سراج منیر

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

داوران سال 1402

نقد و بررسی آراء مفسران درباره واژه «تقویم» در آیه چهارم سوره تین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه یزد، ایران

2 گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه مازندران

چکیده

الفاظی که در قرآن کریم به کار رفته، با اینکه به زبان عربی روشن هستند ولی مراد خداوند از برخی از آن‌ها برای مخاطب واضح و روشن نبوده و معرکه آراء مفسران شده­اند؛ یکی از این واژگان، واژه «تقویم» در ترکیب «أحسن تقویم» است؛ پژوهش حاضر با روش توصیفی_تحلیلی به نقد و بررسی آراء مفسران درباره این واژه در آیه چهارم سوره تین پرداخته است. نتایج پژوهش، گویای این است که «تقویم» مصدر فعل «قوّم» بوده که در لغت به معنای «عَدَّلَ» و به معنای «اعتدال و سامان دادن» است؛ مفسران برای خلقت انسان به صورت «أحسن تقویم»، دو قول کلّی بیان کرده­اند: 1-خلقت ظاهری؛ 2-خلقت ظاهری و باطنی؛ با توجه به اطلاقِ عبارت «أحسن التقویم» در آیه 4، سیاق و بافت کلامی آیات 4 تا 7 سوره تین و ظهور حرف «إلّا» در متصله بودن در آیه 6، وجه دوم از قوت بیشتری برخوردار است؛ ولی با در نظر گرفتن روایات تفسیری و آراء مفسران و همچنین قاعده «استعمال لفظ در بیشتر از یک معنی»، می­توان قائل به وجه سومی شد که جامع این دو قول است؛ یعنی خداوند یک عبارت به کار برده ولی دو معنا به صورت همزمان اراده کرده است؛ به این صورت که عبارت «أحسن تقویم» در هر دو معنای مذکور به کار رفته و ترکیب «أسفل سافلین» که در آیه بعد است، در دو معنای «آتش جهنم» و «دوران پیری»، همزمان استعمال شده و حرف «الّا» در آیه ششم، در آن واحد دارای دو معنای مستقل «استدراک» و «استثناء» است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Criticism and Study of the Opinions of Commentators about the Word " Taqweem" in the Fourth Verse of Surah At-Tin

نویسندگان [English]

  • Mohammad Sharifi 1
  • mohammad maktoobian 2

1 Associate Professor, Faculty of Theology, Department of Qur’an and Hadith Sciences, Yazd University, Yazd, Iran

2 Department of Quran and Hadith Sciences, Mazandaran University

چکیده [English]

Extended Abstract

Introduction

Although the words used in the Holy Quran are clear in Arabic, God's intention in some of them is not clear to the audience and has become a source of debate among commentators. One of these words is the word "Taqweem" in combination with "Ahsan al-Taqweem" in the fourth verse of Surah At-Tin, God says in this verse: “We have certainly created man in the best of stature”. Commentators have disagreed about what God means by "the best of timing" in this verse. Is creation physical or is it both? In each of these two cases, what is meant by "Asfal al-Safilin" mentioned in the following verses? If "Asfal al-Safilin" means "the period of old age," is it consistent with the physical creation of man or with the creation in general? This article has an introduction and three chapters. In the first chapter, the meaning of the word "Taqweem" in the dictionary is examined. In the second chapter, in addition to expressing the opinions of commentators about the word "human" in the fourth verse of Surah At-Tin, two combinations "Ahsan al-Taqim" and "Asfal al-Safilin" are explained. In the third chapter, the commentators' statements are reviewed and the results and conclusions of the discussions, the last discussion raised in this article, are presented.

Literature Review

As far as the authors have investigated, no article or thesis has been written on this subject;
Only Muhammad Hussein Helmi, in a two-page text entitled "We have created man in the best of moulds," has provided explanations about the wonders of creation, and has not said anything about the views of commentators on this verse. (Halmi, 1391 AH)

Methodology

The present study, using a descriptive-analytical method, has reviewed and criticized the opinions of commentators about this word in the fourth verse of Surah At-Tin.

