نوع مقاله : علمی- ترویجی

نویسندگان

1 دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم/دانشکده علوم قرآنی تهران

2 دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم

چکیده

بر اساس تعالیم‌بودا، هر موجود زنده‌ای، رنج می‌برد ودر آموزه‌های قرآن نیز، انسان، در سختی و رنج، آفریده‌شده است؛براین اساس، گونه‌شناسی و یافتن عوامل آن‌ها، برای دستیابی به راه‌های برون‌رفت، لازم است. این یژوهش، با روش توصیفی تحلیلیو به‌صورت تطبیقی، این نتایج را مدلل ساخته است کهدر تعالیم بودایی، برخی عوامل همانند وابستگی و نادانی، رنج‌آفرین، معرفی شده‌اند، ولی زنجیره علی و حلقه‌ای رنج شامل: 1. نادانی، 2. تمایلات پنهان، 3. دانستگی 4. نام و شکل 5. شش حوزه حواس 6. پساویدن (تماس) 7. احساس 8. تشنگی 9. دلبستگی 10. وجود 11. زائیده شدن 12. پیری و مرگ، اندوه و نومیدی، منشأ رنج، دانسته شده است. استقراء در آموزه‌های قرآن و روایات نیزنشان می‌دهد گونه‌های رنج و منشأ آن‌ها به سه نوع: 1. رنج ناشی از آفرینش و وجود و منشأ آن، فقر وجودی و نیاز و وابستگی 2. رنج برخاسته از ابتلا و منشأ آن؛ نوع نگرش افراد به امتحانات، بی‌اطلاعی از حکمت ابتلائات و دلبستگی به دنیا و 3. رنج ناشی از اکتسابات و منشأ آن؛ نظام باورها و عقاید؛ ملکات و احساسات و اعمال و رفتار نادرست، قابل‌تقسیم است.بررسی مقایسه‌ای و تطبیقی تعالیم بودا و آموزه‌های وحیانی، نشانگر آن است که علی‌رغم اختلاف مبانی، همسوئی در مورد رنج‌آفرینی برخی عوامل همانندنادانی، وابستگی و دلبستگی مشهود است؛ ولی در قرآن، خود زندگی و تولد، حواس و.... منشأ رنج شناخته نشده است، بلکه نوع وجود فقری و امکانی، مستلزم سختی‌هایی است ولی گرفتار شدن آدمی به تناسخ در چرخه مرگ و حیات، یا سمساره بودایی را در پی ندارد و آدمی با ایمان و عمل صالح، به زندگی شیرین و نیک و سعادت ابدی، ره می‌پوید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Critical Analysis of the Origin and Typology of Suffering in Buddhist Teachings and Its Comparative Study with the Teachings of the Holy Quran and Traditions

نویسندگان [English]

  • ALI mohammadi ashnani 1
  • zahra seyyedi 2

1 University of Holy Quran Sciences and Education / Faculty of Quranic Sciences, Tehran

2 University of Holy Quran Sciences and Education

چکیده [English]

