نوع مقاله : علمی- ترویجی

نویسندگان

1 استادیار علوم قرآن و حدیث، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

2 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

چکیده

نولدکه در نظریۀ ترتیب نزولش، از ابزارهای گوناگونی جهت کشف ترتیب نزول استفاده می‌کند. یکی از پرکاربردترین و بنیادی‌ترین ابزارهای او، اسلوب است. این نوشتار بر آن است تا با روشی توصیفی – تحلیلی، موارد استفادۀ نولدکه از این ابزار را شناسایی و مطالعه کرده و برداشت او از اسلوب و چگونگی به‌کارگیری آن در نظریۀ مذکور را تبیین و ارزیابی کند. دستاورد این مطالعه نشان داد که او اسلوب را به معنای شیوۀ بیان معنا و مقصود و نوع تعابیر مورد استعمال در متن قلمداد کرده است و از آن در تعیین دوره‌های چهارگانۀ زمانی نظریه‌اش، جداسازی برخی آیات از سوره، کشف کیفیت نزول سوره و ابزار مؤید برای دیگر ابزارها در کشف ترتیب نزول بهره گرفته است. هرچند که روش او در استفاده از اسلوب در کشف ترتیب نزول، ناقص و نادرست می‌نماید و نولدکه را از رسیدن به نتایج درست و دقیق باز داشته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

"Style" in Noldeke's Theory of the Sequence of Revelation

نویسندگان [English]

  • Ali Nouraei 1
  • Javad Salmanzadeh 2

1 Assistant Professor of Hadith and Quranic Sciences, Mazandaran University. Babolsar. Iran

2 PhD student in Hadith and Quranic Sciences, Mazandaran University. Babolsar. Iran

چکیده [English]

In his sequence of revelation theory, Noldeke uses various tools to discover the sequence of revelation. One of his most utilized and basic tools is "style". The present paper seeks to identify and study Noldeke's use of this tool with a descriptive-analytical method. It explains and evaluates his understanding of the "style" and its application in this theory. The study shows that he considers the "style" as a way of expressing the meaning, purpose, and type of expressions used in the text. He uses "style" to determine the four-phase chronology of his theory, to separate some verses from surah, and to detect how a surah is descended. He also uses it as an instrument to testify other tools for discovering the sequence of revelation. However, his method to use "style" for discovering the sequence of revelation is incomplete and inaccurate, which has prevented Noldeke from achieving true and accurate results.

کلیدواژه‌ها [English]

