قرآن پژوهی
علی سعیدی
چکیده
اهمیت ترتیب نزول و مطالعه قرآن در این فضا، فهم بهتر و دقیقتری از آیات و ترکیب معنایی سورهها در پی دارد. کاربست سوره عنکبوت متأثر از این موضوع و در هنگام مهاجرت مسلمانان از مکه به مدینه، ذیل مفهوم هجرت مورد بازخوانی قرار میگیرد. این تحقیق باهدف بررسی سوره عنکبوت با تکیه بر ترتیب نزول انجام پذیرفته است. در این نوشتار از روش تحلیل ...
بیشتر
اهمیت ترتیب نزول و مطالعه قرآن در این فضا، فهم بهتر و دقیقتری از آیات و ترکیب معنایی سورهها در پی دارد. کاربست سوره عنکبوت متأثر از این موضوع و در هنگام مهاجرت مسلمانان از مکه به مدینه، ذیل مفهوم هجرت مورد بازخوانی قرار میگیرد. این تحقیق باهدف بررسی سوره عنکبوت با تکیه بر ترتیب نزول انجام پذیرفته است. در این نوشتار از روش تحلیل گفتمان با رویکرد توصیفی- تحلیلی استفاده شده است تا پس از تجزیهوتحلیل متنی سوره عنکبوت، با تکیه بر سیر نزول به واحدهای مفهومی مورداشاره از قبیل داستان انبیاء، ایمان، عمل صالح، نفاق و جهاد و ارتباط بین آنها با مفهوم هجرت در آن بازه زمانی دست یافت. طبق یافتههای تحقیق، مشرکان در هنگامة نزول سوره عنکبوت با هجرت مسلمانان به مدینه و جهت جلوگیری از هجرت روزافزون مسلمانان به آن سرزمین، شروع به آزار و اذیت مسلمانان ساکن مکه نمودند؛ به صورتی که با تشدید آزار و اذیت خود نسبت به مؤمنان و پیامبر (ص)، قصد داشتند با قتل پیامبر (ص)، زمینههای نابودی اسلام و مبانی انسانساز آن از قبیل ایمان و عمل صالح را در آن برهه از زمان فراهم سازند. از دیگر سو، پیامبر (ص) برای حفظ جان مسلمانان و ایمان آنان و مقابله با فشارهای پیش رو، دستور هجرت به مدینه را بهعنوان یکی از مصادیق ایمان و عمل صالح صادر نمود؛ چراکه ترک خانه، نزدیکان و تحمل مصائب این سفر خود تبلور عمل صالح میباشد. در همین راستا ذکر داستان واره سایر انبیاء در مورد هجرت، خود نوعی دلگرمی به پیامبر (ص) و مسلمانان جهت تحمل مسیر هجرت و تسهیل ناگوارهای آن میباشد.
جمشید صدی؛ ندا کعبه
چکیده
هجرت در تاریخاسلام جایگاه و اهمیّت ویژهای دارد و در آیات متعدّدی از قرآنکریم بهعنوان روشی برای توسعه و گسترش اسلام و خارجشدن از سلطهی ظالمان و مستکبران مطرح شده است. پیامبر خدا(ص) نیز آنگاه که آزار و فشار مشرکان در مکّه بهاوج خود رسید، از این روش استفاده کرد و با بهرهگیری از هجرت بهعنوان یک تاکتیک، دامنهی فعالیّت و مبارزهی ...
بیشتر
هجرت در تاریخاسلام جایگاه و اهمیّت ویژهای دارد و در آیات متعدّدی از قرآنکریم بهعنوان روشی برای توسعه و گسترش اسلام و خارجشدن از سلطهی ظالمان و مستکبران مطرح شده است. پیامبر خدا(ص) نیز آنگاه که آزار و فشار مشرکان در مکّه بهاوج خود رسید، از این روش استفاده کرد و با بهرهگیری از هجرت بهعنوان یک تاکتیک، دامنهی فعالیّت و مبارزهی خود را گسترش داد و بهمدینه کشاند، بااینکه دعوت از قریشیان حدود سیزدهسال طول کشید، ولی سرانجام پیامبر(ص) به این نتیجه رسید که برای پشتیبانی از دعوت خود باید کسانی جز قریشیان را به دین خدا دعوت کند. در همینزمان مردم یثرب که پاسخ نیازهای خود را در وجود پیامبر و دعوت او یافتند، او را به یثرب دعوت کرده و شهرشان را بهنام «مدینۀالنّبی» نامیدند. هجرت پیامبر اکرم(ص) از مکّه به مدینه مبدأ تحوّل بزرگی در پیشرفت اسلام و بالندگی و رشد اجتماعی، سیاسی و فرهنگی مسلمانان گردید.