نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• رقیه حبیب پور گودرزی ¹
• محمد مهدی شاهمرادی فریدونی ²
• محمد شریفی ³

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

² استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه مازندران

³ دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات دانشگاه یزد ، یزد ، ایران

چکیده

حصول به معارف عمیق قرآن به‌عنوان معجزۀ جاودانۀ پیامبر اسلام ضروری است. استفاده از دستاوردهای حاصل از علوم مختلف انسانی از جمله زبان‌شناسی جدید، دسترسی بهتر و دقیق‌تر معارف قرآنی را میسر می‌نماید. یکی از راه‌ها در حوزۀ معناشناسی شناختی جهت کمک در دستیابی به معانی بلند قرآن، بهره‌گیری از طرحوارۀ تصویری است. طرحواره‌های تصویری پلی میان تجربه‌های ساختاری و قلمروهای شناختی همانند زبان هستند. مهمترین طرحواره‌های تصویری که جانسون معرفی می‌نماید؛ طرحواره‌های تصویری حجمی، حرکتی و قدرتی است. هدف این پژوهش شناسایی و تحلیل آیاتی است که دارای طرحواره تصویری هستند با استفاده از نظریۀ طرحواره‌های تصویری تا نحوه مفهوم‌سازی مفاهیم انتزاعی و مجرد تعابیر قرآنی بررسی و تبیین گردد. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی و با گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای انجام شد. یافته‌ها بیانگر آن است که از هر سه طرحوارۀ تصویری (حرکتی، حجمی، قدرتی) برای انتقال مفاهیم انتزاعی در سورۀ حدید استفاده شده‌است که طرحوارۀ حجمی از بیشترین بسامد (8/ 71 درصد) برخوردار است. برای انتقال مفاهیمی مانند حق، عواقب امور، ارسال رسل، تواضع، مرگ و... از طرحوارۀ تصویری حرکتی و برای انتقال مفاهیمی مانند زمین و آسمان، مغفرت، فتنه، ذریه، میثاق، جایگاه مؤمنان و منافقان در آخرت، رحمت، قلب و...از طرحوارۀ تصویری حجمی و برای انتقال مفاهیم فاصلۀ اعتقادی مؤمنان و منافقان، ایمان و تکذیب از طرحوارۀ تصویری قدرتی بهره‌گرفته ‌شده‌است. همچنین برای انتقال دو مفهوم اجر و راه خدا از طرحواره‌های تصویری حجمی و حرکتی و مفهوم فاصلۀ اعتقادی مؤمنان و منافقان از دو طرحوارۀ تصویری قدرتی و حجمی بهره‌گرفته ‌شده‌است.

کلیدواژه‌ها

• طرحوارۀ تصویری
• کارکرد معنایی
• سورۀ حدید
• معناشناسی شناختی

موضوعات

• قرآن پژوهی

عنوان مقاله [English]

Image Schemas And Their Semantic Function In Surah Hadid

نویسندگان [English]

• Roghayeh Habibpour Goudarzi ¹
• Mohammad mahdi Shahmoradi ²
• mohammad shahrifi ³

¹ M.A. in Qur’an and Hadith Sciences, University of Mazandaran, Babolsar, Iran

² Department of Qur’an and Hadith Studies, Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Mazandaran, Babolsar, Iran.

³ Associate professor, Department of Qur’an and Hadith Sciences, Yazd University, Yazd, Iran

چکیده [English]

Acquiring the deep knowledge of the Qur'an is essential as an eternal miracle of the Prophet of Islam. Using the achievements of various human sciences, including new linguistics, enables better and more accurate access to Qur’anic knowledge. One of the ways in the field of cognitive semantics to help achieve the deep meanings of the Qur'an is to use the Image schema. Image schemas are a bridge between structural experiences and cognitive domains such as language. The most important image schemas that Johnson introduces; The image schemas are called path, container and force schemas. This research was done by descriptive-analytical method and by collecting library information. It is necessary to study and examine the Qur’an as an eternal miracle of the Prophet of Islam in a special way in order to obtain its deep knowledge. One of the ways in the field of cognitive semantics to help achieve the deep themes of the Qur'an is to use image schema. The findings indicate that all three image schemas (path, container, force) have been used to convey abstract concepts in Surah Hadid, and the container schema has the highest frequency. To convey concepts such as truth, the consequences of affairs, sending messengers, humility, death, etc., from the path schema, and to convey concepts such as earth and sky, The place of believers and hypocrites in the hereafter, sedition, progeny, covenant, mercy, heart, etc. from the container schema and to convey the concepts of disbelief, the belief gap between believers and hypocrites, faith

کلیدواژه‌ها [English]

• Image Schema
• Semantic Function
• Surah of Hadid
• Semantics