Discussion

If verses 4 and 5 of Surah At-Tin are considered together, “We have created man in the best of formation (4), then We have returned him to the lowest of the low (5),” four possibilities can be stated for the meaning and intent of these verses: 1"Ahsan al-Taqweem": apparent creation - Asfal al-Saflin: old age 2- "Ahsan al-Taqweem": apparent creation - Asfal al-Saflin: hell fire; 3- "Ahsan al-Taqweem": external and internal creation - Asfal al-Saflin: old age; 4"Ahsan al-Taqweem": external and internal creation - Asfal al-Saflin: the fire of hell. Of these four possibilities, numbers one and four are more likely and can be investigated, and the other two possibilities are more likely and do not have many supporters.

Conclusion

Commentators have offered different opinions on the word "Taqweem". The reason for the disagreement among commentators is the ambiguity that exists in this term, and this ambiguity must be eliminated with the help of intra-textual and extra-textual evidence. The intratextual evidence includes: the combination of "asfal al-saflin" mentioned in the fifth verse, the letter "illa" mentioned in the sixth verse, and the seventh verse of this sura; Therefore, if the combination of "Asfal al-Safilin" means "age period" and the letter "illa" is a discontinuous exception, "Taqweem" will mean "apparent creation"; but if "Asfal al-Safilin" means "Hellfire" and the letter "illa" is connected an exception, then "Taqweem" means "outward and inward creation". Considering the use of the phrase "the best of the stature", the context and verbal context of verses 4 to 7, and the appearance of the letter "except" in the connection, the second aspect is more powerful. However, considering the narrations mentioned for the first aspect, as well as the opinions of some commentators, it can be said that in this verse, according to the rule of "using a word in the majority of its meaning," God has intended both meanings simultaneously. That is, at the same time, she intended the first meaning, in which "the best Taqweem" means "the apparent creation," "Asfal al-Safilin" means "the period of old age," and the word "illa" is a discontinuous exception and means comprehension. And she intended the second meaning, which is "the best Taqweem" meaning "the outward and inward creation, "Asfal al-Safilin" meaning "the fire of hell," and the letter "illa" is a connected exception and means an exception.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Asfal Al-Safilin
  • Moderation
  • Taqweem
  • Surah At-Tin
  • The Views of the Commentators of Both Sects
مراجع
قرآن کریم، (١٣٩٠ش)، ترجمه انصاریان، قم: فاطمه الزهرا.
سید رضی، محمدبن حسین، (١٣٧٩ش)،  نهج البلاغه، ترجمه دشتی، محمد: قم: الهادی.
آخوند خراسانی، محمدکاظم، (1389 ش)، کفایه الاصول، قم: مجمع الفکر الاسلامی.
آلوسی، محمود بن عبد الله، (1415 ق)، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی، بیروت: منشورات محمد علی بیضون.
آمدی، ابوالفتح، (١٣78 ش)، غررالحکم و دررالکلم، ترجمه: رسولی، هاشم، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
ابن سیده، علی بن اسماعیل، (1421 ق)، المحکم و المحیط الاعظم، تحقیق: عبدالحمید هندوای، بیروت: دار الکتب العلمیه.
ابن عربی، محمد بن علی، (١۴٢٢ق)، تفسیر ابن عربی (تأویلات عبدالرزاق)، بیروت: داراحیای التراث العربی.
ابن منظور، محمد بن مکرم، (بی تا)، لسان العرب، بیروت: دارصاد.
ابو حیان، محمد بن یوسف، (1420 ق)، البحر المحیط فی التفسیر، بیروت: دار الفکر.
بیضاوی، عبد الله بن محمد، (1418 ق)، أنوار التنزیل و أسرار التأویل (تفسیر البیضاوى)، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
پیروزفر، سهیلا، (١٣٩١ش)، اسباب نزول و نقش آن در تفسیر قرآن، مشهد مقدس: آستان قدس رضوی.
 
ثقفى تهرانى، محمد، (1398 ق)، روان جاوید در تفسیر قرآن مجید، تهران: برهان.
جرجانی، حسین بن حسن، (١٣٧٨ق)، جلاءالاذهان و جلاءالاحزان (تفسیر گازر)، تهران: دانشگاه تهران.
جوادی آملی، عبدالله، (١٣٩٨ش)، تفسیر انسان به انسان، تحقیق‌: الهی زاده، محمدحسین، قم: اسراء.
حائری طهرانی، علی، (١٣٣٨ش)، مقتنیات الدرر، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
حسن، عباس، (١٣٨٠ش)، النحوالوافی، تهران: ناصر خسرو.
حقی برسوی، اسماعیل بن مصطفی، (بی­تا)، تفسیر روح البیان، بیروت: دار الفکر.
حلمی، محمد حسین، (1391 ق)، «لقد خلقنا الانسان فی أحسن تقویم»، منبر الاسلام، ذی الحجه 1391، شماره 12، صص 177-178.
حمیری، نشوان بن سعید، (1420 ق)، شمس العلوم، دمشق: دارالفکر.
حویزی، عبد علی بن جمعه، (١۴١۵ ق)، تفسیر نورالثقلین، قم: اسماعیلیان.
خوئی، ابوالقاسم، (١٣٧٧ش)، محاضرات فی اصول الفقه، قم: موسسه نشر اسلامی.
رازی، ابوالفتوح، (١۴٠٨ق)، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیرالقرآن، مشهد مقدس: آستان قدس رضوی.
رازی نجفی، محمد تقی، (1378 ش)، هدایه المسترشدین فی شرح اصول معالم الدین، قم: موسسه نشر اسلامی.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد، (١٣٨٩ش)، مفردات الفاظ قرآن کریم، ترجمه: خداپرست، حسین، قم: دفتر نشر نوید اسلام.
زبیدی، مرتضی، (1385 ق)، تاج العروس من جواهرالقاموس، بیروت: دارالهدایه.
زرکشی، محمدبن عبدالله، (١۴١٠ق)، البرهان فی علوم القرآن، بیروت: دارالمعرفه.
زمخشرى، محمود بن عمر، (1407 ق)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فى وجوه التأویل، بیروت: دار الکتاب العربی.
سبحانی، جعفر، (1421 ق)، المبسوط فی اصول الفقه، قم: موسسه امام صادق S.
سبحانی، جعفر، (بی­تا)، تهذیب الاصول، قم: موسسه نشر اسلامی.
سبزواری، محمد، (١۴١٩ق)، ارشادالاذهان الی تفسیر القرآن، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات.
سیوطی، جلال الدین، (1421 ق)، الاتقان فی علوم القرآن، بیروت: دارالکتاب العربی.
شبّر، عبدالله، (1410 ق)، تفسیر القرآن الکریم، قم: موسسه دارالهجره.
شوشتری، نوراللهبن شریف الدین، (1362 ش)، احقاق الحق و ازهاق الباطل، قم: مکتب آیه الله مرعشی نجفی.
صادقی تهرانی، محمد، (1406 ق)، الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن و السنه، قم: فرهنگ اسلامی.
صفوی، کورش، (1397 ش)، درآمدی بر معنی­شناسی، تهران: انتشارات سوره مهر.
طباطبایی، محمدحسین، (1374 ش)، المیزان فی تفسیرالقرآن، ترجمه: موسوی، محمدباقر، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
طبرسی، فضل بن حسن، (١٣٧٢ش)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: ناصرخسرو.
طبرى، محمد بن جریر، (1412 ق)، جامع البیان فى تفسیر القرآن (تفسیر الطبرى)، بیروت: دار المعرفه.
طریحی، فخرالدین، (بی­تا)، مجمع البحرین، تحقیق: حسینی، سید احمد، تهران: انتشارات مرتضوی.
طوسی، محمدبن حسن، (بی‌تا)، البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: داراحیاءالتراث العربی.
طیب، عبدالحسین، (1369 ش)، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران: اسلام.
عاملی، ابراهیم، (1360 ش)، تفسیر عاملی، تهران: کتاب فروشی صدوق.
عیاشی، محمدبن مسعود، (١۴٢١ق)، تفسیر عیاشی، قم: موسسه بعثت.
فاضل موحدی لنکرانی، محمد، (1381 ش)، اصول فقه شیعه، قم: مرکز فقهی ائمه اطهار A..
فخر رازى، محمد بن عمر، (1420 ق)، التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، (1415 ق)، قاموس المحیط، بیروت: دار الکتب العلمیه.
فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی، (1415 ق)، تقسیر صافی، تهران: مکتبه الصدر.
فیومی، احمد بن محمد، (بی­تا)، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، بیروت: المکتبه العلمیه.
قرشی بنابی، علی اکبر، (1386 ش)، قاموس قرآن، تهران: دار الکتب الاسلامیه
قطب، سید، (1425 ق)، فی ظلال القرآن، بیروت: دار الشروق.
قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن، (1378 ش)، قوانین الاصول، تهران: المکتبه الاسلامیه.
قمی مشهدی، محمدبن محمدرضا، (١٣۶٨ش)، تفسیر کنزالدقائق و بحر الغرائب، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
کاشانی، فتح الله بن شکر الله، (١٣٣۶ ش)، منهج الصادقین فی الزام المخالفین، تهران: کتابفروشی اسلامیه.
کلینی، محمد بن یعقوب، (1369 ش)، اصول کافی، بیروت: دار التعارف للمطبوعات.
مؤدّب، سیدرضا؛ عزتی فردوئی، محمدرضا؛ اسمی قیه باشی، صمد، (1395 ش)، نقد و بررسی دیدگاه مفسران در تفسیر آیه «تبیانا لکل شیئ»، دو فصل­نامه دانشگاه قم، سال دوم شماره اول، ص 33-7.
مدرس افغانی، محمدعلی، (1379)، جامع المقدمات (ج. دوم)، قم: انتشارات هجرت.
مدرسی، محمدتقی، (1419 ق)، من هدی القرآن، تهران: دار محبی الحسین.
مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، (1390 ش)، فرهنگ نامه اصول فقه، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
مظفر، محمدرضا، (١٣٨٢ش)، اصول الفقه، تحقیق: زارعی، عباسعلی، قم: موسسه بوستان کتاب.
مغنیه، محمدجواد، (١۴٢۴ ق)، التفسیر الکاشف، قم: دارالکتاب الاسلامی.
مکارم شیرازی، ناصر، (1371 ش)، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتاب الاسلامیه.
میرزای قمی، ابوالقاسم، (1363 ش)، قوانین الاصول، تهران: علمیه اسلامیه.
نهاوندی، محمد، (١٣٨۶ ش)، نفحات الرحمان فی تفسیر قرآن، قم: موسسه البعثه.
 
References
The Holy Quran. (2011). Translation by Ansarian. Qom: Fatimah al-Zahra. [In Persian]
Ameli, Ibrahim, (1981), Tafsir Amili, Tehran: Sadouq Bookstore. [In Persian]
Al-Ayyashi, Muhammad bin Masoud, (2000), Tafsir al-Ayyashi, Qom: Ba'that Institute. [In Persian]
Akhund Khorasani, Muhammad Kazim. (2010). Kifayat al-Usul. Qom: Majma‘ al-Fikr al-Islami. [In Persian]
Alusi, Mahmud ibn Abdullah. (1994). Ruh al-Ma‘ani fi Tafsir al-Quran al-Azim wa al-Sab‘ al-Mathani. Beirut: Manshurat Muhammad Ali Bayzun. [In Arabic]
Amedi, Abu al-Fath. (1999). Gharar al-Hikam wa Durar al-Kalim. Translated by Rasuli, Hashim. Tehran: Daftar Nashr Farhang Islami. [In Persian]
Abu Hayyan, Muhammad ibn Yusuf. (1999). Al-Bahr al-Muhit fi al-Tafsir. Beirut: Dar al-Fikr. [In Arabic]
Baydawi, Abdullah ibn Muhammad. (1997). Anwar al-Tanzil wa Asrar al-Ta’wil (Tafsir al-Baydawi). Beirut: Dar Ihya al-Turath al-Arabi. [In Arabic]
Fazel Movahedi Lankarani, Muhammad, (2002), Usul Fiqh Shia, Qom: Ahlulbayt Jurisprudence Center. [In Persian]
Fakhr al-Razi, Muhammad bin Umar, (1999), Al-Tafsir al-Kabir (Mafatih al-Ghayb), Beirut: Dar Ihya al-Turath al-Arabi. [In Arabic]
Firuzabadi, Muhammad bin Yaqub, (1994), Qamus al-Muhit, Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiyyah. [In Arabic]
Fayz Kashani, Muhammad bin Shah Murtaza, (1994), Tafsir al-Safi, Tehran: Maktabat al-Sadr. [In Persian]
Fayoumi, Ahmad bin Muhammad, (n.d.), Al-Misbah al-Munir fi Gharib al-Sharh al-Kabir, Beirut: Al-Maktabah al-Ilmiyyah. [In Arabic]
Haeri Tehrani, Ali. (1959). Muqtaniyat al-Durar. Tehran: Dar al-Kutub al-Islamiyyah. [In Persian]
Hassan, Abbas. (2001). Al-Nahw al-Wafi. Tehran: Nasir Khosrow. [In Persian]
Haqi Bursawi, Ismail ibn Mustafa. (n.d.). Tafsir Ruh al-Bayan. Beirut: Dar al-Fikr. [In Arabic]
Helmi, Muhammad Husayn. (1971). "Laqad Khalaqna al-Insan fi Ahsan Taqwim." Minbar al-Islam, Dhu al-Hijjah 1391, No. 12, pp. 177-178. [In Arabic]
Hamiri, Nashwan ibn Said. (1999). Shams al-‘Ulum. Damascus: Dar al-Fikr. [In Arabic]
Huwayzi, Abdul Ali ibn Jum‘ah. (1994). Tafsir Nur al-Thaqalayn. Qom: Isma‘iliyan. [In Persian]
Islamic Information and Documentation Center, (2011), Lexicon of Usul al-Fiqh, Qom: Institute of Islamic Sciences and Culture. [In Persian]
Ibn Sidah, Ali ibn Ismail. (2000). Al-Muhkam wa al-Muhit al-A‘zam. Edited by Abdulhamid Hindawi. Beirut: Dar al-Kutub al-‘Ilmiyyah. [In Arabic]
Ibn Arabi, Muhammad ibn Ali. (2001). Tafsir Ibn Arabi (Ta’wilat Abdul Razzaq). Beirut: Dar Ihya al-Turath al-Arabi. [In Arabic]
