نوع مقاله : علمی- ترویجی

نویسندگان

• امان اله ناصری کریموند ¹
• قاسم بستانی ²
• حمزه عبیدی نیسی ³

¹ دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

² دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

³ دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

توجه به معانی صحیح واژه‌های قرآن نقش مهمی در تفسیر و فهم مراد خداوند متعال دارد. از این‌رو معانی لغات قرآنی یکی از کلید‌واژه‌های مهمِ مفسران در فهم کلام الهی شمرده می‌شود که بر پایه‌ی‌ آن، تفسیر سمت و سویی خاص به خود گرفته و ممکن است در آثار دیگر مفسران نیز تأثیرگذار باشد. یکی از این مفسران، زمخشری است که در تفسیر خود(کشاف)، معانی خاصی برای برخی از واژه‌‌ها برگزیده که مورد نقد دیگر مفسران از جمله علامه طباطبایی قرار گرفته‌اند. در این پژوهش به این سؤال پاسخ داده شده که علامه طباطبایی چه واژه‌هایی از تفسیر کشاف را مورد نقد قرار داده و اعتبار نقدهای ایشان چگونه است؟

این نوشتار، با روش توصیفی-تحلیلی و شیوه‌ی کتابخانه‌ای، ضمن گردآوری این واژه‌ها و ذکر معانی زمخشری و نقد طباطبایی، صحت این معانی و نقدهای صورت گرفته را نیز بررسی نموده تا معلوم گردد که کدام معانی؛ معانی مورد نظر زمخشری یا علامه طباطبایی درست است. نتیجه‌ی‌ پژوهش چنین بیان می‌شود که گرچه غالباً نظرات نقادانه‌ی مؤلف المیزان صحیح است اما در مواردی نیز دیدگاه زمخشری معتبر و ارجح بوده و نقد طباطبایی بر آن وارد نیست.

کلیدواژه‌ها

• طباطبائی
• المیزان
• معانی واژه‌های قرآن
• نقد نطرات لغوی زمخشری

موضوعات

• قرآن پژوهی

عنوان مقاله [English]

Critique of some meanings of Zamakhshari's Quranic words by Allameh Tabatabaei

نویسندگان [English]

• amanolah naseri karimvand ¹
• ghasem bostani ²
• hamzeh obaydi neysi ³

¹ PhD in Qur’an and Hadith Sciences, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

² Associate Professor, Department of Qur’anic and Hadith Sciences, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

³ PhD Student in Qur’an and Hadith Sciences, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

چکیده [English]

Paying attention to the correct meanings of the words of the Quran plays an important role in interpreting and understanding the meaning of God Almighty. Hence, the meanings of words are considered as one of the important keywords of every commentator in understanding the divine word, based on which, his interpretation has a special direction and may be influential in the works of later commentators. One of these commentators is Zamakhshari, who in his commentary (Kashaf) has chosen special meanings for some words that have been criticized by other commentators such as Allameh Tabatabai. In this research, the question has been answered that what words did Allameh Tabataba'i criticize in Keshaf's commentary and what is the validity of his criticisms? This article, by descriptive-analytical method and library method, while collecting these words and mentioning the meanings of Zamakhshari and Tabatabai's critique, also examines the accuracy of these meanings and the critiques made in order to find out which meanings; The meanings of Zamakhshari or Allameh Tabatabai are correct. The result of the research is that although the critical opinions of the author of al-Mizan are often correct, in some cases, Zamakhshari's point of view is valid and preferable, and Tabatabai's criticism does not apply to it.

کلیدواژه‌ها [English]

• Tabatabai
• Al-Mizan
• Meanings of Quranic words
• Critique of Zamakhshari lexical views