سراج منیر

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

داوران سال 1400

بررسی مؤلفه‌های بهداشت و سلامت جسمانی از منظر قرآن و روایات

نوع مقاله : علمی- ترویجی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم قرآنی و حدیث، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران

2 استادیار عرفان اسلامی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران

3 استادیار علوم قرآنی و حدیث، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران

4 دانشیار علوم قرآنی و حدیث، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران

چکیده

مسلمانان، قرن‌ها با تأسّی از قرآن و روایات و عمل به مضامین بهداشتی اسلام، سلامت جسمانی خود را تضمین کرده‌اند. در این پژوهش، به روش توصیفی ‌ـ تحلیلی برآنیم تا به این سؤال بنیادی پاسخ دهیم که توصیه‌های قرآنی و روایات در بهداشت و سلامت جسمانی شامل چه مؤلّفه‌هایی هستند؟ همچنین، این شاخص‌ها تا چه حد با یافته‌های علم پزشکی مدرن همسویی دارد؟ بر اساس یافته‌های تحقیقِ مرکز ثقل حوزة سلامت جسمانی، «بهداشت»، تغذیه محسوب می‌شود و از نگاه قرآن، سلامت تغذیه با امور معنوی و جهان‌بینی توحیدی در ارتباط است که به خوردنی‌های حلال و طیب، توصیه کرده، از خوردنی‌های حرام، مانند گوشت خوک و الکل (شراب) پرهیز نموده‌است. در حوزة بهداشت فردی نیز طهارت و نظافت، یک اصل مهم تلقی می‌شود و در حوزة بهداشت جنسی نیز قرآن و ائمه در موارد متعددی قوانین بهداشت جنسی را بیان کرده‌اند، تا از انحرافات جنسی و ابتلای انسان به بیماری‌های جنسی و جسمی و پیامدهای آن‌ها پیشگیری نماید. بنابراین، بهداشت در این سه حوزه در قرآن و روایات، جایگاه والایی دارد که در این پژوهش به آن‌ها اشاره خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Examining the Components of Health and Physical Hygiene from the Perspective of the Qur'an and Hadiths

نویسندگان [English]

  • Azizali Dehghani 1
  • Mohammadhosien Saieni 2
  • Hoseen Moradi zanjani 3
  • Farhad Edrisi 4

1 PhD Student of Qur'anic and Hadith Sciences, Zanjan Branch, Islamic Azad University, Zanjan, Iran

2 Assistant Professor of Islamic mysticism, , Zanjan Branch, Islamic Azad University, Zanjan, Iran

3 Assistant Professor of Qur'anic and Hadith Sciences, Zanjan Branch, Islamic Azad University, Zanjan, Iran

4 Associate Professor of Qur'anic and Hadith Sciences, Zanjan Branch, Islamic Azad University, Zanjan, Iran

چکیده [English]