Ibn Manzur, Muhammad ibn Makram. (n.d.). Lisan al-Arab. Beirut: Dar Sad. [In Arabic]
Jurjani, Husayn ibn Hasan. (1958). Jala’ al-Adhan wa Jala’ al-Ahzan (Tafsir-e-Ghazar). Tehran: University of Tehran. [In Persian]
Javadi Amoli, Abdullah. (2019). Tafsir Insan be Insan. Edited by Elhizadeh, Mohammad Hossein. Qom: Isra. [In Persian]
Khui, Abu al-Qasim. (1998). Muhadharat fi Usul al-Fiqh. Qom: Mu’assasat Nashr Islami. [In Persian]
Kashani, Fathullah bin Shukrullah, (1957), Manhaj al-Sadiqin fi Ilzam al-Mukhalifin, Tehran: Islamiya Bookstore. [In Persian]
Kulayni, Muhammad bin Yaqub, (1990), Usul al-Kafi, Beirut: Dar al-Ta'aruf lil-Matbu'at. [In Arabic]
Moaddab, Seyyed Reza; Ezzati Ferdowi, Mohammad Reza; Asami Qiyah Bashi, Samad, (2016), Critique and Review of Mufassirun's Views on the Interpretation of the Verse "Tibyanan li-Kulli Shay", Biannual Journal of University of Qom, Second Year, First Issue, pp. 7-33. [In Persian]
Modarres Afghani, Mohammad Ali, (2000), Jami' al-Muqaddimat (Vol. 2), Qom: Hijrat Publications. [In Persian]
Mudarrisi, Mohammad Taqi, (1998), Min Huda al-Quran, Tehran: Dar Muhibbi al-Husayn. [In Persian]
Muzzafar, Mohammad Reza, (2003), Usul al-Fiqh, Edited by: Zarei, Abbas Ali, Qom: Bustan al-Kitab Institute. [In Persian]
Maghniyyah, Mohammad Jawad, (2003), Al-Tafsir al-Kashif, Qom: Dar al-Kitab al-Islami. [In Persian]
Makarem Shirazi, Naser, (1992), Tafsir Nemooneh, Tehran: Dar al-Kitab al-Islamiyyah. [In Persian]
Mirzai Qomi, Abu al-Qasim, (1984), Qawanin al-Usul, Tehran: Ilmiya Islamiyyah. [In Persian]
Nahavandi, Mohammad, (2007), Nafahat al-Rahman fi Tafsir al-Quran, Qom: Al-Ba'thah Institute. [In Persian]
Pirouzfar, Sohaila. (2012). Asbab al-Nuzul wa Naqsh An dar Tafsir al-Quran. Mashhad: Astan Quds Razavi. [In Persian]
Qorashi Benabi, Ali Akbar, (2007), Qamus al-Quran, Tehran: Dar al-Kutub al-Islamiya. [In Persian]
Qutb, Sayyid, (2004), Fi Zilal al-Quran, Beirut: Dar al-Shorouq. [In Arabic]
Qomi, Abu al-Qasim bin Muhammad Hasan, (1999 CE), Qawanin al-Usul, Tehran: Al-Maktabah al-Islamiyyah. [In Persian]
Qomi Mashhadi, Muhammad bin Muhammad Reza, (1989 CE), Tafsir Kanz al-Daqaiq wa Bahr al-Gharaib, Tehran: Ministry of Culture and Islamic Guidance. [In Persian]
Razi, Abu al-Futuh. (1987). Rawd al-Jinan wa Ruh al-Jinan fi Tafsir al-Quran. Mashhad: Astan Quds Razavi. [In Persian]
Razi Najafi, Muhammad Taqi. (1999). Hidayat al-Mustarshidin fi Sharh Usul Ma‘alim al-Din. Qom: Mu’assasat Nashr Islami. [In Persian]