According to the teachings of the Buddha, every living thing suffers, and in the teachings of the Qur'an, man is created in hardship and suffering; Accordingly, typology and finding their factors are necessary to achieve the ways of exit. This research, with a descriptive-analytical and comparative method, has proved these results that in Buddhist teachings, some factors such as dependence and ignorance are introduced as causing suffering, but the causal chain and the rings of suffering include 1. ignorance, 2. hidden tendencies, 3. sensitivity 4. name and shape 5. six domains of sensation 6. decay (contact) 7. sensation 8. thirst 9. attachment 10. existence 11. Birth 12. Aging and death, sorrow, and despair are known to be the source of suffering. Induction in the teachings of the Qur'an and hadiths also shows the types of suffering and their origin into three types: 1. Need and dependence 2. Suffering arising from the disease and its origin; the type of attitude of people towards exams, ignorance of the wisdom of afflictions, and attachment to the world and 3. Suffering due to acquisitions and their origin; system of beliefs and ideas; properties and feelings and wrong actions and behaviors. A comparative study of Buddhist teachings and revelatory teachings shows that alignment is evident in the suffering of some factors, such as ignorance, dependence, and attachment; but it does not lead to a person being caught in reincarnation in the cycle of death and life, or Buddhist reckoning and, a person with good faith and good deeds leads to a sweet and good life and eternal happiness.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The Holy Quran
  • Suffering
  • Species and Source of Suffering
  • Chain Factors
  • Buddha Teachings
قرآن کریم، ترجمه علی‌مشکینی
نهج‌البلاغه؛ صبحی صالح، قم، هجرت، چاپ‌اول
انوری، حسن (1381)، فرهنگ بزرگ سخن (8 ج)، تهران، سخن، چاپ‌اول
آزادیان، مصطفی. (1391). اخلاق‌بودایی: مبانی و ساحت‌ها، نشریه‌شرق، شماره 6، نمایه، 25/11/1391.
آشتیانی، جلال‌الدین (1379)، عرفان: بودیسم و جینیسم،بی‌جا، شرکت سهامی انتشار، چاپ‌اول
بنیاد ترویج آیین بودا (1363)، چنین گفت بودا، توکیو، بنیاد ترویج آیین بودا، چاپ‌اول فارسی
پاشایی، عسکری (1375)، بودا (آئین، زندگانی، انجمن)، تهران، فیروزه
پرهیزکار، هادیه (1390)، شادمانی از منظر قرآن و حدیث، قم، مؤسسه بوستان کتاب (مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه)، چاپ‌اول
تمیمی‌آمدی، عبدالواحد (1366)، تصنیف غررالحکم و دررالکلم، به‌تحقیق مصطفی‌درایتی، قم، دفترتبلیغات، چاپ‌اول ‌
توفیقی، حسین (1384)، آشنایی با ادیان‌بزرگ، تهران، سازمان سمت؛ چاپ‌هفتم
تهرانی، مجتبی، (28 ج)(1391)، اخلاق‌الهی،تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ‌اول
تیواری، کدارنات (1378)، دین‌شناسی تطبیقی، ترجمه ابوطالب‌فنایی و محمدابراهیمیان، تهران، محسن، چاپ‌اول
جبرائیل، آرش (بی‌تا)، آموزه‌های بودایی (pdf)، بی‌جا، انتشارات آی‌آرپی‌دی‌اف.
جعفری، ابوالقاسم. (بی‌تا). آیین بودا، نشریه شمیم یاس.67، دوره 8.