For centuries, Muslims have guaranteed their physical health by relying on the Qur'an and traditions and practicing the health themes of Islam. In this research, we aim to answer the fundamental question of what the Qur'anic recommendations and hadiths in hygiene and physical health include in a descriptive-analytical way. Also, to what extent are these indicators aligned with the findings of modern medical science? According to the research findings of the center of gravity in the field of physical health, "health" is considered nutrition, and from the point of view of the Qur'an, nutritional health is related to spiritual matters and the monotheistic worldview, which recommends halal and good foods, as well as forbidden foods, such as pork. And alcohol (wine) has been avoided. In the field of personal hygiene, purity and cleanliness is considered an important principle, and in the field of sexual health, the Qur'an and imams have stated the laws of sexual health in many cases, in order to prevent sexual deviations and the contracting of sexual and physical diseases and their consequences. . Therefore, hygiene in these three areas in the Qur'an and hadiths has a high place that will be mentioned in this research.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Health
  • Hygiene
  • Nutrition
  • Body
  • Qur'an
  • Hadiths
  • Islam
مراجع
قرآن کریم.
ابنا بسطام، عبدالله و حسین.‌ (1411 ق.).  طب الأئمة علیهم‌السّلام. به تحقیق محمدمهدی خرسان.  قم: دار الشریف الرضی‌.
احمدی، احمد، پاشازانوس، زینب و قمی سمیه. (1391). «بررسی خواص میوة قرآنی انجیر از دیدگاه علمی و احادیث». تاریخ پزشکی. ش 12. ص 4. صص 141ـ161.
انصاریان، حسین. (بی‌تا). تفسیر حکیم. قم: دار العرفان.
برقی، احمدبن محمد. (1371 ق).  المحاسن. قم: دار الکتب الإسلامیة.
حرّ عاملی، محمدبن حسن. (1409 ق.). وسائل‌ الشیعه.  قم: مؤسسة آل بیت علیهم‌السلام.
حرّانی، ابن‌شعبه. (1363). تحف‌العقول عن آل الرسول(ص). به اهتمام علی‌اکبر غفاری. قم: جامعة مدرسین حوزة علمیه.
خسروی، مهدی. (1381). طب سنتی سینا. تهران: محمد.
دانا، نسیم و همکاران. (1391) «اثر آنتی آنژیوژنیک عصارة پوست انار سیاه بر سلول‌های اندوتل یال بندناف انسان». مجلة دانشکدة پزشکی اصفهان. ش 195. ص30.
دیاب، عبدالحمید و احد  قرقوز. (1370). طب در قرآن. ترجمة علی چراغی. تهران: حفظی.
سعادت نوری، منوچهر. (1370).  اصول نوین تغذیه در سلامتی و بیماری. تهران: نشر ارمغان.
صدوق، ابوجعفر قمی. (1413 ق.).  من لایحضره الفقیه. قم: انتشارات جامعة مدرسین.
طباطبائی، محمدحسین. (1417ق). المیزان فی التفسیر القرآن. قم: جامعة مدرسین حوزة علمیه.
ــــــــــــــــــــــــــــ . (1363). المیزان فی التفسیر القرآن. ترجمة محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
طبّ‌ الإمام الرضا(ع) (الرسالة الذهبیة). (1402 ق.). قم: دار الخیام.
طبرسی، حسن‌بن فضل. (1410ق.). مکارم ‌الأخلاق. قم: دار الشریف ‌الرضی.
طوسی، محمدبن حسن. (1414ق).  الأمالی. قم: دار الثقافة.
ظفری زنگه، فریده، معزی، لیلا و امیر زرگر، اشرف. (1388). «تأثیر رژیم غذایی حاوی میوه‌های خرما، انجیر و زیتون بر وزن، آستانة درد و حافظة موش سفید آزمایشگاهی» فصلنامة تحقیقات گیاهان دارویی و معطر. د 25. ش 2. صص 149ـ158.
عباس‌نژاد، محسن. (1385). قرآن و طب. مشهد: مؤسسة انتشاراتی بنیاد پژوهش‌های قرآنی‏.
عسگری، سید مرتضی. (1376). طب ‌الرضا. چ6.  تهران: فؤاد.
عقیلی خراسانی، محمدحسین. (1380).  مخزن الأدویه. تهران: نشر باورداران.
عیاشی، محمدبن مسعود. (1380). تفسیر العیاشی. تهران: مکتبة العلمیة الإسلامیة.
کتابچی، ساغر و پاپری، مریم. (1399). «گیاهان دارویی مؤثر در پیشگیری و کنترل کرونا ویروس‌ها». مجلة طب مکمل. د 10. ش 4. ص 297.
