نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• روح الله محمدعلی نژاد عمران ¹
• حمید نصرتی ²
• فرزاد دهقانی ³

¹ استادیارعلوم قرآن و حدیث، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

² کارشناسی ارشد علوم قران و حدیث، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

³ استادیار علوم قرآن و حدیث ،دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران.

چکیده

تدبر دستوری همگانی است که انجام آن در قرآن برای عموم میسّر دانسته شده است؛ صاحب‌نظران علوم قرآنی در پی ساده‎ترین راه برای آموزش تدبر در قرآن به عموم مردم روش‌هائی را به دست داده‌اند. ازجمله روش‌های ارائه شده، شیوة سوره-واژه‎محور است. شیوه‌ای که برای تدبر در قرآن، تکیه محض بر واژه و یا بر یک سوره خاص نداشته؛ بلکه به‌صورت تلفیقی به کلمات و سوره‌ها می‎پردازد. این مقاله به شیوۀ کتابخانه‌ای و با روش توصیفی- تحلیلی به نقد شیوة تدبر سوره - واژه‌محور قرآن کریم و کارکردهای پرداخته‌است. در شیوۀ سوره – واژه محور، تدبر احاطه بر غرض نزول کلمات، آیات و سوَر معنا شده که شرط تحقق آن طهارت بوده و نخستین گام در آن، تفکر است. تدبر در این شیوه، از سطوح مختلفی برخوردار می‌باشد که با رسم نمودارهایی همراه است. این شیوه ضمن بهره‌مندی از امتیازات، مورد نقد مبنائی و روشی است؛ تدبر، احاطه و دستیابی به کنه مطلب نیست بلکه دقت و تأملی عمیق است که همراه با توجه قلبی باشد. ثانیاً تفکر، سطحی متفاوت از تدبر بوده و نباید مرحله‌ای از آن دانست. ثالثاً هدف تدبر، عمومی کردن فهم قرآن است لذا تعیین سطوح مختلف در استفاده از این شیوه‌ و رسم نمودارهای پیچیده که نیازمند کسب مهارت‌های فراوانی است برای عموم میسّر نبوده و به تفسیر نزدیک‌تر است. رابعاً آنچه در شیوه مورد بحث به تدبر کلمه‌ای یاد می‌شود، نوآوری خاصی نشده است جز اینکه نمودارهای پیچیده به آن اضافه شده که فرد را دچار سرگردانی می‎‎‎کند.

کلیدواژه‌ها

• تدبر
• برداشت
• واژه‏ محور
• سوره‌محور
• فهم قرآن

عنوان مقاله [English]

The Investigation and Critique of the Method of Contemplation of the "Surah - Word-Based" on Holy Qur’an

نویسندگان [English]

• Ruhollah Mohamadalinejad Omran ¹
• Hamid Nosrati ²
• Farzad Dehghani ³

¹ Assistant Professor of Qur'an and Hadith Sciences, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran

² MA of Qur’an and Hadith Sciences, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran;

³ Assistant Professor of Qur'an and Hadith Sciences, Hakim Sabzevari University, Sabzevar, Iran

چکیده [English]

Contemplative grammar is a universal practice known to the public in the Qur'an; Qur'anic scholars have found ways to teach the public the simplest way to instruct the Qur'an. One of the proposed methods is the Surah - Word-Based method. A method that does not rely solely on the word or a particular Surah for thought in the Qur'an; it deals with words and Surahs concisely. This article, in a Library-Based, Descriptive-Analytical way, has criticized the Qur'anic Word-Based method of Surah Quran and its functions. In the Surah - Word-based manner, contemplation is surrounded by the descent of words, verses, and misery whose condition is purity, and the first step is Thought. The contemplation in this way is of various levels, with the drawing of diagrams. This method, while benefiting from the privileges, has basic and methodical critique.  Contemplation is not deliberate, sophisticated, or attuned to the mere fact of the matter, but it is a profound delicacy and thoughtful consideration. Secondly, thinking is a different level from contemplation and should not be considered as a stage of it. Thirdly, the purpose of contemplation is to generalize the understanding of the Qur'an, so determining the different levels of use of this method and drawing sophisticated diagrams that require a great deal of skill is not necessarily more general and closer to interpretation. Fourth, what is referred to as word contemplation in the manner discussed is no particular innovation except for the complex diagrams added that confuse the person.

کلیدواژه‌ها [English]

• contemplation
• Perception
• Word-Based
• Surah-Oriented
• Understanding the Quran