نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

انسان اگر صبور نباشد، نمی‌تواند در برابر حوادث و ناملایمات کوبندة زندگی دوام آورد و سلامت روانی خود را حفظ کند و چه بسا در معرض اختلالات روانی قرار می‌گیرد. «صبر» مقاومت در برابر ناملایمات و دشواری‌های روزگار و موانع درونی است. میزان «صبر» افراد در طیِّ زندگی و در اثر حوادث مختلف می‌تواند کم یا زیاد شود. از این رو، آموزش «صبر» اهمیّت پیدا می‌کند. در قرآن کریم نیز برای آموزش صبر از روش‌هایی چون دستور صریح، بیان فواید «صبر»، سفارش یکدیگر به «صبر» و ارائة الگو استفاده شده است. از دیدگاه روانشناسی می‌توان از روش‌هایی چون تقویت تفکیکی، تنش‌زدایی، خود آموزش‌دهی و سرمشق‌گیری و همانندسازی استفاده کرد. از جمله پیامدهای صبر دستیابی به حقیقت، افزایش قدرت مقابله با حوادث، ایجاد تعادل روانی، آسان شدن سختی‌ها و مِهرورزی می‌باشد. سخت‌رویی از مفاهیم مشابه با «صبر» در روانشناسی است، امّا در واقع، با آن متفاوت است. «صبر» از طریق توجّه به تمام رویدادهای مثبت و منفی که در طیِّ ناملایمات رُخ می‌دهد، کاهش ادراک ناکارآمدی و غلبه بر موانع و به تَبَع آن، شکوفایی باعث کاهش اضطراب می‌شود. همچنین «صبر» از طریق افزایش تلاش برای رفع موانع، مواجهه با تقویت‌کننده‌های مثبت را زیاد می‌کند و از طریق کاهش و تغییر ارزیابی منفی نسبت به جهان، کاهش درماندگی و افزایش مِهرورزی باعث کاهش افسردگی می‌شود. «صبر» می‌تواند مِهروزی بین انسانها را تقویت کند و آنان را از خودخواهی به سمت دگرخواهی سوق دهد. «صبر» از طریق افزایش مِهرورزی و یادآوری نعمت‌های پروردگار در زمان سختی منجر به افزایش شادکامی می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Religious Principles and Psychological Analysis of Patience

نویسنده [English]

  • farideh hoseyn sabet

چکیده [English]

Extremely vulnerable to the hardships of life, an impatient man would fail to maintain his mental health and fall victim to mental disorders. Patience is defined as resistance against difficulties and hardships of life as well as internal obstacles. Its degree fluctuates over time. Therefore, the teaching of patience gains great importance. The Holy Qur’an uses a number of methods to teach patience: It directly urges the believers to exercise patience and advise each other to do so, it states its advantages, or provides the believers with some examples. Likewise, psychology suggests differential reinforcement, relaxation, self-instruction, modeling, and identification as patience-teaching methods. Patience helps one to achieve the truth, grow in resistance against hardships, maintain mental balance, and love the others. Hardiness is a similar concept. However, patience directs one’s attention to all positive and negative consequences of the hardships of life and reduces his sense of impotence and stress. It also encourages him to devote more effort to overcoming the obstacles and, thus, reduces his pessimism towards the world and increases his love towards the others. Patience is, then, an effective method to come over depression. Moreover, it reminds him of the bounties of God to make him feel happier.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The Holy Qur’an
  • Patience
  • Mental Health
  • psychology of religion
  • hardiness
  • teaching