نوع مقاله : علمی- ترویجی

نویسندگان

• زینب روستایی ¹
• زهرا محمدی زاده ²

¹ استادیار زبان و ادبیات عرب، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، قم، ایران

² کارشناسی ارشد تفسیر قرآن، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، قم، ایران

چکیده

واژه «التَّهلُکَه» بر وزن «التَـّفعُلَه» از نظر صرفی واژه‌ای خاص است و هیچ کلمه دیگری در زبان عربی با این وزن وجود ندارد. موضوع آیۀ‌ 195 سوره بقره که این واژه در آن به کار رفته، انفاق است. آیه ضمن امر به انفاق از گرفتار شدن به تهلکه باز می‌دارد. تفسیرهایی متفاوت و گاه متناقض ذیل این آیه بیان شده‌است که از جمله مهم-ترین آن‌ها امتناع از به هلاکت انداختن خود در اسراف یا امساک انفاق است. با توجه به وابستگی معنای این واژه با انفاق در آیه مذکور، برای شناخت حدود انفاق باید معنای دقیق تهلکه را دریافت، و این‌که چه ارتباطی میان هلاکت و انفاق وجود دارد؟ همین امر بیانگر اهمیت شناخت معنای تهلکه است. نتایج حاصل از بررسی ریشه واژه در قرآن، به روش تحلیلی- توصیفی و با رویکرد شناختی حاکی از آن است که معنای ریشه «هـ ل. ک.» نوع خاصی از نابودی را می‌رساند به ویژه که کلمه با این ساختار صرفی نادر به کار رفته‌است. از طرفی با تحلیل شناختی آیه، معنای دوم آیه یعنی خودداری از به هلاکت افکندن خود با امساکِ در انفاق تأیید می‌شود. با درک این معنا، این حقیقت به دست می‌آید که انفاق رهایی‌بخش انسان از هلاکت است؛ خواه انفاق مال و دارایی باشد و یا انفاق عزیزترین ثروت انسان؛ یعنی جان و عمر که با بذل آن در راه خداوند، جاودانگی حاصل می‌آید.

کلیدواژه‌ها

• "التَّهلُکَة"
• "انفاق"
• "آیه 195 سوره بقره"
• "معناشناسی"
• "آفرینش زبانی"

عنوان مقاله [English]

The Qur’anic Linguistic Creation in the Word "Al-Tahlukah" and its Relation to the Meaning of "Charity"

نویسندگان [English]

• Zeinab Roostaei ¹
• Zahra Mohammadizadeh ²

¹ Assistant Professor of Arabic language and literature, University of Holy Qur’an Sciences and Education, Qom, Iran;

² MA of Interpretation of the Qur’an, University of Holy Qur’an Sciences and Education, Qom, Iran;

چکیده [English]

The word "Al-Tahlukah", derived from the verb "Halakah" - rhyming with "Al-Taf'uolah" - is considered as a unique term with no counterparts in Arabic, conjugationally. Charity is the specific subject of verse 195 of the surah Al-Baqarah, in which this term is used. Encouraging individuals to charity, consequently, this verse hinders one from getting caught up in "Tahlukah" i.e., damnation and destruction. In interpreting this verse, various and even contradictory meanings have been provided, the most notable being avoiding excessive charity and complete refusal of charity which will both lead to damnation and destruction. Given the dependent meaning of this term with the charity in the aforementioned verse, to realize the scope of charity the precise meaning of "Tahlukah", besides the relation of these two concepts should be perceived. Hence, the significance of the meaning of "Tahlukah" becomes obvious. Using an analytical-descriptive method and a cognitive approach it is concluded that the meaning of the root "ha-la-ka" conveys a unique kind of destruction, especially because of its rare conjugational usage. On the other hand, the cognitive analysis of this verse confirms the interpretation which implies avoiding damnation and destruction as the result of the complete refusal of charity. Therefore, it is revealed that avoiding the destruction of any kind is gained through charity, be it denoting one's riches or life, the most precious property, which once denoted eternity is achieved.

کلیدواژه‌ها [English]

• Al-Tahlukah
• Charity
• Surah Al-Baqarah Verse 195
• Semantics
• Linguistic Creation