کتاب‌العین، تهران، اسوه.
فیروزآبادی، مجدالدین. (بی‌تا). بصائر ذوی‌التمییز فی لطائف الکتاب‌العزیز، بیروت، المکتبه العلمیه.
قمى، على‌بن‌ابراهیم‏. (۱۳۶۳.). تفسیرالقمی‏، قم، دارالکتاب‏.
کلینى، محمدبن‌یعقوب‏. (۱۴۲۹ ق). الکافی، قم، دارالحدیث.
کوفى، فرات‌بن‌ابراهیم‏. (۱۴۱۰ ق). تفسیر فرات‌الکوفی، تهران، مؤسسةالطبع وزارةالثقافة والإرشادالإسلامی.
مجلسى، محمدباقربن‌محمدتقى. (۱۴۰۳ ق).، بحارالأنوار، بیروت، دار إحیاء‌التراث‌العربی،.
معرفت، محمدهادی. (۱۳۸۸.). علوم قرآنی، قم: انتشارات تمهید.
مکارم شیرازی، ناصر. (۱۳۷۱.). تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة.
هلالى، سلیم‌بن‌قیس‏. (۱۴۰۵ ق). کتاب سلیم‌بن‌قیس الهلالی‏، قم، الهادی.