نوع مقاله : علمی- ترویجی

نویسندگان

1 استادیار علوم قرآن و حدیث، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

2 دانش‌پژوه سطح چهار تفسیر تطبیقی، حوزه علمیه رفیعه المصطفی، تهران، ایران

چکیده

آیات قرآن دارای موضوعات اعتقادی، اخلاقی، علوم زیستی است. درآیات آفرینش آسمان و زمین و غیره که جزو توحید افعالی است، نظریه‌هایی وجود دارد. ازجمله: آیه دوم سورة رعد به نگهداری آسمان بدون ستون، اشاره می‌کند. بررسی‌ها نشان می‌دهد ازنظر تاریخی مفسران در خصوص آیه یادشده سه دیدگاه دارند: 1- عده‌ای آیه را دلالتی بر وحدانیت خداوند در ربوبیت می‌دانند. 2- گروهی معتقدند آیه از یک حقیقت علمی پرده برداشته که نیروی جاذبه و دافعه است. این دیدگاه بر مبنای روش تفسیر علمی استوار است. 3-عده‌ای وجه دلالت آیه را وحدانیت رب و مدبر عالم می‌دانند و معتقدند هیچ خلق و امری بدون استناد به خداوند نبوده، سنت اسباب در تمامی عالم جریان دارد، خداوند بر صراط مستقیم است. این پژوهش به روش کتابخانه‌ای و تحلیل محتوا ضمن واکاوی سیر تاریخی آراء و ارائة نظرات مفسران و دانشمندان متأخر، نظر برتر را برگزیده است و آن عبارت است از این حقیقت توحیدی که قدرت الهی برتر از همه اسباب بوده، نگه‌داشتن آسمان‌های بدون ستون، برای خداوند، کاری سهل و خداوند نیروی جاذبه و دافعه را آفریده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analyzing the Historical Course of the Opinions of Commentators about the Pillarless Skies in the Second Verse of Surah “Ra'd”

نویسندگان [English]

  • Abdollah Mirahmadi 1
  • Mahin Taebi 2

1 Assistant Professor of Quranic and Hadith Sciences, Kharazmi University, Tehran, Iran

2 Fourth Level Student in Comparative Interpretation, Rafia Al-Mustafa Seminary, Tehran, Iran

چکیده [English]

The verses of the Qur'an have doctrinal, moral, and biological sciences. There are theories in the verses of the creation of the heavens and the earth, etc., which are part of the monotheism of actions. For example, the second verse of Surah Ra'd refers to keeping the sky without pillars. Studies show that historians have three views on the verse: 1- Some people consider the verse as a sign of the oneness of God in the Lordship. 2. Some believe that the verse reveals a scientific truth that is the force of attraction and repulsion. This view is based on the method of scientific interpretation. 3- Some people consider the meaning of the verse to be the oneness of the Lord and the master of the universe and believe that no creation or thing is without reference to God. This research has chosen the best opinion through library method and content analysis while analyzing the historical course of opinions and presenting the opinions of commentators and late scholars, and that is the monotheistic fact that divine power is above all causes, keeping the heavens without pillars. For God, it is an easy task and God has created the force of gravity and repulsion.

کلیدواژه‌ها [English]

