قرآن پژوهی
فاطمه دست رنج؛ زهرا عباسی
چکیده
با توجه به اقتضائات عصری رسانه علت ایجاد برخی از تحولات تاریخی و اجتماعی است و تا جایی پیش میرود که در صورتبندیهای فرهنگی از عناصر کلیدی به شمار میآید. ازاینرو ارزیابی نظریههای رسانه بر اساس الگوی قرآنی میتواند به فهم درست این تحولات و ارزشگذاری این نظریات کمک نماید. برای نیل به نتیجه در بررسی این نظریات از رویکرد معرفتشناسانه ...
بیشتر
با توجه به اقتضائات عصری رسانه علت ایجاد برخی از تحولات تاریخی و اجتماعی است و تا جایی پیش میرود که در صورتبندیهای فرهنگی از عناصر کلیدی به شمار میآید. ازاینرو ارزیابی نظریههای رسانه بر اساس الگوی قرآنی میتواند به فهم درست این تحولات و ارزشگذاری این نظریات کمک نماید. برای نیل به نتیجه در بررسی این نظریات از رویکرد معرفتشناسانه بهره برده میشود. درواقع در این پژوهش ما بر آن شدیم تا بازخوانی برخی از نظریات حوزه رسانه و ارتباطات به ارزیابی این نظریات از حیث صدق و توجیه معرفتشناسانه بپردازیم. اساس این ارزیابی الگوی گفتمان قرآنی در باب رسانه و عنایت به قرآن بهمثابه رسانه است. از میان نظرات صدق و توجیه، انطباقگرایی، کارکردگرایی و انسجامگرایی در این نوشتار مورد ارزیابی قرار گرفت و این نتیجه حاصل آمد که از میان هشت نظریه موردبررسی در این نوشتار نظریات مارشال مک لوهان، برجستهسازی و کاشت، دارای انطباق هستند و نظریاتی هستند که میتوانند در گفتمان قرآنی کارکرد داشته باشند و قادر هستند در کنار یکدیگر باورهای منسجمی را توجیه نمایند. درحالیکه نظریه تزریقی، مارپیچ سکوت، استفاده و رضامندی، اقتدارگرا و نیز رمزگشایی و دریافت، در سه حوزه انطباقگرایی، کارکردگرایی و انسجام گرایی در گفتمان قرآنی پذیرفته نیستند و محل اشکال میباشند.
قرآن پژوهی
فاطمه دسترنج
چکیده
با توجه به جایگاه و اهمیت معراج در کانون اندیشة اسلامی، خوانشهای گوناگونی از آیات مرتبط با این موضوع صورت پذیرفتهاست. تشکیک در وقوع معراج از سوی مستشرقان و نیز رؤیاانگاری آن از سوی برخی عالمان مسلمان، ضرورت واکاوی آرای تفسیری عالمان فریقین پیرامون این موضوع را دوچندان میکند. در این پژوهش، با روش توصیفیـ تحلیلی، آرای تفسیری ...
بیشتر
با توجه به جایگاه و اهمیت معراج در کانون اندیشة اسلامی، خوانشهای گوناگونی از آیات مرتبط با این موضوع صورت پذیرفتهاست. تشکیک در وقوع معراج از سوی مستشرقان و نیز رؤیاانگاری آن از سوی برخی عالمان مسلمان، ضرورت واکاوی آرای تفسیری عالمان فریقین پیرامون این موضوع را دوچندان میکند. در این پژوهش، با روش توصیفیـ تحلیلی، آرای تفسیری مرحوم طبرسی از علمای شیعه و شیخ یونینی از علمای اهل سنّت، پیرامون اصل وقوع معراج و اسراء، زمان، مکان و کیفیت وقوع، هدف و نیز معجزه بودن معراج و مسألة رؤیت الهی واکاوی گردید. نتایج پژوهش حاکی از آن است که بهرغم اختلافات فرقة حنبلی با مذهب تشیع، همگرایی بسیاری بین آرای یونینی و طبرسی پیرامون معراج و اسراء وجود دارد. مهمترین وجه اشتراک آنان اعتقاد به وقوع معراج در حالت بیداری و رخداد آن به صورت جسمانی و روحانی توأمان است که با معجزه بودن معراج سازگار است. با وجود اینکه هر دو در ارائة نظرتشان از دلایل عقلی و نقلی بهره بردهاند، در نوع منابع مورد استفاده، کمیّت پرداختن به موضوعات و نیز اقامة دلیل با هم اختلافاتی دارند. تأکید شیخ یونینی بیشتر بر کیفیت وقوع معراج است، در حالی که مرحوم طبرسی، علاوه بر تبیین کیفیت وقوع معراج به هدف معراج که همان رؤیت حجتهای شگفت خداوند از سوی پیامبر(ص) است نیز اشاره میکند.