نوع مقاله : علمی- ترویجی

نویسنده

• محسن میری

عضو هیات علمی جامعه المصطفی ص العالمیه

چکیده

در طول تاریخ، محوری‌ترین موضوعی که انبیای الهی کوشیده‌اند مردم را به سوی آن سوق دهند، اصل توحید و نفی شرک بوده است. از جملة این تلاش‌ها، رویکردهای استدلالی و عقلانی حضرت ابراهیم ^(ع) است که در قرآن کریم منعکس شده‌است. وی در مواجهة فکری با مشرکان زمان خود برای نفی ربوبیت ستارگان، ماه و... و نیز اثبات توحید ربوبی، از برهان بهره می‌گیرد. از این برهان، تبیین‌های مختلفی صورت گرفته‌است.یکی از این تبیین‌ها، ارجاع این استدلال به «برهان حدوث» است. این تبیین از سوی متفکرانی مورد انتقاد قرار گرفته‌است. این پژوهش با روش استنادی ـ تحلیلی ـ استنباطی، ابتدا به تبیین برهان مزبور و نیز انتقادهای وارد بر آن می‌پردازد و آنگاه این انتقادها را ارزیابی می‌کند و تبیین جدیدی از آن را با ارجاع مفهوم «افول» به «نقص و فقر ذاتی و وجودی» ارائه کرده‌است، به گونه‌ای که از آن انتقادها مصون باشد.

کلیدواژه‌ها

• توحید
• رب
• افول
• محبت
• برهان محبت
• حرکت
• امکان
• حدوث
• فقر
• ربوبیت

عنوان مقاله [English]

The Decline Proof: Ibrahim’s (AS) Efforts for Divine Monotheism

نویسنده [English]

• Mohsen Miri

Associate Professor of Philosophy at Al-Jame Al-Mostafa Al-Alamieh, Qom, Iran;

چکیده [English]

Throughout history, the most fundamental issue that the divine prophets have tried to invite people to is the principle of monotheism and denial of polytheism (Shirk). Among these efforts are the rational approaches of the Prophet Ibrahim (AS) reflected in the Holy Quran. He drew on an argument to disapprove the divinity of the stars, moon, and so on and prove the divine monotheism while facing the polytheists of his time. The argument has received a variety of explanations. One of these explanations finds the reference of the argument in the Argument of Temporal Beginning, (Burhān-e Ḥudūth). However, this explanation has been criticized by some scholars. Using a documentary-analytic-inferential method, this research first explains the above argument and the scholars' criticisms and then reviews the criticisms. Finally, it provides a new explanation for the above argument, referring the concept of "decline" to "the essential need and existential poverty" so as to account for the criticisms.

کلیدواژه‌ها [English]

• Monotheism
• Decline
• affection
• the Proof of Affection
• Movement
• Contingency
• Temporal Beginning
• Need
• Divinity