نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• زهرا مواظبی ¹
• ابراهیم ابراهیمی ²

¹ دکتری تخصصی، استاد مدعو دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده الهیات، گروه علوم قرآن و حدیث، ایران، تهران

² استاد، الهیات(علوم قرآن و حدیث)، الهیات و معارف اسلامی، علامه طباطبایی(ره)، تهران، ایران،

چکیده

کنش‌گفتاری یا کارگفت مفهومی، کلیدی در زبان‌شناسی و فلسفه‌ی کاربردشناسی زبان است که به بررسی عملکرد و معنای افعال در گفتگو با توجه به موقعیت اجتماعی و روابط بین گوینده و شنونده می‌پردازد و تلاش می‌کند کارکردهای زبان را به صورت نظام‌مند توضیح دهد. این پژوهش با رویکرد زبان‌شناسی کاربردی و بهره‌گیری از دســتهبندی جــان ســرل در نظریــه کنشهــای گفتــار بــه تحلیــل دعای ابوحمزه ثمالی می‌پردازد تا قواعد معنایی استفاده از زبان برای دستیابی به اعمال گفتاری شناسایی و گفتمان دعای ابوحمزه در رابطه انسان با خدا بازنمایی شود. بدین منظور متن دعا به واحدهای معنایی کوچکتر تقسیم و بر اساس نظریه سرل تحلیل شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که در دعای ابوحمزه شامل انواع مختلف کنش‌های گفتاری (اظهاری، ترغیبی، عاطفی و تعهدی) است که هر یک برای بیان هدفی خاص به کار رفته‌اند. بیشترین تأکید بر کنش‌های اظهاری با بسامد (53%) و پس از آن کنش‌های ترغیبی با بسامد (35%) قرار دارند. کنش‌های عاطفی با بسامد (11%) نیز حضور قابل توجهی دارند، اما از کنش‌های تعهدی(1%) بسیار کم استفاده شده‌ است. نتیجه این بسامدگیری نشان می‌دهد که تمرکز اصلی گوینده بر ارائه باورها، بیان حقایق و انگیزش مخاطبان است. در مجموع، این پژوهش نشان داد که تحلیل کنش گفتاری می‌تواند ابزاری قدرتمند برای درک ساختار زبانی و کارکردهای مختلف دعا باشد. این روش نه تنها به روشن شدن معانی و مفاهیم نهفته در متن دعا کمک می‌کند، بلکه به شناخت بهتر ساختار ارتباطی در متون مذهبی می‌انجامد.

کلیدواژه‌ها

• جان سرل
• تحلیل گفتمان
• دعای ابوحمزه ثمالی
• کنش گفتار
• زبان‌شناسی کاربردی

موضوعات

• حدیث پژوهی

عنوان مقاله [English]

Pragmatic Analysis of Abu Hamza al-Tha'mali's Supplication Based on Searle's Speech Act Theory

نویسندگان [English]

• Zahra Movazebi ¹
• Ebrahim Ebrahimi ²

¹ PhD Graduate Student, Department of Quran and Hadith Sciences, Allameh Tabataba'i University,Tehran, Iran

² Professor, Department of Quran and Hadith Sciences, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Speech acts constitute a pivotal concept in both linguistics and the philosophy of language, delving into the functions and meanings of verbs within a discourse, considering social contexts and the relationships between speaker and listener. The primary objective of this research is to provide a systematic explanation of language functions. Adopting a pragmatic linguistic approach and employing John Searle's classification of speech acts, this study analyzes the prayer of Abu Hamzah Thamali. The aim is to identify the semantic rules governing the use of language to achieve specific speech acts and to represent the discourse of the prayer in relation to the human-divine connection. To this end, the prayer text is segmented into smaller semantic units and analyzed through Searle's theoretical framework. Findings reveal that the prayer of Abu Hamzah Thamali encompasses various speech acts, including Representatives, directives, expressives, and commissives, each serving a distinct purpose. Representatives speech acts exhibit the highest frequency (53%), followed by directives (35%). Expressives (11%) also have a notable presence, while commissives (1%) are employed minimally. These frequency counts indicate that the speaker primarily focuses on conveying beliefs, stating facts, and motivating the audience. Overall, this research demonstrates that speech act analysis serves as a potent tool for comprehending the linguistic structure and diverse functions of prayer. This method not only elucidates the underlying meanings and concepts embedded within the prayer text but also deepens our understanding of the communicative structure in religious texts.

کلیدواژه‌ها [English]

• John Searle
• discourse analysis
• the prayer of Abu Hamzah Thamali
• speech act
• applied linguistics