جعفری، یعقوب (بی تا)، تفسیرکوثر (6 ج)، بی‌جا
جلالی، تهمورس (1386)، فرهنگ‌جلالی، تهران، اختران، چاپ‌اول
جوادی‌آملی، عبدالله (1385)، تفسیرموضوعی، قم، اسراء، چاپ‌ششم
حرعاملی، محمدبن‌حسن (1409 ق)‌، وسائل‌الشیعه (30 ج)، قم، مؤسسة آل‌البیت (ع)‌، چاپ‌اول
حسینی‌دشتی، سیدمصطفی (1379)، معارف و معاریف: دائره‌المعارف جامع‌اسلامی، تهران، مؤسسه فرهنگی آرایه.
دستغیب‌شیرازی، عبدالحسین (1387)، قلب‌سلیم، تهران، دارالکتب‌الإسلامیه، چاپ‌هفدهم
دهخدا، علی‌اکبر (1377)، لغت‌نامه (50 ج)، تهران، دانشگاه‌تهران
راه حق: دمّاپادا (1380)، ترجمه رضا علوی، تهران نشر و پژوهش فروزان روز، چاپ‌اول
راه‌آئین (ذمّه پده یا سخنان بودا) (1357)، ترجمه عسکری‌پاشایی، تهران، فلسفه‌ایران
رضایی، عبدالعظیم (1386)، تاریخ ادیان جهان، تهران، علمی، چاپ‌سوم
رنجبر، امیرحسین (1381)، بودا در جستجوی ریشه‌های آسمان، تهران، فیروزه
شایگان، داریوش (1346)، ادیان و مکتب‌های فلسفی هند، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ‌اول
صبا، محسن (1366)، فرهنگ بیان اندیشه‌ها، تهران، فرهنگ، چاپ‌اول
صدری افشار، غلامحسین و نسرین حکمی و نسترن حکمی (1381)، فرهنگ معاصر فارسی، تهران، فرهنگ معاصر، چاپ‌سوم
طباطبائی، سیدمحمدحسین. (1374)، تفسیرالمیزان (20ج)، ترجمه سیدمحمدباقرموسوی همدانی، قم، جامعه مدرسین حوزه‌علمیه، چاپ‌پنجم
عماد، حجت (1377)، سهراب‌سپهری و بودا، تهران، فرهنگستان یادواره، چاپ‌اول
عمید، حسن (1374)، فرهنگ‌عمید (3 ج)، تهران، امیرکبیر، چاپ‌سوم
کلینی، محمدبن‌یعقوب بن‌اسحاق (1375)، اصول‌کافی (6 ج)‌، محمدباقرکمره‌ای، قم، اسوه، چاپ‌سوم
لوکا، نیانه‌تی (1362)، سخن بودا: طرح تعلیم بودا بنابرکانون پالی، ترجمه ع پاشایی، بی‌جا، کتابخانه طهوری، چاپ‌دوم
مبلغی آبادانی، عبدالله (بی‌تا)، تاریخ‌ادیان، بی‌جا.
مجلسی، محمدباقربن محمد تقی (1403 ق)، بحارالأنوار (111 ج)، بیروت، دارإحیاءالتراث‌العربی، چاپ‌دوم
محبتی، مریم و علی زمانی، امیر عباس. (بی‌تا). مقاله رنج، ایمان و معنا از دیدگاه داستایفسکی، فصلنامه فلسفه و کلام اسلامی (مقالات و بررسی‌ها) دانشگاه علامه طباطبائی، دوره 25، شماره 1.
محدثی، محمد جواد. (1386).بلاغ عاشورا، زمزم هدایت، ایران.
مرکز بین‌المللی رن‌شوشو (1371)، آیین‌بودا و سنت نیچی‌رن‌شوشو، ترجمه فومیکو یاماناکا، بی‌جا، مترجم، چاپ‌اول
مطهری، مرتضی (1380)، عدل الهی، تهران، صدرا، چاپ‌شانزدهم
مکارم شیرازی، ناصر(1374)، تفسیر نمونه (27 ج)، تهران، دارالکتبالإسلامیة، چاپاول
مکارم‌شیرازی، ناصر (1377)، اخلاق در قرآن (2 ج)، قم، مدرسه الإمام‌علی ابن‌ابیطالب (ع)، چاپ‌اول
ملکیان، مصطفی. (1383). درد از کجا؟ رنج از کجا؟ مجله هفت آسمان، ش 23. تهران ایران.
ملکیان، مصطفی، نشست  درد و رنج از دیدگاه کیرکه‌گارد و مولویtp://tafakordarmasnavi.persianblog.ir/post/33/
ناس، جان‌بایر (1386)، تاریخ جامع ادیان، ترجمه علی‌اصغر حکمت، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ‌هفدهم
نجاتی، محمدعثمان (‌1381)، قرآنوروان‌شناسی، ترجمه عباس‌عرب، مشهد، آستان‌قدس، چاپ‌پنجم
نفیسی، علی‌اکبر (1343)، فرهنگ نفیس (5 ج)، بی‌جا، کتابفروشی خیام
نوری، یحیی (1346)، اسلام و عقاید و آراء بشری یا جاهلیت و اسلام، تهران، فراهانی، چاپ‌سوم، خرداد
ولفانگ‌شومان، هانس (1375)، آئین بودا: طرح تعلیمات و مکتب‌های بودایی، ترجمه ع پاشایی، تهران، فیروزه، چاپ‌دوم