کلینی، محمد‌بن یعقوب. (1365).  الکافی. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
گتری، اچ. ای. (1376). مبانی تغذیه. ترجمة مینو فروزانی. چ 5. تهران: نشر چهر.
مأذنی، محمد، نعمتی، علی و عقیلی، سهیلا. (1390).« مشروبات الکلی از نظر اسلام». کنگرة قرآن‌پژوهی و طب (همایش انسان سالم). اردبیل: دانشگاه علوم پزشکی اردبیل.
متّقی الهندی، علاءالدّین. (1424 ق.). کنز العمّال. تحقیق محمود عمر الوصیاطی. چ 2. بیروت: دار الکتب العلمیة.
متوسل آرانی، محمود. (1391).  اصول اخلاق پزشکی در اسلام. قم: دانشکدة علوم حدیث.
مجلسی، محمدباقر. (1404 ق.).  بحار الأنوار. بیروت: مؤسسة الوفاء.
ــــــــــــــــــــــــ . (1403 ق.). بحار الأنوار؛ الجامعة لِدُرَر أخبار الأئمة الأطهار. بیروت: مؤسسة الوفاء.
محمدی کناری، حوریه و همکاران. (1399).«توصیه‎‌های گیاهی برای درمان علایم COVID-19 بر مبنای طب ایرانی». گیاهان دارویی. د 20. ش 77. ص 4.
محمدی‌ها، حسن. (1368).  اصول تغذیه و مواد خوراکی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
معاضدی، کاظم. (1396). سبک زندگی اسلامی با رویکرد سلامت جسم از منظر روایات. قم: دانشگاه معارف اسلامی.
معقول، مجتبی. (1373). گزارش پژوهشی گیاهان دارویی. اصفهان: مرکز تحقیقات کشاورزی.
مکارم شیرازی، ناصر. (1371). تفسیر نمونه. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
منتظری، محمدباقر و شهناز مجاهد. (1388). «انار قلب را جان می‌دهد». سومین کنگرة ملّی قرآن و طب.یزد.
نصیری، مرتضی و همکاران. (1393). «بررسی خواص درمانی میوه‌های قرآنی و میزان همخوانی آن با یافته‌های نوین علوم پزشکی». پژوهش‌های علم و دین. س 5. ش 1. ص 134.
نوری، حسین‌بن محمدتقی. (1408 ق). مستدرک‌ الوسائل و مستنبط ‌المسائل. قم: مؤسسة آل‌البیت.
Reference
The Holy Quran.
Ebna Bastam, Abdullah and Hossein. (1991). Medicine of the Imams (Pbut). Research by Mohammad Mehdi Kharsan. Qom: Dar al-Sharif al-Razi. [In Persian].
Ahmadi, Ahmad, Pashazanous, Zeinab & Qomi, Somayyeh. (2011). "Investigation of the Properties of the Qur'anic fig fruit from the Scientific Point of View and Hadiths". Medical History. No. 12. No. 4. Pp. 141-161. [In Persian].
The Medicine of Imam al-Reza (AS) (The Golden Book). (1982). Qom: Dar al-Khayyam. [In Persian].
Ansarian, Hossein. (ND). Tafsi-e Hakim. Qom: Dar al-Erfan. [In Persian].
Barghi, Ahmad ibn Mohammad. (1952). Al-Mahasen. Qom: Dar al-Kotob al-Eslamiyyah. [In Persian].
Horr-e Ameli, Mohammad ibn Hasan. (1989). Wasa'el al-Shi'a. Qom: ‘Al al-Beyt Institute. [In Persian].
Harrani, Ibn Sha'ba. (1984). Tohaf ul-Oghool ‘an 'Al al-Rasoul. Edited by Ali Akbar Ghafari. Qom: Society of Seminary Teachers. [In Persian].
Khosravi, Mehdi. (2002). Sina'i Traditional Medicine. Tehran: Mohammad. [In Persian].
Dana, Nasim et al. (2012) "Antiangiogenic Effect of Black Pomegranate Peel Extract on Human Umbilical Cord Endothelial Cells". Journal of Isfahan Medical School. No. 195. P. 30. [In Persian].
Deyab, Abdul Hamid and Ahad Ghorghouz. (1991). Medicine in the Qur'an. Translated by Ali Cheraghi. Tehran: Hefzi. [In Persian].
Sa'adat Nouri, Manouchehr. (1991). New Principles of Nutrition in Health and Disease. Tehran: Armaghan Publishing. [In Persian].
Sadough, Abu J'afar. (1993). Man La Yahzaroho al-Faghih. Qom: Modaresin University Publications. [In Persian].
Tabataba'i, Mohammad Hossein. (1997). Al-Mizan fi al-Tafsir al-Qur'an. Qom: Society of Seminary Teachers. [In Persian].
----------------------------------------. (1984). Al-Mizan fi al-Tafsir al-Qur'an. Translated by Mohammad Baqer Mousavi Hamedani. Qom: Islamic Publications Office. [In Persian].
Tabresi, Hasan ibn Fazl. (1990). Makarem al-Akhlagh. Qom: Dar al-Sharif al-Razi. [In Persian].
Tusi, Mohammad ibn Hasan. (1994). 'Amali. Qom: Dar al-Saghafah. [In Persian].
Zafari Zangeh, Farida, Moezzi, Leila and Amir Zargar, Ashraf. (2009). "Effect of Diet Containing Dates, Figs and Olives on Weight, Pain Threshold and Memory of Laboratory White Mice". Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research. Vol. 25. No. 2. Pp. 149-158. [In Persian].
Abbas Nejhad, Mohsen. (1979). Qur'an and Medicine. Mashhad: Qur'anic Research Foundation Publishing Institute. [In Persian].
Askari, Seyyed Morteza. (1997). Teb al-Reza. 6th. Tehran: Fo'ad. [In Persian].
Aghili Khorasani, Mohammad Hossein. (2001). Makhzan al-Advieh. Tehran: Bavardaran Publishing. [In Persian].
Ayyashi, Mohammad ibn Masoud. (2001). Tafsir al-Ayyashi. Tehran: Elmyyat al-Islameyyah School. [In Persian].
Ketabchi, Saghar and Paperi, Maryam. (2019). "Medicinal Plants Effective in the Prevention and Control of Coronaviruses". Journal of Complementary Medicine. Vol. 10. No. 4. P. 297. [In Persian].
Koleyni, Mohammad ibn Yaghoub. (1986). Al-Kafi. Tehran: Dar al-Kotob al-Islamiyah. [In Persian].
Gatery, H. E. (1997). Basics of Nutrition. Translated by Mino Forouzani. 5th. Tehran: Chehr Publishing. [In Persian].
M'azani, Mohammad, N'emati, Ali and 'Aghili, Soheyla. (2011). "Alcoholic Beverages from the Point of View of Islam". Congress of Qur'anic Studies and Medicine (Healthy Humans Conference). Ardebil: Ardebil University of Medical Sciences. [In Persian].
Mottaghi al-Hendi, Ala'eddin. (2003). Kanz al-'Ommal. Mahmoud Omar al-Wasiati's Research. 2th. Beirut: Dar al-Kotob al-'Elmiyah. [In Arabic].
Motowassel Arani, Mahmoud. (2011). Principles of Medical Ethics in Islam. Qom: Faculty of Hadith Sciences. [In Persian].
Majlesi, Mohammad Bagher. (1984). Behar al-Anwar. Beirut: Al-Wafa Institute. [In Arabic].
------------------------------------. (1983). Behar al-Anwar; Al-Jame Le-Dorar al-Akhbar al-A'emnat al-Athar. Beirut: Al-Wafa Institute. [In Persian].
Mohammadi Kanari, Hourieh et al. (2019). "Herbal Recommendations for Treating the Symptoms of COVID-19 Based on Iranian Medicine". Medicinal Plants. Vol. 20. No. 77. P. 4. [In Persian].
Mohammadiha, Hassan. (1989). Principles of Nutrition and Edibles. Tehran: Tehran University Press. [In Persian].
Mo'azedi, Kazem. (2016). Islamic Lifestyle with the Approach of Physical Health from the Perspective of Traditions. Qom: University of Islamic Studies. [In Persian].
Reasonable, Mojtaba. (1994). Medicinal Plants Research Report. Isfahan: Agricultural Research Center. [In Persian].
Makarem Shirazi, Naser. (1992). Sample Interpretation. Tehran: Dar al-Kotob al-Islamiyah. [In Persian].
Montazeri, Mohammad Bagher and Shahnaz Mujahid. (2009). "Pomegranate Revives the Heart". 3rd National Congress of Qur'an and Medicine. Yazd. [In Persian].
Nasiri, Morteza & et al. (2013). "Investigation of the Therapeutic Properties of Qur'anic Fruits and Their Compatibility with the New Findings of Medical Sciences". Researches of Science and Religion. Vol. 5. No. 1. P. 134. [In Persian].
Nouri, Hossein ibn Mohammad Taghi. (1988). Mostadrak al-Wasa'el and Mostanbt al-Masa'el. Qom: 'Al al-Bayt Institute. [In Persian].
‌‌‌.
سراج منیر
دوره 13، شماره 44
فروردین 1401
صفحه 221-248
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار