نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• سیدمحمدحسن مومنی

استادیار دانشگاه علامه طباطبائی تهران، ایران. استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، ایران.

چکیده

تکالیف و وظائف شرعی از نگاه عقلی در محدوده قدرت مکلف تعریف می‎شود. قدرت مکلف در موارد تزاحم با کاستی مواجه می‎شود و مکلف در امتثال یکی از دو طرف تزاحم نسبت به طرف دیگر با عجز رو به روست و در صورت وجود اهمیت یک طرف باید بر اساس ملاک صحیح به ترجیح آن طرف بر طرف دیگر اقدام کرد. برای این منظور در علم اصول قاعده باب تزاحم ترسیم شده است. یکی از موضوعاتی که در چالش اینچنینی می‎تواند گرفتار آید مقوله تعظیم شعائر الهی است که در آیه سی و دوم سوره حج مورد توجه قرار گرفته است. شعائر الهی که در آیات متعددی مورد توجه قرار گرفته در تفاسیر و تطبیقات مختلفی تعریف شده است. نظر مختار، عنوانی جامع در حکایت از هر امری است که یادآور حق تعالی باشد؛ اعم از احکام دینی، امور شرعی و هر موضوع دیگری در این رابطه. از جمله موضوعاتی که ذیل شعائر دینی در چالش تزاحم باید مورد ارزیابی قرار گیرد اقامه مجالس جشن و سرور مذهبی، و محافل حزن و اندوه دینی است. مثل توارد مناسبت میلاد و شهادت در تاریخ واحد. پژوهش حاضر با روش اجتهادی مرسوم در فقه امامیه و شیوه کتابخانه‎ای با بررسی مفاد آیه مذکور و نظرات اهل تفسیر و اعمال اجتهادی قاعده تزاحم به نتیجه ترجیح رعایت شئون مناسبت مراسم حزن بر شئون شادی دست یافته است.

کلیدواژه‌ها

• شعائر الهی
• تعظیم شعائر
• تزاحم
• ترجیح اهم
• امتثال

موضوعات

• قرآن پژوهی

عنوان مقاله [English]

Jurisprudential application of the conflict rule ,(TAZAHOM), In bowing down to divine rituals, looking at the thirty-second verse of Hajj

نویسنده [English]

• SEYED MOHAMMAD HASSAN MOMENI

Assistant Professor, Department of Allameh Tabataba'i university, Tehran, Iran. Professor of Islamic Seminary - (Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law ) - at Qom, Iran.

چکیده [English]

Shariah duties are defined from a rational point of view within the bounds of the obligee's power. In cases of conflict, the power of the obligee faces a shortcoming, and the obligee faces a weakness in the compliance of one of the two sides of the conflict with respect to the other. If there is importance of one side, it should be based on the correct criteria to prefer that side over the other side. For this purpose, in the science of Usoul the rule of conflict has been drawn. One of the topics that can be caught in such a challenge is the category of bowing to divine rituals, which is considered in the thirty-second verse of Surah Hajj. The divine rites which are mentioned in several verses are defined in different interpretations and adaptations. The author's opinion is a comprehensive title in the story of every matter that reminds the Almighty; including religious rules, Sharia matters and any other issue in this regard. Among the issues that should be evaluated under religious rituals in the challenge of conflict are the establishment of religious gatherings, and religious mourning circles. The present research has achieved the result of preferring to observe the matters of mourning ceremony over the matters of happiness with the usual ijtihad method in Imamiyyah jurisprudence and the library method by examining the contents of the mentioned verse and the opinions of the commentators and the ijtihad practices of the Tazaham rule.

کلیدواژه‌ها [English]

• divine rites
• bowing of rites
• conflict
• preference of Ohm
• compliance