نوع مقاله : علمی- ترویجی

نویسنده

• بهجت السادات حجازی

دانشیار دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران

چکیده

توجّه بیشتر پژوهشگران حوزه بلاغت قرآن به رابطۀ وجوه ادبی و مذهبی این کتاب مقدس آسمانی و سازگاری یا عدم سازگاری این وجوه باهم معطوف شده است. قرآن در جایگاه معجزۀ ختمیّه از یک سو منشاء شکوفایی بلاغت ادبی در زبان فارسی بوده است و از سوی دیگر به لحاظ ادبی نیز تقلید ناپذیر می‌باشد. از‎این‎‎رو دقیقاً نمونه‌های آرایه‌های ادبی چون تشبیه، استعاره، مجاز، کنایه، تمثیل و... در قرآن، همسانی ماهوی با همین آرایه‌ها در متون ادبی شعری یا منثور زبان فارسی ندارند. این موضوع در مورد آرایۀ تشخیص یا انسان انگاری در قرآن، بیش از همه آرایه‌ها صدق می‌کند. در تفکر اسطوره‌ای آنیمیستی، انسان انگاری سایر موجودات نوعی تخیّل و فرض ذهنی تلقّی می‌شود. همۀ زیبایی‌های بلاغی و ادبی در قرآن در خدمت انتقال معانی ژرف به ذهن آدمی است؛ ولی این اندیشه و استدلال که گزیری برای تمسّک به آرایه‌های ادبی و بلاغی در قرآن جهت درک مجهولات عالم غیب نیست؛ در مورد آرایۀ انسان انگاری صدق نمی‌کند. پرسش اساس این جستار این است که آیا زبان مجازی به معنای عام که در اکثر زیبایی‌های ادبی از جمله تشخیص یا انسان انگاری مشاهده می‌شود، در کلام قرآن چگونه قابل توجیه است؟

کلیدواژه‌ها

• زبان قرآن
• آرایۀ انسان انگاری
• آنیمیسم
• هوشیاری پدیده‌های طبیعت

موضوعات

• قرآن پژوهی

عنوان مقاله [English]

An Analysis on Personification in in the Quran

نویسنده [English]

• Behjatosadst Hejazi

Associate professor/ Shahid Bahonar university of Kerman

چکیده [English]

Researchers have mostly attended to the relation between the Quran's literary and religious aspects and the compatibility or incompatibility of these two aspects. Quran, as the final miracle, has been the source for literary eloquence to flourish in the Persian language, while at the same time it is impossible to imitate its own eloquence. Therefore, examples of literary devices like imagery, metaphor, metonym, allegory, emblem, etc. in the Persian language do not have the same nature as the ones in the Quran itself. This holds true the most about personification in the Quran. In the mythical animistic view, the personification of other beings is a kind of imagination. All literary devised in the Quran serve to convey deeper meanings to the human mind, but this explanation does not hold true for personification in the Quran. The main question the present paper strives to answer is how could the metaphorical language in its general sense, as seen in the literary devices such as personification be explained in the text of the Quran?

کلیدواژه‌ها [English]

• language of the Quran
• personification
• animism
• consciousness of nature's phenomena