حسین علوی مهر؛ بهزاد جلالوند
چکیده
فحص و تدقیق در مباحث علم زبانشناسی به خصوص معنیشناسی، ابعاد گوناگون یک متن را گشوده و در معنایابی و مفهومسازی ترکیبات قرآنی، نقش محوری و اساسی را ایفا میکند. در بیان مفسران از آیات ابتدایی سوره بقره چنین فهمیده میشود که قرآن در هدایت و یا در لاریب بودن، صاحب جایگاه والایی است، اما براساس این مقال درک همنشینی ریب و تقوی در ...
بیشتر
فحص و تدقیق در مباحث علم زبانشناسی به خصوص معنیشناسی، ابعاد گوناگون یک متن را گشوده و در معنایابی و مفهومسازی ترکیبات قرآنی، نقش محوری و اساسی را ایفا میکند. در بیان مفسران از آیات ابتدایی سوره بقره چنین فهمیده میشود که قرآن در هدایت و یا در لاریب بودن، صاحب جایگاه والایی است، اما براساس این مقال درک همنشینی ریب و تقوی در ترکیب آیه توجه عمیقی میطلبد چه اینکه چرا خداوند هدایت را به شرط تقوا، متناظر راه نداشتن شک در قرآن بیان میکند؟ روش استفاده شده در این مقال توصیفی- تحلیلی است. حاصل آنکه اخلاق و تقوای الهی شرط لازم بهرهمندی از هدایت قرآن است که این عقیده با الهام از تفسیر آیه شریفه (ذلِکَ الْکِتَابُ لاَ رَیْبَ فِیهِ هُدًى لِلْمُتَّقِینَ) به دست آمده است. «ریب» شک ساده نیست تا از طریق آگاهی زدوده شود. انسان مریب از حقیقت امر آگاه است و راه هدایت الهی را کتمان و انکار میکند. پس آنان را باید به پرهیزگاری و ترس از خدا فراخواند. از این رو هدایتگری کتاب وحی تنها برای متقین است. وجه تازگی مقاله تفاوت نگاه آن به نسبت تفاسیر است؛ مفسران به لاریب بودن قرآن و هدایتگری آن تنها برای متقیان اشاره داشتهاند، اما در نسبت تقوی و ریب سکوت کردهاند. نتیجه پژوهش این است که انسان متقی بهجهت نداشتن «ریب» مشمول هدایتگری قرآن است.
