نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• محمدحسین بیات

استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

حرف قرآن را بدان که ظاهری است                            زیر ظاهر باطن بس قاهری است
مسئله ظاهر و باطن قرآن مجید از زمان پیامبر اکرم تاکنون مطمح نظر مسلمانان بوده و هست، با توجه به این نکته احادیث بسیاری از زبان رسول اکرم و حضرت امیر و دیگر ائمه (ع)، در این باب صادرشده است. این احادیث در حد متواتر یا حداقل مستفیض می‌باشد، مثل حدیث شریف نبوی «ان للقرآن ظهراً و بطنا و لبطنه بطنا الی سبعة أبطن» که از طریق فر یقین نقل‌شده است. مولوی در مثنوی با توجه به این حدیث به‌تفصیل سخن گفت که در متن مقاله نقل کرده‌ایم. وی در سرآغاز سخن خود گفت:
حرف قرآن را بدان که ظاهری است                           زیر ظاهر، باطن بس قاهری است
آیات بسیاری نیز بیانگر ظاهر و باطن قرآن مجید است. به‌سان آیة «إِنَّهُ لَقُرْآنٌ کرِیمٌ، فِی کتابٍ مَکنُونٍ، لا یمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُون» (واقعه/77 -79). در این مقاله، نخست با تمسک به آیات و روایات و سخنان عارفان و فیلسوفان نام‌آور اسلامی، باطن و مراتب گونه‌گون قرآن مجید به اثبات رسیده سپس در باب کیفیت ارتباط ظاهر و باطن قرآن سخن به میان آمده است.

کلیدواژه‌ها

• قرآن
• روایات
• ظاهر
• باطن
• عارف و فیلسوف

موضوعات

• قرآن پژوهی

عنوان مقاله [English]

The Exterior and Interior of the Qur'an and the Link between Them, Relying on the Verses-Narratives and the Words of Islamic Thinkers (Namely Mystics and Philosophers)

نویسنده [English]

• Mohammadhosein Bayat

Professor of Persian Language and Literature, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

The issue of the exterior and interior of the Holy Qur'an has been and still is the subject of Muslim opinion from the time of the Holy Prophet until now. Considering this point, many hadiths have been issued from the words of the Holy Prophet, Hazrat Amir, and other Imams (AS) in this regard. These hadiths are frequent or at least Mostafīz (diffused), such as the noble prophetic hadith «ان للقرآن ظهراً و بطنا و لبطنه بطنا الی سبعة أبطن»  "Ennal Qur'an Zahran, wa Batna, wa Labatna Batna, ela Sabah Abtn" which was narrated through al-Furiqin. Maulavi spoke in detail about this hadith in Masnavi, which we have quoted in the text of the article. He said at the beginning of his speech: Know the words of the Qur'an, which are external/below the external, the interior is just Cairo. Many verses also express the exterior and interior of the Holy Quran. As in the verse "Indeed is the Holy Qur'an, in a hidden book, it is not touched except by the pure" (Waqeeh/77-79). In this article, firstly by referring to the verses and narrations and the sayings of famous Islamic mystics and philosophers, the interior and different levels of the Holy Quran have been proven, then the quality of the relationship between the exterior and interior of the Quran has been discussed.

کلیدواژه‌ها [English]

• Qur'an
• hadiths
• appearance
• interiority
• mystic and philosopher.