نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 طلبۀ سطح۴ تفسیر تطبیقی، جامعه الزهرا(س)، قم، ایران.

2 استادیار تفسیر و علوم قرآن، جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران

3 استادیار تفسیر تطبیقی جامعه المصطفی (ص) العالمیه، قم، ایران

چکیده

بسیاری از معارف ­دینی و دستورات ­زندگی در دین ­اسلام، از قرآن­ کریم به عنوان ثقل ­اکبر به دست می­آید از این رو شناخت آموزه­های ­قرآن از صدر اسلام تاکنون با عنوان «تفسیر قرآن» کانون توجه مسلمانان به­ویژه اندیشمندان­ علوم ­قرآنی بوده و هست؛ اولین گام برای رسیدن به این هدف شناخت موضوع­له و معانی­ حقیقی الفاظ و عبارات ­قرآنی است، با توجه به جایگاه­ علمی علّامه ­طباطبائی در جامعه ­تفسیری پی بردن به دیدگاه­های ایشان در این رابطه اهمیت دارد از این رو این مقاله به دنبال دیدگاه­های ایشان پیرامون «موضوع­له حقیقی الفاظ ­قرآن» بود؛ روش پژوهش، توصیفی ­تحلیلی و داده­های پژوهش علاوه بر کتاب «المیزان فی تفسیر القرآن» در اکثر مواقع کتب ­تفسیری، لغوی، اصولی و بلاغی بود؛ یافته­های پژوهش این شد که علّامه ­طباطبائی قائل به دیدگاه «روح معنا» با تقریر «حقیقی ­بودن معقول و محسوس» هستند و مؤیدات دیدگاه ایشان تغییر و تحول مصادیق در طول زمان، تشکیک در مصادیق و مصادیق ­ظاهری و باطنی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Accepted True Meaning of Words of the Qur'an Based on Allameh Tabataba'i Point of view

نویسندگان [English]

  • Nasrin Ansarian 1
  • Mohammad Falahi Qomi 2
  • Hosein Shirafkan 3

1 Level 4 of Comparative Interpretation. Jameat al-Zahra (PBUH). Qom, Iran.

2 استادیار تفسیر و علوم قرآن، جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران

3 Assistant Professor of Comparative Interpretation. Al-Mustafa International University, Qom, Iran.

چکیده [English]