هوکینز، بردلی (1380)، آیین‌بودا، ترجمه محمدرضا بدیعی، تهران، امیرکبیر، چاپ‌اول
الیاده، میرچاه (1387)، متون مقدس بنیادین از سراسر جهان، ترجمه‌مانی صالحی علامه، تهران، فروزان، چاپ‌اول
Reference
Holy Quran, translated by Ali Meshkini
Abadani Preacher, Abdullah (n.d.), History of Religions, Bija. [in Persian]
Anuri, Hassan (2002), Farhang Bozor Sokhn (8 volumes), Tehran, Sokhn, first edition. [in Persian]
Azadiyan, Mustafa. (2011). Buddhist Ethics: Basics and Fields, Sharq Magazine, No. 6, Profile, 25/11/2013. [in Persian]
Ashtiani, Jalaluddin (2000), Mysticism: Buddhism and Jainism, Bija, publishing company, first edition. [in Persian]
Dastghib Shirazi, Abdul Hossein (2008), Qalb Salim, Tehran, Darul Kitab al-Islamiyeh, 17th edition. [in Persian]
Dehkhoda, Ali Akbar (1998), Dictionary (50 vols), Tehran, University of Tehran. [in Persian]
Eliade, Mirchah (2008), fundamental sacred texts from around the world, translated by Mani Salehi Allameh, Tehran, Forozan, first edition. [in Persian]
Emad, Hojjat (1998), Sohrab Sepehri and Buddha, Tehran, Yadavarah Academy, first edition. [in Persian]
Foundation for the Promotion of Buddhism (1984), So Said the Buddha, Tokyo, Foundation for the Promotion of Buddhism, First Persian Edition. [in Persian]
Gabriel, Arash (n.d.), Buddhist Teachings (pdf), Bija, IRPDF Publications.
Hiraamili, Muhammad bin Hasan (1409 AH), Wasal al-Shia (30 c.), Qom, Al-Al-Bayt Foundation (AS), first edition. [in Persian]
Hosseinidashti, Seyyed Mostafa (2008), Ma'arif and Ma'arif: Islamic Comprehensive Encyclopaedia, Tehran, Arayeh Cultural Institute. [in Persian]
Hawkins, Bradley (2001), Buddhism, translated by Mohammad Reza Badiei, Tehran, Amirkabir, first edition. [in Persian]
Jafari, Abulqasem. (n.d.). Buddhism, Shamim Yas publication. 67, period 8. [in Persian]
Jafari, Yaqub (Bita), Tafsir Kotsar (6 vols.), Bija. [in Persian]
Jalali, Tehmores (2007), Farhang Jalali, Tehran, Akhtran, first edition. [in Persian]
Javadi Amoli, Abdullah (2006), Tafsir al-Mathemi, Qom, Esra, 6th edition. [in Persian]
Kilini, Mohammad bin Yaqub bin Ishaq (1996), Usulkafi (6 vols.), Mohammad Bagherkamerei, Qom, Eswa, 3rd edition. [in Persian]
Loka, Nianehti (1983), Buddha's speech: The plan of Buddha's teaching according to the Pali canon, translated by A. Pashaei, Bija, Tahuri Library, 2nd edition. [in Persian]
Motahari, Morteza (2001), Adl Elahi, Tehran, Sadra, 16th edition. [in Persian]
Makarem Shirazi, Nasser (1995), Tafsir al-Nashon (27 vols.), Tehran, Darul-e-Kitab al-Islamiyya, Chapaval. [in Persian]
Makarem Shirazi, Nasser (1998), Ethics in the Qur'an (2 vols.), Qom, Madrasah of Imam Ali Ibn Abi Talib (AS), first edition. [in Persian]
Malikian, Mustafa. (2004). Where does the pain come from? Where does the suffering come from? Haft Aseman Magazine, No. 23, Tehran, Iran. [in Persian]
