منصور پهلوان؛ مهدیه دهقانی
چکیده
چکیده واژة «آیه» در قرآن کریم دربارة موضوعات مختلف، مانند آیات قرآن، معجزات انبیاء و پدیدههای طبیعی و ... به کار رفته است. در پاسخ به این پرسش که از منظر قرآن، چه پدیدههایی و با در نظر گرفتن چه ویژگیهایی، «آیه» است، شانزده پدیدة طبیعی را مییابیم که در قرآن کریم به عنوان«آیه» معرّفی شدهاند. برخی از این پدیدهها، ...
بیشتر
چکیده واژة «آیه» در قرآن کریم دربارة موضوعات مختلف، مانند آیات قرآن، معجزات انبیاء و پدیدههای طبیعی و ... به کار رفته است. در پاسخ به این پرسش که از منظر قرآن، چه پدیدههایی و با در نظر گرفتن چه ویژگیهایی، «آیه» است، شانزده پدیدة طبیعی را مییابیم که در قرآن کریم به عنوان«آیه» معرّفی شدهاند. برخی از این پدیدهها، مانند آسمانها و زمین بارها در قرآن به عنوان «آیه» معرّفی شدهاند و به «آیه» بودن برخی، مانند لباس و همسر تنها یک بار اشاره شده است. برای درکِ «آیه» بودن پدیدههای مختلف، غالباً توجّه به ارتباطی که یک پدیده با دیگر امور و پدیدهها دارد، ضروری است و این ارتباط عموماً ارتباط علّی و معلولی است. در قرآن کریم مکرّراً در «آیه» خواندن امور مختلف به این امر توجّه داده شده که اوّلاً سررشتة نظام علّی و معلولی در دست خداوند است و ثانیاً این نظام به گونهای طرّاحی شده که سود و منفعت آدمی را در پی دارد. در بسیاری از آیات که پدیدهای طبیعی به عنوان «آیه» معرّفی شده، کلمات مربوط به حیطة آسمان به کار رفته است و بر این اساس، میتوان گفت کاربرد کلمة «آیه» در حوزة پدیدههای طبیعی ارتباط تنگاتنگی با مفاهیم سماوی دارد.
منصور پهلوان؛ محمود خیراللهی؛ زهرا خیراللهی
چکیده
چکیده«تجلّی» از اهمّ موضوعاتی است که در ادوار تاریخ، توجّه اندیشمندان، بهویژه اهل معرفت و متکلّمان را به خود مشغول ساخته است. پیگیری این موضوع، تأثیر بسزایی در مبانی معرفتی، باورهای دینی، حتّی اخلاقی خواهد داشت. با این نگرش، آیات قرآن، بهویژه آیة میقات (الأعراف/143) مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفته است. ملاقات حضرت موسی (ع) با ...
بیشتر
چکیده«تجلّی» از اهمّ موضوعاتی است که در ادوار تاریخ، توجّه اندیشمندان، بهویژه اهل معرفت و متکلّمان را به خود مشغول ساخته است. پیگیری این موضوع، تأثیر بسزایی در مبانی معرفتی، باورهای دینی، حتّی اخلاقی خواهد داشت. با این نگرش، آیات قرآن، بهویژه آیة میقات (الأعراف/143) مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفته است. ملاقات حضرت موسی (ع) با خدای سبحان، افتخار تکلّم و همصحبتی با خدا و تمنّای رؤیت جمال الهی، محور بحث آیة مزبور است. همچنین تجلّی قادر متعال بر کوه و مدهوشی حضرت موسی (ع)، نظر مفسّران و پژوهشگران را به خود جلب نموده است. نکات مزبور، نگارندگان را وادار به کاوش کرده است و دیدگاههای گوناگون، بهویژه مسألة «تمنّای رؤیت» مورد ارزیابی و نقد قرار گرفته است.
منصور پهلوان؛ ابراهیم اقبال
چکیده
بدون تردید داناترین شخص به قرآن و علوم آن پس از رسول خدا (ص)، حضرت علی (ع) است. بخشی از این علوم در قالب نقل، روایت و خطبه به اصحاب و معاصران ایشان انتقال یافت که در آثار و مجموعههای روایی و تفسیری به دورههای بعد منتقل گردید. یکی از این آثار، کتاب نهجالبلاغه است که هر چند مدوِّن آن، سیّد رضی، گلچینی از خطبهها، نامهها و حکمتهای ...
بیشتر
بدون تردید داناترین شخص به قرآن و علوم آن پس از رسول خدا (ص)، حضرت علی (ع) است. بخشی از این علوم در قالب نقل، روایت و خطبه به اصحاب و معاصران ایشان انتقال یافت که در آثار و مجموعههای روایی و تفسیری به دورههای بعد منتقل گردید. یکی از این آثار، کتاب نهجالبلاغه است که هر چند مدوِّن آن، سیّد رضی، گلچینی از خطبهها، نامهها و حکمتهای آن حضرت (ع) را عمدتاً در پنج سالة حکومت ایشان، با رویکرد بلاغی گِرد آورده است، ولی جلوههایی از علوم قرآن همانند انواع آن، فضائل قرآن، تعلیم و تعلّم آن، آداب تلاوت، تفسیر و تأویل، واژهشناسی، محکم و متشابه و صیانت قرآن را از تحریف در آن به صورت ابتکاری میتوان به دست آورد.
منصور پهلوان؛ حامد شریعتی نیاسر
چکیده
با وجود آنکه ولایت عصبه در حدیث و فقه امامیّه جایگاهی ندارد، امّا بسیاری از شارحان نهجالبلاغه با استناد به حکمتِ «إِذَا بَلَغَ النِّسَاءُ نَصَّ الْحَقَائقِ فَالْعَصَبَةُ أَوْلَى»، از اولویّت عصبه بخصوص در امر تزویج بر ولایت مادر سخن گفتهاند. این درحالی است که احادیث معارض در این باب فوق حدِّ احصاء است و اجمالی که در این ...
بیشتر
با وجود آنکه ولایت عصبه در حدیث و فقه امامیّه جایگاهی ندارد، امّا بسیاری از شارحان نهجالبلاغه با استناد به حکمتِ «إِذَا بَلَغَ النِّسَاءُ نَصَّ الْحَقَائقِ فَالْعَصَبَةُ أَوْلَى»، از اولویّت عصبه بخصوص در امر تزویج بر ولایت مادر سخن گفتهاند. این درحالی است که احادیث معارض در این باب فوق حدِّ احصاء است و اجمالی که در این حدیث وجود دارد، موجب تحمیل عقیدهی آنان بر نهجالبلاغه گردیده است. همچنین حدیث، معنای صریح و روشن و صحیحی دارد که از نظر شارحان و مترجمان مخفی مانده و آن مربوط به معنای کلمههای «حقائق» و«عصبه» است. «حقائق» جمعِ «حقیقة» و به معنای کسی است که واجب است از او حمایت شود و عصبه کسانی هستند که این حمایت را انجام میدهند.