قرآن پژوهی
پروین شناسوند؛ محسن قاسمپور
چکیده
دین به مثابه مجموعه ای از تعالیم ومضامین والای فردی واجتماعی از سوی خداوند بزرگ وتوسط برگزیدگان او برای نیل بشر به سعادت آورده شده و از اهدافی بلند برخوردار است بسیاری از عالمان دین بر فایده ولزوم دین که دارای پشتوانه های عقلانی است تاکید ورزیده اند . در کنار فواید ی که دین برای انسان به ارمغان آورده باید به جنبه های فردی واجتماعی آن ...
بیشتر
دین به مثابه مجموعه ای از تعالیم ومضامین والای فردی واجتماعی از سوی خداوند بزرگ وتوسط برگزیدگان او برای نیل بشر به سعادت آورده شده و از اهدافی بلند برخوردار است بسیاری از عالمان دین بر فایده ولزوم دین که دارای پشتوانه های عقلانی است تاکید ورزیده اند . در کنار فواید ی که دین برای انسان به ارمغان آورده باید به جنبه های فردی واجتماعی آن توجه داشت .آموزه های فراوانی در قرآن وجود دارد که به جنبه های اجتماعی دین پرداخته ومفسران قرآن نیز به این مهم عنایت داشته اند .از جمله این مفسران در دوره معاصر مرحوم مغنیه است که به تفسیر اجتماعی به عنوان یک رویکرد عصری اهتمام ویژه ای داشته است . از جلوه های بارز این رویکرد کاربست عنصر اقناع در تفسیر است . به نظر این مفسر از آنجا که هدف دین، ارائه شیوۀ صحیح زندگی برای نیل به سعادت جاودانه است ؛تحقق چنین سعادتی در گرو رعایت وظایف فردی واجتماعی یک انسان است . با توجه به مدنی الطبع بودن انسان وضرورت زیست اجتماعی انسان تأکید مفسّر در این خصوص بر خیرخواهی دین برای نوع انسان است؛ نه صرفاً متدیّنان و یا فقط مسلمانان. به دیگر سخن، تعالیم این دین معطوف به خیرخواهی، کرامت مداری و سعادت طلبی همۀ انسانهاست. دستاورد این تحقیق که به روش توصیفی وتحلیلی است از این قرار است : به عقیده مرحوم مغنیه مفسّر قرآن می باید برای تبیین و تفسیر آموزه های اجتماعی قرآن و رسیدن و درک و تفهیم این غایتِ استوار به مخاطبان،
قرآن پژوهی
راضیه سادات سیدخراسانی؛ محسن قاسمپور؛ خدیجه حسین زاده
چکیده
یکی از مسائل اختلافی و بنیادین در تفسیر قرآن، مسئلهی جامعیت قرآن است. جامعیت از مبانی مهم تفسیر بوده که در چگونگی و مصادیق آن اختلافنظر وجود دارد؛ بهگونهای که هرکدام از مفسران با استناد به ادلهای در هر یک از حوزههای جامعیت ذاتی و مقایسهای به یکی از دیدگاههای جامعیت تمایل پیدا کردهاند. بررسی دیدگاه آیتالله جوادی و آیتالله ...
بیشتر
یکی از مسائل اختلافی و بنیادین در تفسیر قرآن، مسئلهی جامعیت قرآن است. جامعیت از مبانی مهم تفسیر بوده که در چگونگی و مصادیق آن اختلافنظر وجود دارد؛ بهگونهای که هرکدام از مفسران با استناد به ادلهای در هر یک از حوزههای جامعیت ذاتی و مقایسهای به یکی از دیدگاههای جامعیت تمایل پیدا کردهاند. بررسی دیدگاه آیتالله جوادی و آیتالله مصباح بهعنوان مفسران و قرآنپژوهان تأثیرگذار دوره معاصر میتواند راهگشای حل برخی مباحث نظری در حوزه اندیشه و عمل دینی باشد. نوشتار حاضر با شیوه توصیفی و تحلیلی و با گردآوری دادهها از راه جمعآوری کتابخانهای درصدد تبیین، تحلیل و ارزیابی دیدگاه این دو اندیشمند در دو حوزهی جامعیت است. با توجه به آثارشان، هر دو اندیشمند درباره جامعیت مقایسهای قرآن اتفاقنظر دارند و هر دو، قرآن را نسبت به سایر کتب الهی کاملتر و حاوی تمام مسائل و معارف مفید برای سعادت دنیوی و اخروی میدانند؛ اما در خصوص جامعیت ذاتی، اندکی اختلافنظر وجود دارد. ازنظر علامه مصباح، قرآن کریم در عرصه هدایت به سعادت دنیایى و آخرتى، جامعیت دارد و به جامعیت اعتدالی معتقدند؛ اما آیه الله جوادی، جامعیت حداکثری برای قرآن را با دو شرط پذیرفته است. این پژوهش، ضمن تبیین اصل دیدگاه این اندیشمندان قرآنی و ارزیابی مناسب به این حقیقت دستیافته که اگرچه اصل دیدگاه این دو مفسر و اندیشمند فرزانه معاصر موردقبول و قابلاثبات است، اما از منظری دیگر این نگرشها با ملاحظات و بلکه کاستیهایی مواجه است که در این جستار به آنها پرداخته میشود.