نوع مقاله : علمی- ترویجی
نویسندگان
دانشگاه مازندران
چکیده
یکی از مهم‌ترین مباحث انسان‌شناسی و اخلاق، مسئله‌ی "خشونت" است. زیرا، از یک‌طرف دشمنان دین همواره سعی در معرفی چهره‌ای خشن و ناخوشایند از دین و پیشوایان آن داشته و از طرفی، در تعالیم دینی، گاه انسان حق إعمال خشونت را ندارد و گاهی هم، باید ابراز خشم و خشونت کند. این روی‌کَرد دوگانه‌ی دین و آموزه‌های اسلامی به مبحث خشونت و ترسیم چهره‌ای خشن از دین توسط مخالفان و اسلام‌ستیزان در سال‌های اخیر، نویسندگان مقاله را بر آن داشت تا به بررسی مبحث خشونت در نهج‌البلاغه بپردازند. پژوهش حاضر، به هدف بررسی معنا و مفهوم خشونت در کلام امام علی(ع) با تأکید بر گستره‌ی معنایی آن در نهج‌البلاغه، با روش توصیفی-تحلیلی سامان پذیرفته و به این نتایج دست یافت که أولاً؛ خشونت با تعدادی واژگان دیگر در این کتاب شریف ارتباط و ترادف معنایی آشکار دارد که هر یک، معنا و کارکردهای خاص خود را دارند و با وجود داشتن اتّحاد موضوعی، کاربردهای متفاوتی می‌یابند و ثانیاً؛ مراتب، کاربردها و بالتّبع کارکردهای متفاوت خشونت، شناخت دقیق و کاربست صحیح آنها را ضرورتی اجتناب‌ناپذیر ساخته و ثالثاً؛ می‌توان با شناخت هرچه دقیق‌تر و کامل‌تر آن مفاهیم، ضمن رفع اتهامِ خشونت‌گرایی از دین اسلام، کاربردها و کارکردهای درست آن-از جمله: دفع و رفع ظلم از جامعه و دفاع از مظلوم- را در ساحت جامعه‌ی دینی و انسانی به نظاره نشست.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
مفهوم‌شناسی خشونت در کلام امام علی(ع) با تأکید بر گستره‌ی معنایی آن در نهج‌البلاغه
نویسندگان [English]
- mohammad sharifi
- hasan yaghobi
دانشگاه مازندران
چکیده [English]
یکی از مهم‌ترین مباحث انسان‌شناسی و اخلاق، مسئله‌ی "خشونت" است. زیرا، از یک‌طرف دشمنان دین همواره سعی در معرفی چهره‌ای خشن و ناخوشایند از دین و پیشوایان آن داشته و از طرفی، در تعالیم دینی، گاه انسان حق إعمال خشونت را ندارد و گاهی هم، باید ابراز خشم و خشونت کند. این روی‌کَرد دوگانه‌ی دین و آموزه‌های اسلامی به مبحث خشونت و ترسیم چهره‌ای خشن از دین توسط مخالفان و اسلام‌ستیزان در سال‌های اخیر، نویسندگان مقاله را بر آن داشت تا به بررسی مبحث خشونت در نهج‌البلاغه بپردازند. پژوهش حاضر، به هدف بررسی معنا و مفهوم خشونت در کلام امام علی(ع) با تأکید بر گستره‌ی معنایی آن در نهج‌البلاغه، با روش توصیفی-تحلیلی سامان پذیرفته و به این نتایج دست یافت که أولاً؛ خشونت با واژگانی چون؛ خُرق، سُخط، شِدَّة، عُنف، غَضَب، غِلظَة، غیظ، قَسوة و مِراء، ارتباط و ترادف معنایی آشکار دارد و ثانیاً؛ می‌توان با شناخت هرچه دقیق‌تر و کامل‌تر آن، ضمن رفع اتهامِ خشونت‌گرایی از دین اسلام، کاربردها و کارکردهای درست آن را در ساحت جامعه‌ی دینی و انسانی به نظاره نشست.
کلیدواژه‌ها [English]
- امام علی(ع)
- نهج‌البلاغه
- خشونت
- مفهوم‌شناسی
)