  • style
  • sequence of revelation
  • Orientalists
  • Theodor Noldeke
قرآن کریم.
ابن اثیر، عز الدین أبى الحسن. (بی‎تا). أسد الغابة. بیروت – تهران: دار الکتاب العربی – اسماعیلیان.
ابن حموش، مکى. (1423 ق). مشکل اعراب القرآن. سوم. بیروت: دار الیمامة.
ابن ضریس بجلى، ابو عبد الله محمد بن ایوب. (1408 ق-1988 م). فضائل القرآن و ما أنزل من القرآن بمکة و ما أنزل بالمدینة. اوّل.‏ دمشق: دار الفکر.
ابن عاشور، محمد بن طاهر. (بی‌تا). التحریر و التنویر. بی‌جا: بی‌نا.
ابن عربی معافری، ابوبکر. (1992 ق- 1413 م). الناسخ والمنسوخ فی القرآن الکریم. تحقیق عبد الکبیر العلوی المدغری. بی‌جا: مکتبۀ الثقافۀ الدینیۀ.
ابن ندیم بغدادی، محمد بن اسحاق. (بی‌تا). فهرست ابن الندیم. تحقیق رضا تجدد. بی‌جا: بی‌نا.
ابو زهره، محمد. (‏1379 ش). معجزه بزرگ پژوهشى در علوم قرآنى. ترجمه‏ محمود ذبیحى. دوم. مشهد: آستان قدس رضوی.
اسکندرلو، محمدجواد. (1385 ش). مستشرقان و تاریخ‌گذاری قرآن. قم: پژوهش‌های تفسیر و علوم قرآن.
بیهقی، احمد بن حسین. (1405 ق- 1985 م). دلائل النبوة. تعلیق عبدالمعطی قلعجی. بیروت: دار الکتب العلمیة.
جفری، آرتور. (‎۱۹۵۴ م). مقدمتان فی علوم القرآن و هما مقدمة کتاب المبانی و مقدمة ابن عطیة. قاهره: مکتبة الخانجی.
دروزة، محمد عزۀ.‏ (1383 ق‏). التفسیر الحدیث.‏ قاهره‏: دار إحیاء الکتب العربیة.
درویش، محى‏الدین.‏ (1415 ق). اعراب القرآن الکریم و بیانه.‏ چهارم. حمص: الارشاد.
دهخدا، علی اکبر. (1377 ش). لغتنامه دهخدا. دوم از دورۀ جدید. تهران: دانشگاه تهران.
زرقانى‏، محمد عبد العظیم. (بیتا). مناهل العرفان فی علوم القرآن.‏ بی‌جا: دار احیاء التراث العربى.
زهری و دیگران، محمد بن مسلم. (1409 ق- 1989 م). اربعۀ کتب فی الناسخ والمنسوخ. تحقیق حاتم ضامن صالح. بیروت: عالم الکتب - مکتبۀ النهضۀ العربیۀ.
سیوطى‏، جلال الدین. (1421 ق- 2001 م). الإتقان فی علوم القرآن.‏ دوم. بیروت: دار الکتاب العربى.
الدر المنثور فى تفسیر المأثور. (1404 ق). قم:‏ کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى‏. ‏
شرف الدین، جعفر. (1420 ق)‏. الموسوعة القرآنیة خصائص السور. تحقیق عبد العزیز بن عثمان التویجزى.‏ بیروت:‏ دار التقریب بین المذاهب الاسلامیة.
شهرستانی، محمد بن عبدالکریم. (1376 ش-1417 ق). مفاتیح الاسرار و مصابیح الابرار. تحقیق محمد علی آذرشب. تهران: احیاء کتاب دفتر نشر میراث مکتوب.
طباطبایى، سیدمحمدحسین. ‏(1417 ق)‏. المیزان فى تفسیر القرآن. قم‏: دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ى مدرسین حوزه علمیه قم.
طبرسى، فضل بن حسن. (1372 ش). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. سوم. تهران: ناصر خسرو.
طبرى، محمد بن جریر. (1412 ق). جامع البیان فى تفسیر القرآن. اول. بیروت: دار المعرفة.
طنطاوی، سیدمحمد. (بی‌تا). التفسیر الوسیط للقرآن الکریم. بی‌جا: بی‌نا.
طوسى، محمد بن حسن.‏ (بی‌تا). التبیان فی تفسیر القرآن. ‏تصحیح احمد عاملى. اول. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
عکبرى، عبدالله بن حسین. (1419 ق). التبیان فی إعراب القرآن. اول. ریاض: بیت الأفکار الدولیۀ.
قرشى، سیدعلى اکبر. (‏1377 ش‏). تفسیر احسن الحدیث. تهران‏: بنیاد بعثت.
مدرسى، سیدمحمدتقى‏. (‏1419 ق‏). من هدى القرآن‏. تهران:‏ دار محبى الحسین.
معرفت‏، محمد هادى. (1415 ق). التمهید فی علوم القرآن. دوم. قم: مؤسسة النشر الاسلامى.
معرفت‏، محمدهادى. (1381 ش). علوم قرآنى. چهارم.‏ قم: التمهید.
معین، محمد. (1362 ش). فرهنگ فارسی. تهران: امیرکبیر.
مغنیه، محمدجواد. (‏1424 ق‏). التفسیر الکاشف.‏ اول. قم‏: دار الکتاب الإسلامی.
مکارم شیرازى و دیگران، ناصر. (1374 ش). تفسیر نمونه.‏ تهران:‏ دار الکتب الإسلامیة.
نولدکه، تئودور. (2004 م). تاریخ القرآن. ترجمه و تحقیق جورج تامر. اول. بیروت: مؤسسۀ کونراد– ادناور.
هاشمی، احمد. (1381 ش). جواهر البلاغۀ. پنجم. قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه قم.
یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب. (بی‌تا). تاریخ الیعقوبی. قم – بیروت: فرهنگ اهل‎بیت علیهم السلام – دار صادر.