Many religious teachings and commands of life in Islam are derived from the Holy Qur'an as the greatest things. Therefore, the knowledge of the teachings of the Qur'an from the beginning of Islam until now, entitled "Interpretation of the Qur'an" has been the focus of attention of Muslims, especially thinkers of the Qur'anic sciences; The first step to achieve this goal is to know accepted meaning of the word and the true meanings of the words and phrases of the Qur'an, according to the scientific position of Allameh Tabataba'I in the interpretive community, it is important to understand his views in this regard, so this article sought his views on the "accepted meaning of the word and the true meanings of the words and phrases of the Qur'an". The descriptive-analytic method and the research data in addition to the book "Al-Mizan Fi Tafsir Al-Quran" in most cases were interpretive, lexical, principled and rhetorical books; The findings of present paper shows that Allameh Tabataba'I believed in the view of the "spirit of meaning" with the interpretation of "the reality of being rational and tangible" and the evidence of his view is the change of examples over time, skepticism in external and esoteric examples.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Qur'an
  • Accepted Meaning of the Word
  • Allameh Tabataba'I
  • Spirit of Meaning
  • Rational
  • Perceptibl
ابن فارس، احمد بن فارس. (1404). معجم مقاییس اللغة. چاپ اول. قم: مکتب الاعلام الاسلامی
ابن منظور، محمد بن مکرم. (1414). لسان العرب. چاپ سوم. بیروت: دار صادر. 
ابن‏عاشور، محمدطاهر. (1420). تفسیر التحریر و التنویر المعروف بتفسیر ابن عاشور. چاپ اول. بیروت: مؤسسة التاریخ العربی.
ابوزید، نصر حامد. (1992). الخطاب الدینى رویة نقدیه. چاپ اول. بیروت: دارالمنتخب العربیه.
اردبیلى، احمد. (1407). الذخر فی علم الأصول. چاپ اول. قم. مؤلف.
اصغرى، عبدالله. (1386). أصول الفقه (با شرح فارسى). 2جلد. چاپ دوم. قم: مولف.
بحرانى، هاشم بن سلیمان. (1415). البرهان فی تفسیر القرآن. چاپ اول. قم: موسسة البعثة. قسم الدراسات الإسلامیه.
بروجردى، محمدابراهیم. (1366). تفسیر جامع. جاپ ششم. تهران: کتابخانه صدر.
بقاعى، ابراهیم بن عمر. (1427). نظم الدرر فى تناسب الآیات و السور. چاپ سوم. بیروت: دار الکتب العلمیة. منشورات محمد علی بیضون.
تهانوى، محمدعلى بن­على. (1996). کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم. چاپ سوم. بیروت: مکتبه لبنان ناشرون. چاپ سوم.
جوادی آملی. (1397). عبدا الله. تسنیم. چاپ اول. قم: اسراء.
­­­­­­­­­­­­­­­_______. (1378). قرآن در قرآن.. چاپ دوم. قم: مرکز نشر اسراء.
حسینى همدانى، محمد. (1404). انوار درخشان در تفسیر قرآن. چاپ اول. تهران: لطفى.
حسینى، محمد. (1415). معجم المصطلحات الأصولیة. چاپ اول. بیروت: مؤسسه العارف للمطبوعات.
حویزى، عبدعلى بن جمعه. (1415). تفسیر نور الثقلین. چاپ چهارم. قم: اسماعیلیان.
خویی، ابوالقاسم. (1300). مصابیح الأصول. چاپ اول. تهران: مرکز نشر الکتاب.
داورپناه، ابوالفضل. (1366). انوار العرفان فى تفسیر القرآن. چاپ اول. تهران: کتابخانه صدر.
راغب اصفهانى، حسین بن محمد. (1412). مفردات ألفاظ القرآن. جاپ اول. بیروت: دارالقلم.
زرکشى، محمد بن بهادر. (1410). البرهان فى علوم القرآن. چاپ اول. بیروت: دارالمعرفه.
سعیدی روشن، محمد باقر. (1383). تحلیل زبان قرآن. چاپ اول. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامى/ موسسۀ پژوهشى حوزه و دانشگاه‏.
شبر، عبدالله. (1407). الجوهر الثمین فی تفسیر الکتاب المبین. چاپ اول.کویت: شرکه مکتبه­الالفین.
شیواپور، حامد. (1394). نظریه روح معنا در تفسیر قرآن. 1جلد. قم. انتشارات دانشگاه مفید. چاپ اول.
صالحى مازندارنى، اسماعیل. (1424). مفتاح الأصول. چاپ اول. قم: صالحان.
صدرالدین شیرازى، محمد بن ابراهیم. (1361). تفسیر القرآن الکریم (صدرا). چاپ دوم. قم: بیدار.
طباطبائی، محمدحسین. (1390). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت. مؤسسة الأعلمی للمطبوعات. چاپ دوم.
____________. (1374). ترجمه تفسیر المیزان. چاپ پنچم. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. دفتر انتشارات اسلامى.
طباطبائى قمى، تقى. (1371). آراؤنا فی أصول الفقه. چاپ اول. قم: محلاتی.
طریحى، فخر الدین بن محمد. (1375). مجمع­البحرین. چاپ سوم. تهران: مرتضوی.
عراقى، ضیاءالدین. (1370). بدائع الافکار فی الأصول. چاپ اول. نجف اشرف: المطبعه العلمیه.
عضیمه، صالح. (1380). معناشناسى واژگان قرآن. چاپ اول. مشهد: آستان قدس رضوى. شرکت به نشر.
غزالى، محمد بن محمد. (1409). جواهر القرآن و درره. چاپ اول. بیروت: دار الکتب العلمیه. منشورات محمد علی بیضون.
فاضل موحدى لنکرانى، محمد. (1381). اصول فقه شیعه. قم: مرکز فقهی ائمه اطهار (علیه السلام). چاپ اول.
فخر رازى. محمد بن عمر. (1420). التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب). چاپ سوم. بیروت: دارإحیاء التراث العربی.
فراهیدى، خلیل بن احمد. (1409). کتاب العین. چاپ دوم. قم: نشر هجرت.
فیض کاشانى. محمد بن شاه مرتضى (1415). تفسیر الصافی. چاپ دوم. تهران: مکتبه­الصدر.
کلینى. محمد بن یعقوب (1407). اصول الکافی. چاپ اول. تهران: دارالکتب اسلامیه.
محمدى. على (1387). شرح اصول فقه. قم: دارالفکر.
مرکز اطلاعات و مدارک اسلامى. (1389). فرهنگ نامه اصول فقه. چاپ اول. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. معاونت پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن. (1382). دایرة المعارف قرآن کریم. چاپ سوم. قم:. بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم).
مطلوب، احمد. (بی­تا). معجم المصطلحات البلاغیة و تطورها. چاپ اول. بیروت: مکتبة لبنان ناشرون.
مظفر، محمدرضا. (1375). أصول الفقه. چاپ پنجم. قم: اسماعیلیان.
معرفت، محمد­­هادی. (1410). التمهید فی علوم القرآن. چاپ سوم. قم: حوزه علمیه قم. مرکز مدیریت.
مقاتل بن سلیمان. (1423). تفسیر مقاتل بن سلیمان. چاپ اول. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
مکرم، عبدالعال سالم. (1417). المشترک اللفظى فی الحقل القرآنی. چاپ سوم. بیروت: موسسه چاپ و موسسة الرساله‏.
مکى بن حموش، (1429). الهدایة إلى بلوغ النهایه. چاپ اول. امارات. جامعة الشارقه: کلیة الدراسات العلیا و البحث العلمی. امارات. شارجه.
ملکى اصفهانى، مجتبى. (1379) . فرهنگ اصطلاحات اصول. چاپ اول. قم: عالمه.
موسوی خمینی، روح الله. (1378). آداب الصلات. چاپ هفتم. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی. 
_____________. (1375). تفسیر سورۀ حمد. چاپ اول. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى.
____________. (1376). جواهر الأصول. چاپ اول. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
نصر حامد ابو زید. (1382) معنای متن. چاپ سوم. ترجمۀ مرتضی کریمی­نیا. تهران: طرح نو.
واعظ­زاده خراسانى، محمد. (1388). المعجم فى فقه لغة القرآن و سر بلاغته. چاپ دوم. مشهد مقدس: آستان قدس رضوى. بنیاد پژوهش­هاى اسلامى.