سروش شهریاری نسب؛ فرزاد دهقانی؛ عیسی علیزاده منامن
چکیده
مطالعه نظم قرآن که گاهی ذیل بحث اعجاز مطرح می‌شود، با رویکردها، مدل‌ها و روش‌های گوناگون بررسی می‌شود، نوشتار پیشرو رویکردِ جدیدی به بررسی مسئله انتظام متنی قرآن با رویکرد زبانشناسی دارد و بعد از الگو قرار دادن مطالعات زبانشناسی متن، ابعاد تازه‌ای از این انتظام مشخص میکند. روش مورد اتخاذ به ساختار بنیاد-خرد؛ که منجر ...
بیشتر
مطالعه نظم قرآن که گاهی ذیل بحث اعجاز مطرح می‌شود، با رویکردها، مدل‌ها و روش‌های گوناگون بررسی می‌شود، نوشتار پیشرو رویکردِ جدیدی به بررسی مسئله انتظام متنی قرآن با رویکرد زبانشناسی دارد و بعد از الگو قرار دادن مطالعات زبانشناسی متن، ابعاد تازه‌ای از این انتظام مشخص میکند. روش مورد اتخاذ به ساختار بنیاد-خرد؛ که منجر به رونمایی از ساختارهای پیچیدهای چون؛ خوشهای، شبکهایواژهمحور، ساختار متقارن، چینش تصدیری، چند پایگی متوازی، مطابقه شدهاست و ساختار آوا-بنیاد خرد؛ که در آن فواصل، تکرار حروف مقطعه در ابتدای سود و واج آرایی با نغمه حروف است تقسیم می‌شود. با تحلیل بافتهای مجزا و با محور قرار دادن معنا در کنار ساختار ذیل هر بخش، نوعی وحدت رویه در بافت قرآن کشف و این امر منتج به ارتباط بسیار پیچیده، ولی حقیقی در این شکل از واحدهای قرآنی شده و نمایی جدید از بعد اعجاز قرآن را با رویکرد زبانشناسی نمایان میسازد.
قرآن پژوهی
بهجت السادات حجازی
چکیده
توجّه بیشتر پژوهشگران حوزه بلاغت قرآن به رابطۀ وجوه ادبی و مذهبی این کتاب مقدس آسمانی و سازگاری یا عدم سازگاری این وجوه باهم معطوف شده است. قرآن در جایگاه معجزۀ ختمیّه از یک سو منشاء شکوفایی بلاغت ادبی در زبان فارسی بوده است و از سوی دیگر به لحاظ ادبی نیز تقلید ناپذیر می‌باشد. ازاینرو دقیقاً نمونه‌های آرایه‌های ادبی چون تشبیه، ...
بیشتر
توجّه بیشتر پژوهشگران حوزه بلاغت قرآن به رابطۀ وجوه ادبی و مذهبی این کتاب مقدس آسمانی و سازگاری یا عدم سازگاری این وجوه باهم معطوف شده است. قرآن در جایگاه معجزۀ ختمیّه از یک سو منشاء شکوفایی بلاغت ادبی در زبان فارسی بوده است و از سوی دیگر به لحاظ ادبی نیز تقلید ناپذیر می‌باشد. ازاینرو دقیقاً نمونه‌های آرایه‌های ادبی چون تشبیه، استعاره، مجاز، کنایه، تمثیل و... در قرآن، همسانی ماهوی با همین آرایهها در متون ادبی شعری یا منثور زبان فارسی ندارند. این موضوع در مورد آرایۀ تشخیص یا انسان انگاری در قرآن، بیش از همه آرایهها صدق میکند. در تفکر اسطورهای آنیمیستی، انسان انگاری سایر موجودات نوعی تخیّل و فرض ذهنی تلقّی می‌شود. همۀ زیباییهای بلاغی و ادبی در قرآن در خدمت انتقال معانی ژرف به ذهن آدمی است؛ ولی این اندیشه و استدلال که گزیری برای تمسّک به آرایه‌های ادبی و بلاغی در قرآن جهت درک مجهولات عالم غیب نیست؛ در مورد آرایۀ انسان انگاری صدق نمیکند. پرسش اساس این جستار این است که آیا زبان مجازی به معنای عام که در اکثر زیباییهای ادبی از جمله تشخیص یا انسان انگاری مشاهده می‌شود، در کلام قرآن چگونه قابل توجیه است؟
قرآن پژوهی
محمدتقی دیاری بیدگلی؛ سید محمد تقی موسوی کراماتی
چکیده
نوشتار حاضر به نقش انگاره‌های زبان‌شناختی قرآن در تکوین رهیافت‌های سه‌گانة فراحداکثری، حداقلی و حداکثری جامعیت قرآن پرداخته‌است. در این پژوهش، روشن می‌شود که چگونه انتخاب هر یک از آرائی که در این عرصه است، ساختاری متفاوت از موضوع جامعیت قرآن می‌آفریند. در ارزیابی‌هایی که میان انگاره‌های مختلف زبان‌شناختی همچون زبان رمزی، ...
بیشتر
نوشتار حاضر به نقش انگاره‌های زبان‌شناختی قرآن در تکوین رهیافت‌های سه‌گانة فراحداکثری، حداقلی و حداکثری جامعیت قرآن پرداخته‌است. در این پژوهش، روشن می‌شود که چگونه انتخاب هر یک از آرائی که در این عرصه است، ساختاری متفاوت از موضوع جامعیت قرآن می‌آفریند. در ارزیابی‌هایی که میان انگاره‌های مختلف زبان‌شناختی همچون زبان رمزی، عرفی، ترکیبی و فطری انجام پذیرفت، سرانجام این نتیجه به دست آمد که رهیافت حداکثری با وجود اختلاف نظر در ارائة انگارهای واحد از زبان قرآن، نگرشی واقعبینانه و پذیرفتنی از زبان قرآن به دست دادهاست. اما آنچه میتواند شکل کاملتری از این انگاره بیافریند، آن است که بنای جامعیت قرآن جز بر پایة نظریهای که تلفیقی از زبان فطری و زبان ترکیبی باشد، استوار نخواهد آمد. زبان فطری فرازمانی بودن جامعیت قرآن را تأمین مینماید و زبان ترکیبی، همگانی بودن آن را محقق میسازد.
