نوع مقاله : علمی- ترویجی

نویسندگان

1 دانشگاه اراک

2 دانشگاه فردوسی مشهد

3 دانشگاه پیام نور بروجن

چکیده

خطبۀ فدکیّه یکی از معتبرترین خطبه‌های منقول از حضرت زهرا(س) می‌باشد که پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) ایراد شده است. محتوای عمیق و پرمضمون این خطبه در تمام حیطه‌ها، معارف عمیقی را در ابعاد اعتقادی‌ـ فقهی، به‌ویژه سیاسی فرا روی مخاطب می‌گذارد. القای این مفاهیم در آن شرایط بحرانی و اتمام حجّت بر همگان، امری دشوار بوده که حضرت زهرا(س) با بهره‌گیری صحیح از آیات قرآن و سنّت پیامبر اکرم(ص) احتجاجات خود را در قالب هنری و محسوس ارائه می‌دهد، به گونه‌ای که نه تنها مفاهیم القاء می‌شود، بلکه در ذهن مخاطب تصویرسازی هنری از وقایع محسوس آن زمان شکل می‌گیرد. از نظر هنری و بلاغی، این خطبه بافتی منسجم و بی‌نظیر دارد، به گونه‌ای که ویژگی‌های صوتی واژگان و جملات و تکرار بعضی اصوات، کلمات، عبارات، هجاهای صوتی و صنایع بدیعی، همچون سجع و جناس موجب افزایش ایقاع و آهنگین شدن سخن گردیده است. این عبارات سرشار از انواع مختلف تصویرهای ادبی و فنّی است که بر این صورت‌ها لباس حرکت و حیات پوشانیده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Investigation of Aesthetic of Hazrateh Zahra (Pbuh)’Sermon

نویسندگان [English]

  • asghar tahmasbi boldaji 1
  • nafiseh haji rajabi 2
  • leila ghanbari 3

1

2

3

چکیده [English]

Fadakiyeh Sermon is one of the most reliable Hazrateh Zahra’s sermons which was given after Prophet Mohammad (Pbuh)’s demise. The profound and meaningful effect of this sermon can be found in all domains and has brought about profound insights into doctrinal, juristic, and particularly political dimensions. Conveying theses insights in those crises and telling all the whole truth were difficult, but by drawing on the Quranic verses and prophet Mohammad (Pbuh)‘s tradition, Hazrateh Zahra (Pbuh) presented her proofs to them in an artistic and significant way so that not only were the meanings conveyed, but also the addressees were able to visualize the important events of that time in an artistic way.  In terms of art and eloquence, the sermon has a coherent and unique texture in a way that the sonic features of the words and sentences and the repetition of some sounds, words, phrases, syllables, along with interesting figures of speech like rhyme and pun have increased its rhythm. These phrases are full of various literary and technical images which give life to them.
-

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fadakiyeh Sermon (Speech)
  • aesthetic
  • Picture
  • music
قرآن کریم.
راغب، عبدالسّلام احمد. (1387). کارکرد تصویر هنری در قرآن کریم. ترجمة سیّد حسین سیّدی. چ 1. تهران: انتشارات سخن.
رجائی، نجمه. (1387). آشنایی با نقد ادبی معاصر عربی. چ 1. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی.
شاله، فلیسین. (1347). شناخت زیبایی(استتیک). ترجمة علی‌اکبر بامداد. تهران: طهوری.
شفیعی کدکنی، محمّدرضا. (1383). صُوَر خیال در شعر فارسی. چ 9. تهران: آگاه.
طبرسی، احمدبن علی. (1403ق.). احتجاج.ج 1.  مشهد: نشر مرتضی.
عبدالرّحمن، مروان محمّد سعید. (2006م.). دراسة اسلوبیةفی سورة کهف. فلسطین ـ نابل: جامعة نجاح الوطنیّة، کلّیّة الدّراسة العلیا.
غریب، روز. (1387). نقد بر مبنای زیبایی‌شناسی. ترجمة نجمه رجایی. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی.
فتوحی رودمعجنی، محمود. (1385). بلاغت تصویر. چ 1. تهران: سخن.
الکوّاز، محمّد کریم. (1386). سبک‌شناسی اعجاز بلاغی قرآن. ترجمة سیّد حسین سیّدی. تهران: سخن.
کولپه، ازوالد. (1336). مقدّمه‌ای بر فلسفه. ترجمة احمد آرام. تهران: شرکت سهامی چاپ و انتشارات کتب ایران.
محلاّتی، ذبیح‌الله. (1386). ریاحین‌الشّریعه. ج 1. چ 5. تهران: دار الکتب الإسلامیّه.
نهج‌البلاغه. (1387ق.). تنقیح صبحی صالح. قم: انتشارات الهجرة.