Raghib Isfahani, Husayn ibn Muhammad. (2010). Mufradat Alfaz Quran Karim. Translated by Khodaparast, Husayn. Qom: Daftar Nashr Navid Islam. [In Persian]
Subhani, Jafar, (2000 CE), Al-Mabsut fi Usul al-Fiqh, Qom: Imam Sadiq Institute. [In Persian]
Subhani, Jafar, (n.d.), Tahdhib al-Usul, Qom: Islamic Publishing Institute. [In Persian]
Sabzevari, Muhammad, (1998), Irshad al-Adhhan ila Tafsir al-Quran, Beirut: Dar al-Ta'aruf lil-Matbu'at. [In Arabic]
Sayyid Razi, Muhammad ibn Husayn. (2000). Nahj al-Balagha. Translated by Dashti, Muhammad. Qom: Al-Hadi. [In Persian]
Suyuti, Jalal al-Din, (2000), Al-Itqan fi Ulum al-Quran, Beirut: Dar al-Kitab al-Arabi. [In Arabic]
Shubbar, Abdullah, (1990), Tafsir al-Quran al-Karim, Qom: Dar al-Hijra Institute. [In Persian]
Shushtari, Nurullah bin Sharif al-Din, (1983), Ihqaqul Haqq wa Izhaqul Batil, Qom: Ayatollah Mar'ashi Najafi Institute. [In Persian]
Sadeqi Tehrani, Muhammad, (1985), Al-Furqan fi Tafsir al-Quran bil-Quran wa al-Sunnah, Qom: Farhang Islami. [In Persian]
Safavi, Kourosh, (2018), Introduction to Semantics, Tehran: Sooreh Mehr Publications. [In Persian]
Thaqafi Tehrani, Muhammad. (1978). Ravan Javid dar Tafsir Quran Majid. Tehran: Burhan. [In Persian]
Tabatabai, Muhammad Husayn, (1995), Al-Mizan fi Tafsir al-Quran, Translated by: Mousavi, Mohammad Baqir, Qom: Society of Seminary Teachers of Qom. [In Persian]
Tabarsi, Fadl bin Hasan, (1993), Majma' al-Bayan fi Tafsir al-Quran, Tehran: Nasir Khosrow. [In Persian]
Tabari, Muhammad bin Jarir, (1992), Jami' al-Bayan fi Tafsir al-Quran (Tafsir al-Tabari), Beirut: Dar al-Ma'arifa. [In Arabic]
Turayhi, Fakhr al-Din, (n.d.), Majma' al-Bahrain, Edited by: Sayyed Ahmad Hosseini, Tehran: Mortazavi Publications. [In Persian]
Tusi, Muhammad bin Hasan, (n.d.), Al-Bayan fi Tafsir al-Quran, Beirut: Dar Ihya al-Turath al-Arabi. [In Arabic]
Tayyib, Abdulhussein, (1990), Atib al-Bayan fi Tafsir al-Quran, Tehran: Islam. [In Persian]
Zabidi, Murtada. (1965). Taj al-‘Arus min Jawahir al-Qamus. Beirut: Dar al-Hidayah. [In Arabic]
Zarkashi, Muhammad bin Abdullah, (1990), Al-Burhan fi Ulum al-Quran, Beirut: Dar al-Ma'arifa. [In Arabic]
Zamakhshari, Mahmoud bin Omar, (1986 CE), Al-Kashshaf 'an Haqa'iq Ghawamid al-Tanzil wa 'Uyun al-Aqawil fi Wujuh al-Ta'wil, Beirut: Dar al-Kitab al-Arabi. [In Arabic]
سراج منیر
دوره 15، شماره 49
مهر 1403
صفحه 295-321
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار