نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه اراک، اراک، ایران

چکیده

یکی از مسائل مهمی که همواره موردگفتگو و اختلاف دیدگاه بین اندیشمندان اسلامی بوده، وجود عالمی به نام «عالم ذر» است. مهم‌ترین دلایلی که برای اثبات «عالم ذر» مطرح‌شده، آیات 172-173 سوره اعراف و احادیث متعددی است که در کتاب‌های حدیثی شیعه نقل شده است. بر اساس ظاهر این آیه و احادیث وارده، خداوند انسان‌ها را در عالم مادی قبل از آفرینش انسان در دنیا، از پشت پدرانشان خارج کرده و آنان در آن عالم، به خداوند معرفت قلبی پیداکرده و به ربوبیت او اقرار کرده‌اند و درنتیجه حجت بر همه انسان‌ها تمام شده است. برخی از اندیشمندان اسلامی که وجود چنین عالمی را منکر هستند، احادیث «عالم ذر» را یا از نظر سند نامعتبر دانسته و یا دلالت این روایات را بر عالم ذر مورد انکار قرار داده‌اند. در این پژوهش که با استفاده از منابع کتابخانه­ای و روش توصیفی-تحلیلی احادیث «عالم ذر» موردبررسی قرارگرفته، تلاش شده که ثابت شود، اولاً، بخش قابل‌توجهی از احادیث عالم ذر ازنظر سند معتبرند و ثانیاً، دلالت این احادیث بر وجود عالم ذر غیرقابل‌انکار است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

An Analysis of Documentational Reliability and Content Analysis of the Zar World in Shiea Resources

نویسنده [English]

  • Mohammad Ebrahimirad

Assistant Professor, Department of Theology, Faculty of Humanities, Arak University, Arak, Iran

چکیده [English]

One of the important issues that has been the topic for argumentation among Islamic scientists is the existence of a world known as Zar world. The important reasons for the approval of the Zar world are based on verses 172 and 173 in the Aaraf chapter and various traditions that are cited in traditional books of Shia. Based on this verse and the relevant traditions, aloha has created human beings in the material world before creating them in this world and all human beings in that world have surrendered to his divinity and recognized Allah. So Allah has given the ultimatum to all human beings. Some Islamic scientists denied the existence of this world by questioning the reliability of the traditions related to the Zar world or they have denied the relevance of these traditions to this world. This study has investigated the Zar world traditions descriptively and analytically based on library resources. The researcher has tried to prove first, that the important parts of relevant traditions to Zar world are reliable and secondly, its indication and relevance are traditions on the existence of the Zar world that is not deniable.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Instinct
  • World
  • Zar body
  • Traditions of Zar world
  • Zar world
قرآن کریم.
آذرخش، معصومه. (1398) «تواتر معنوی روایات عالم ذر» فصلنامة علمی پژوهشی نامة الهیات، دوره 12، شمارة 49، زمستان 98 دانشکده الهیات و معارف اسلامی واحد تهران شمال- دانشگاه آزاد.
ابن فهد حلّى، جمال‌الدین، احمد بن محمد اسدى‌. (1407 ق.). المهذب البارع قم. انتشارات اسلامی
امینی، عبدالحسین. (1434 ق‏). المقاصد العلیه فی المطالب السنیه. ایران. قم. دار التفسیر. ‏
برقی، احمد بن محمدبن خالد. (1371 ق.). المحاسن. قم، دارالکتب الاسلامیه.
بیابانی اسکویی. محمد. (1387). «انسان در عالم ذر: روایات اهل بیت». فصلنامه سفینه. شماره 20
ترابی، علی اکبر. (1424 ق.). الموسوعه الرجالیه المیسره. موسسه الامام الصادق (ع).
جمال‌الدین مقداد بن عبداللّه السّیورى الحلّى. (1404 ق.). التنقیح الرائع لمختصر الشرائع. قم. مکتبة آیت‌الله المرعشی
جوادی آملی، عبدالله. (1392 ش). تسنیم. قم. اسراء.
حلّى. حسن بن یوسف بن مطهر. (1413 ق.). مختلف الشیعة. قم. انتشارات اسلامى.
حلی، فخر المحققین، محمد بن حسن بن یوسف‌. (1387 ق‌). ایضاح الفواید فی مشکلات القواعد. قم. مؤسسه اسماعیلیان‌.
خویی، ابوالقاسم. (1410 ق). معجم رجال الحدبث. قم. نشرآثار الشیعه.
رادان، صغری. (1298). «بررسی روایات تفسیری عالم ذر» دوﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪﻋﻠمیﺣﺪﯾﺚپژوهی، شماره 22 دانشگاه کاشان.
صدوق، محمدبن علی. (1398 ق.). التوحید، قم. جامعه مدرسین.
صدوق، محمدبن علی. (1363 ش). الخصال. قم. جامعه مدرسین.
صدوق، محمدبن علی. (1385 ش.). علل الشرایع. ق. کتاب فروشی داوری.
صفار، محمدبن حسن. (1404 ق.). بصایر الدرجات. قم. مکتبه آیت الله نجفی
طباطبائی، سیدمحمد حسین. (1390 ق.). االمیزان فی تفسیر القرآن. بیروت. موسسه الاعلمی..
عبدالله، مامقانی. (بی‌تا). تنقیح المقال فی علم الرجال. قم. موسسه آل البیت.
قمى، على بن ابراهیم. (1367 ش.). تفسیر القمی. قم. دار الکتاب.
کلینی، محمد بن یعقوب. (1427). الکافی. بیروت. منشورات الفجر
مروارید، میرزا حسنعلی. (1383 ش.). مبدء ومعاد. قم. دارالعلم.
مصباح، محمد تقی. (1371). معارف قرآن. قم. موسسه در راه حق.
مفید. محمد بن نعمان. (1413 ق.) المسایل السرویه. الموتمرالعالمی لافیه الشیخ المفید
مکارم شیرازى، ناصر. (1370). تفسیر نمونه. تهران. دار الکتب الإسلامیة.
نجفی، الشیخ محمد حسن. (1362 ش). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. بیروت. دار إحیاء التراث العربی
رضوی، سید علی. (1433). سد المفر علی منکر عالم الذر. دارالعلوم.
References
The Holy Quran
Azarakhsh, Masoumeh. (2019). Tawatur Ma'navi Rawayat Alam Dhar, Nameh Elahiyat Scientific Quarterly, Vol. 12, No. 49, Winter 2019, Faculty of Theology and Islamic Studies, Tehran North Branch - Islamic Azad University. [In Persian]
Barqi, Ahmad bin Muhammad bin Khalid. (1952). Al-Mahasin. Qom, Dar al-Kutub al-Islamiyya. [In Persian]
Biabani Oskooyi, Mohammad. (2008). Human in Alam Dhar: Narratives of Ahl al-Bayt. Safineh Quarterly, No. 20. [In Persian]
Helli Fakhr al-Muhaqqiqin, Muhammad bin Hasan bin Yusuf. (1967). Idhah al-Fawaid fi Mushkilat al-Qawaid. Qom. Isma'iliyan Institute. [In Persian]
Helli, Hasan bin Yusuf bin Mutahhar. (1992). Mukhtalaf al-Shi'ah. Qom. Islamic Publications. [In Persian]
Ibn Fahd Helli, Jamal al-Din, Ahmad bin Muhammad Asadi. (1987). Al-Muhadhab al-Bar’, Qom. Islamic Publications. [In Persian]
Jamal al-Din Miqdad bin Abdullah al-Siyuri al-Hilli. (1984). Al-Tanqih al-Ra'iq li-Mukhtasar al-Sharai'. Qom. Ayatollah Marashi Library. [In Persian]
Javadi Amoli, Abdullah. (2013). Tasnim. Qom. Isra. [In Persian]
Khoei, Abu al-Qasim. (1990). Mu'jam Rijal al-Hadith. Qom. Nashr Athar al-Shi'a. [In Persian]
Kulaini, Muhammad bin Ya'qub. (2006). Al-Kafi. Beirut. Al-Fajr Publications. [In Arabic]
Makarem Shirazi, Naser. (1991). Tafsir Nemooneh. Tehran. Islamiah Publications. [In Persian]
Mamqani, Abdullah. (n.d.). Tanqih al-Maqal fi 'Ilm al-Rijal. Qom. Al al-Bayt Institute. [In Persian]
Morvarid, Mirza Hassan Ali. (2004). Mabda' wa Ma'ad. Qom. Dar al-'Ilm. [In Persian]
Mesbah, Muhammad Taqi. (1992). Ma'arif al-Quran. Qom. Institute on the Path of Truth. [In Persian]
Mufid, Muhammad bin Nu'man. (1992). Al-Masa'il al-Sarwiyah. The World Congress for the Commemoration of Sheikh Mufid. [In Persian]
Najafi, Sheikh Muhammad Hassan. (1983). Jawahir al-Kalam fi Sharh Shara'i' al-Islam. Beirut. Dar Ihya al-Turath al-Arabi. [In Arabic]
Razavi, Sayyed Ali. (2012). Sadd al-Mafar 'ala Munkir Alam al-Dhar. Dar al-Ulum. [In Persian]
Radan, Soghra. (2019). Review of Interpretive Narrations of Alam Dhar, Semi-annual Journal of Hadith Studies, No. 22, Kashan University. [In Persian]
Saduq, Muhammad bin Ali. (1978). Al-Tawhid, Qom. Jami'at al-Mudarrisin. [In Persian]
Saduq, Muhammad bin Ali. (1984). Al-Khisal. Qom. Jami'at al-Mudarrisin. [In Persian]
Saduq, Muhammad bin Ali. (2006). 'Ilal al-Sharayi'. Qom. Davari Bookstore. [In Persian]
Saffar, Muhammad bin Hasan. (1983). Basair al-Darajat. Qom. Ayatollah Najafi Library. [In Persian]
Tabatabaei, Sayyid Muhammad Husayn. (1970). Al-Mizan fi Tafsir al-Quran. Beirut. Al-Alami Institute. [In Persian]