  • sky
  • pillars
  • attraction and repulsion
  • the second verse of Surah Raad
  • divine power
قرآن کریم.
ابن‌منظور، محمد بن مکرم. (1414 ق.).  لسان العرب، بیروت،  دار صادر، الطبعه الثالثه.
اسکندرانی، محمدبن احمد.، )2010 م). کشف الاسرارالنورانیة القرآنیه،  بیروت، دارالکتب العلمیه، منشورات محمدعلی بیضون
آلوسی، سید محمود. (1415 ق.). روح المعانی،  بیروت، دارالکتب العلمیه.
بحرانی، سید هاشم. (1416 ق.).  البرهان فی تفسیر القرآن،  تهران، بنیاد بعثت.
بروجردی، سید محمدابراهیم. (1366 ش).،  تفسیر جامع، تهران،  انتشارات صدر.
ثقفی تهرانی، محمد. (1398 ق).  تفسیر روان جاوید،  تهران، انتشارات برهان.
جعفری، یعقوب. (1376 ش).  تفسیر کوثر، قم: مؤسسه انتشارات هجرت.
جوادی آملی، عبدالله.،  سایت اسراء،  ذیل آیه 2 سوره رعد.
حسینی شاه‌عبدالعظیمی، حسین بن احمد. (1363 ش).  تفسیر اثناعشری،  تهران، انتشارات میقات.
حسینی همدانی، سید محمدحسین. (1404 ق.).  انوار درخشان،  تهران، کتاب‌فروشی لطفی.
حقی بروسوی، اسماعیل بن مصطفی. (بی‌تا).  تفسیر روح البیان،  بیروت، دار الفکر.
حویزی، عبدعلی بن جمعه. (1415 ق.).  تفسیر نور الثقلین ، قم، اسماعیلیان.
فخر رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر. (1420 ق.).  الکبیر،  بیروت، داراحیاءالتراث العربی.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (1412 ق.).  مفردات الفاظ القرآن،  بیروت، دار الشامیه.
رضایی اصفهانی، محمدعلی. (۱۳۸۱ ش). پژوهشی در اعجاز علمی قرآن،  رشت، کتاب مبین.
رضایی اصفهانی، محمدعلی. (1382 ش). درس‌نامه روش‌ها و گرایش‌های تفسیری قرآن،  قم، مرکز جهانی علوم اسلامی.
روحانی مشهدی، فرزانه.،  طالب‌پور، علیرضا.،  ذبیحی، اعظم. (1398 ش). «تفسیر علمی (بغیر عمد ترونها) درباره «رفع» و «خلق» آسمان‌ها در قرآن»، مجله مطالعات تفسیری، شماره 38، ص 89-108
شاذلی، سیدبن قطب بن ابراهیم. (1412 ق.). فی ظلال القرآن،  بیروت، دارالشروق.
شرتوتی، سعید الخوری. (1403 ق.). اقرب الموارد،  قم، منشورات مکتبه مرعشی.
شریف رضی، محمد بن حسین. (1414 ق.). نهج‌البلاغه، تصحیح صبحی صالح،  قم: هجرت.
صادقی تهرانی، محمدحسن. (1365 ق.). الفرقان فی تفسیر القرآن،  قم، انتشارات فرهنگ اسلامی.
طباطبایی، سید محمدحسین. (1417 ق.). تفسیر المیزان، قم، انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
طبرسی، فضل بن حسن. (1372 ش.).  مجمع‌البیان فی تفسیر القرآن،  تهران، ناصرخسرو.
طبری، محمد بن جریر. (1356 ش.). ترجمه تفسیرطبری،  ترجمه حبیب یغمایی، تهران، ناشر توس، چاپ دوم.
طوسی، محمدبن حسن. (1420 ق.).  التبیان فی تفسیر القرآن،  بیروت، دار احیا ء التراث العربی.
طنطاوی جوهری. (1358 ق.). جواهرالقرآن،  بیروت، دار الکتب العلمیه، منشورات محمدعلی بیضون.
طیب، سید عبدالحسین. (1378 ش.). اطیب البیان فی تفسیر القرآن،  تهران، انتشارات اسلام.
علوی مهر، حسن. (1381 ش.) . روش‌ها و گرایش‌های تفسیری،  تهران، انتشارات اسوه.
کاشانی، فتح‌الله. (1336 ش). منهج الصّادقین فی إلزام المخالفین، تهران، کتاب‌فروشی محمدحسن علمی.
فیض کاشانی، ملأ محسن. (1415 ق.). الصافی،  انتشارات الصدر.
قرشی، سید علی‌اکبر. (1377 ش).  تفسیر احسن الحدیث،  تهران، بنیاد بعثت.
گنابادی، سلطان محمد. (1408 ق.). بیان السعاده فی مقامات العباده،  بیروت، مؤسسه العلمی للمطبوعات.
نیاوردی، علی بن محمد. (بی‌تا).  النکت و العیون،  بیروت، دارالکتب العلمیه، منشورات محمدعلی بیضون.
مجلسی، محمدباقر. (1403 ق.).  بحارالانوار،  بیروت، انتشارات موسسه الوفاء.
مدرسی، سید محمدتقی. (1419 ق.). من هدی القرآن،  تهران، دار محبی الحسین.
مسترحمی، سید عیسی. (1395 ش).  «نیروهای بنیادین حافظ نظام کیهانی در قرآن»، مجله قرآن و علم، شماره 19، ص 119-130.
مصباح یزدی، محمدتقی. (1382 ش.).  معارف قرآن،  قم، موسسه درراه حق.
مصطفوی، حسن. (1380 ش.). تفسیر روشن،  نشر کتاب تهران.
مطهری، مرتضی. (1357 ش). مجموعه آثار،  تهران، انتشارات صدرا.
مکارم شیرازی، ناصر. (1374 ش) . تفسیر نمونه،  تهران، دار الکتب الاسلامیه.
 
 
References
The Holy Quran.
Alavi Mehr, Hassan., (2002). Methods and interpretive tendencies, Tehran, Osveh Publications. [in Persian]
Alousi, Seyyed Mahmud., (1994). Rooh al-Ma'ani, Beirut, Dar al-Kitab al-Alamiya. [in Arabic]
Bahrani, Seyyed Hashem., (1995). Al-Barhan fi Tafsir al-Qur'an, Tehran, Be'sat Foundation. [in Persian]
Boroujerdi, Seyyed Mohammad Ibrahim., (1987), Tafsir Jame, Tehran, Sadr Publications. [in Persian]
Einstein A. (1905). Zur Elektrodynamik der bewegte Körper. Ann. Physik, 17, pp. 891-921.
Feiz Kashani, Mulla Mohsen., (1994). Al-Safi, Sadr Publications.
Fakhr Razi, Abu Abdullah Muhammad bin Omar., (1999). Al-Kabeer, Beirut, Darahiya al-Tarath al-Arabi. [in Arabic]
Gonabadi, Sultan Muhammad., (1987). Bayan al-Saadah in the authorities of worship, Beirut, Scientific Institute for Press. [in Arabic]
Hosseini Shah Abd al-Azimi, Hossein bin Ahmad., (1984). Tafsir Eznaashri, Tehran, Miqat Publications. [in Persian]
Hosseini Hamdani, Seyyed Mohammad Hossein., (1983). Anvar Derakhshan, Tehran, Lotfi bookstore. [in Persian]
Haghi Brosavi, Ismail bin Mustafa., (n.d.). Tafsir Ruh al-Bayan, Beirut, Dar al-Fakr. [in Arabic]
Hawizi, Abd Ali bin Juma., (1994). Tafsir Noor al-Saghlain, Qom, Ismailian.
Ibn Manzoor, Muhammad bin Makram., (1993). Lasan al-Arab, Beirut, Dar Sadr, 3rd edition. [in Arabic]
Iskandarani, Mohammad bin Ahmad., (2010). Kashf al-Asrar al-Nurani al-Qur'aniya, Beirut, Dar al-Kitab Al-Alamiya, Muhammad Ali Bizoon pamphlets. [in Arabic]
Jafari, Yaqub., (1997). Tafsir Kausar, Qom: Hejrat Publications Institute.
Javadi Amoli, Abdullah., Esra site, under verse 2 of Surah Ra'ad.
Kashani, Fathullah., (1957). The method of al-Sadaqin in the obligation of the opponents, Tehran, Mohammad Hasan Elmi bookstore. [in Persian]
Majlesi, Mohammad Bagher., (1982). Bihar al-Anwar, Beirut, Al-Wafa Institute Publications. [in Arabic]
Madaresi, Seyyed Mohammad Taqi., (1998). I am Hoda al-Qur'an, Tehran, Dar Mohibi Al-Hussein.
Mostarhami, Seyyed Isa., (2015). "The fundamental forces that preserve the cosmic system in the Qur'an", Qur'an and Science Magazine, No. 19, pp. 119-130.
Mesbah Yazdi, Mohammad Taqi., (2003). Qur'an Education, Qom, Darrah Haq Institute.
Mustafavi, Hassan., (2001). Tafsir Roshan, Tehran Book Publishing.
Motahari, Morteza., (1978). Collection of works, Tehran, Sadra Publishing House [in Persian]
Makarem Shirazi, Nasser., (1995). Sample interpretation, Tehran, Dar al-Kitab al-Islamiya. [in Persian]
Niavardi, Ali bin Mohammad., (n.d.). Al-Nakt and Al-Ayoun, Beirut, Darul-Kitab Al-Alamiya, Mohammad Ali Bizoun's pamphlets. [in Arabic]
Qureshi, Seyyed Ali Akbar., (1998). Tafsir Ahsan al-Hadith, Tehran, Be’sat Foundation.
Ragheb Esfahani, Hossein bin Mohammad., (1991). Al-Qur'an vocabulary words, Beirut, Dar al-Shamiya. [in Arabic]
Rezaei Esfahani, Mohammad Ali., (2008). A research on the scientific miracles of the Qur'an, Rasht, Ketab Mobin. [in Persian]
Rezaei Esfahani, Mohammad Ali., (2003). Textbook of Qur'an interpretation methods and tendencies, Qom, World Center of Islamic Sciences.
Rouhani Mashhadi, Farzaneh, Talebpour, Alireza, Zabihi, Azam, (2018). "Scientific interpretation (unintentional) about the "removal" and "creation" of the heavens in the Qur'an", Journal of Tafsir Studies, No. 38, pp. 89-108
Saghafi Tehrani, Mohammad., (2019). Tafsir Rovan Javed, Tehran, Borhan Publications. [in Persian]
Shazli, Seyyed bin Qutb bin Ibrahim., (1991). In the shadows of the Qur'an, Beirut, Dar al-Shoroq. [in Arabic]
Shertuti, Saeed al-Khouri., (1982). Aqrab al-Mawshar, Qom, Marashi school charters.
Sharif Razi, Muhammad bin Hossein., (1993). Nahj al-Balagha, corrected by Sobhi Saleh, Qom: Hejrat.
Sadeghi Tehrani, Mohammad Hassan., (1986). Al-Furqan fi Tafsir al-Qur'an, Qom, Islamic Farhang Publications.
Tabatabai, Seyyed Mohammad Hossein., (1996). Tafsir al-Mizan, Qom, Islamic Publications of the Qom Seminary Society.
Tabarsi, Fazl bin Hasan., (1993). Majmall Bayan Fi Tafsir al-Qur'an, Tehran, Nasser Khosrow. [in Persian]
Tabari, Muhammad bin Jarir., (1997). Translation of Tafsir al-Tabari, translated by Habib Yaghmai, Tehran, Tous Publishers, second edition. [in Persian]
Tousi, Muhammad bin Hasan., (1999). Al-Tabyan fi Tafsir al-Qur'an, Beirut, Dar Ihya al-Tratah al-Arabi. [in Arabic]
Tantawi Johari., (1979). Jawaharlal Qur'an, Beirut, Dar al-Kitab Al-Alamiya, Mohammad Ali Bizoon's pamphlets. [in Arabic]
Tayeb, Seyyed Abdul Hossein., (1999). Atib al-Bayan fi Tafsir al-Qur'an, Tehran, Islam Publications. [in Persian]