نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• سید محسن میری

هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

قاعده‌ی فلسفیِ «الواحد»، تطبیق آن بر خداوند به عنوان یکی از مصادیق قاعده، نیز بحث از اوّلین مخلوقِ صادر از خداوند، از مباحثی است که جایگاه خاصّی در فلسفه‌ی اسلامی دارد و فیلسوفان فراوانی به صورت گسترده و عمیق بدان پرداخته‌اند. یک پرسش مهم در اینجا آن است که آیا این قاعده و مباحث پیرامون آن و به طور خاص، نحوه‌ی صدور جهان از خداوند، ریشه‌های قرآنی و روایی نیز دارد یا نه؟ آنچه در این نوشتار آمده، بررسی و ارزیابی دیدگاه برخی از حکما و عارفان اسلامی و به طور خاص حکیم معاصر، میرزا مهدی مدرّس آشتیانی (ره)، مبنی بر دلالت شماری از آیات بر این موضوع و نیز دیدگاه نگارنده در این باره است.

کلیدواژه‌ها

• قرآن کریم
• واجب‌الوجود
• صادر اوّل
• قاعده‌ی الواحد
• فیض منبسط
• فیضِ مقدّس
• عقل اوّل

عنوان مقاله [English]

Principle of 'Unity' from the Perspective of the Holy Qur'an (An Investigation and Critique of Some Views)

نویسنده [English]

• seyyed mohsen miri

چکیده [English]

The philosophical principle of 'unity', applying this principle to God as one of its referents, and the first creature emanated from God, are among the issues that have a special status in Islamic philosophy and numerous philosophers have concerned themselves, widely and deeply, with these issues. An important question here is whether this principle and other issues relevant to it, particularly the way the universe is emanated from God, have any origin in the Qur'an and narrations or not. This paper investigates and assesses the views of some Islamic hakims (sages) and mystics (‘ārifs), particularly the views of the contemporary hakim, Mirzā Mehdi Modarres Āshtiani (RIP) about a number of Quranic verses which are concerned with this issue as well as the ideas of the author of the paper.

کلیدواژه‌ها [English]

• The Holy Qur'an
• the Necessary Existent
• the First Emanated Being
• the principle of unity
• extended emanation
• holy emanation
• the First Intellect