Malekian, Mustafa, The Meeting of Pain and Suffering from Kierkegaard's and Molvi's Perspective tp://tafakordarmasnavi.persianblog.ir/post/33/. [in Persian]
Nas, Janbayer (2016), The Comprehensive History of Religions, translated by Ali Asghar Hekmat, Tehran, Scientific and Cultural Publications, 17th edition. [in Persian]
Nejati, Mohammad Osman (2002), Quran and Psychology, translated by Abbas Arab, Mashhad, Astan Quds, 5th edition. [in Persian]
Nafisi, Ali Akbar (1964), Farhang Nafis (5 vols.), Bija, Khayyam bookstore. [in Persian]
Nouri, Yahya (1967), Islam and Human Opinions or Ignorance and Islam, Tehran, Farahani, 3rd edition, Khordad. [in Persian]
Nahj al-Balagha; Sobhi Saleh, Qom, Hejrat, first edition. [in Persian]
Omid, Hassan (1995), Farhang Omid (3 vols), Tehran, Amirkabir, 3rd edition. [in Persian]
Pashaei, Askari (1996), Buddha (ritual, life, society), Tehran, Firuzeh. [in Persian]
Parhizkar, Hadiyeh (2013), Happiness from the perspective of the Qur'an and Hadith, Qom, Bostan Kitab Institute (Islamic Propaganda Office of the Seminary), first edition. [in Persian]
Rahaien (Zhamma Pede or Buddha's Words) (1978), translated by Askari Pashaei, Tehran, Iranian Philosophy. [in Persian]
Rezaei, Abdul Azim (2006), History of World Religions, Tehran, Ilmi, 3rd edition. [in Persian]
Ranjbar, Amir Hossein (2011), Buddha in search of the roots of the sky, Tehran, Firuzeh. [in Persian]
Renshushu International Center (1992), Buddhism and Nichirenshushu tradition, translated by Fumiko Yamanaka, Bija, translator, first edition. [in Persian]
Shaygan, Dariush (1967), Religions and Philosophical Schools of India, Tehran, Tehran University Press, first edition. [in Persian]
Saba, Mohsen (1987), Culture of Expression of Thoughts, Tehran, Culture, first edition. [in Persian]
Sadri Afshar, Gholamhossein and Nasrin Hekami and Nastern Hekmi (2002), Persian Contemporary Culture, Tehran, Contemporary Culture, 3rd edition. [in Persian]
Tamimi Amadi, Abdulvaheed (1987), Gharral al-Hakm and Darr al-Kalam, researched by Mustafa Daraiti, Qom, Daftar Tablighat, first edition. [in Persian]
Tawfighi, Hossein (2004), Getting to Know the Great Religions, Tehran, Semat Organization; 7th edition. [in Persian]
Tehrani, Mojtabi, (28 vol.) (2012), Ekhlalah Elahi, Tehran, Research Institute of Islamic Culture and Thought, first edition. [in Persian]
Tiwari, Kedarnat (1999), Comparative Theology, translated by Abutaleb Fanai and Mohammad Ibrahimian, Tehran, Mohsen, first edition. [in Persian]
The Right Way: Dhammapada (2010), translated by Reza Alavi, Tehran, Forozan Rooz Publishing and Research, first edition. [in Persian]
Tabatabai, Seyyed Mohammad Hossein. (1995), Tafsir al-Mizan (20 vols), translated by Seyyed Mohammad Baqer Mousavi Hamdani, Qom, Jamia Madrasin Hozalemeh, 5th edition. [in Persian]
Wolfangshuman, Hans (1996), Buddhism: The Plan of Buddhist Teachings and Schools, translated by A. Pashaei, Tehran, Firuzeh, 2nd edition. [in Persian]