عباس اشرفی؛ سهیلا رضایی
چکیده
مراد از کارکرد دین، مطلق خدمات و آثار دین در جامعه می‌باشد که این مقاله با هدف استخراج نگاه دینی به مقوله‌ی کارکرد اعتقادی دین از منظر قرآن و عهد جدید نگاشته شده و در آن نوع نگرش این ادیان نسبت به کارکرد اعتقادی دین به‌شیوه‌ی تطبیقی بررسی شده است. عهد جدید و قرآن در این نکته اشتراک دارند که تنها خدای واحد خالق، معبود و قابل پرستش است، ...
بیشتر
مراد از کارکرد دین، مطلق خدمات و آثار دین در جامعه می‌باشد که این مقاله با هدف استخراج نگاه دینی به مقوله‌ی کارکرد اعتقادی دین از منظر قرآن و عهد جدید نگاشته شده و در آن نوع نگرش این ادیان نسبت به کارکرد اعتقادی دین به‌شیوه‌ی تطبیقی بررسی شده است. عهد جدید و قرآن در این نکته اشتراک دارند که تنها خدای واحد خالق، معبود و قابل پرستش است، گرچه مسیحیان خلاف تصریح کتاب مقدّس اعتقاد به «تثلیث» دارند. اعتقاد به معاد و توحید، مرگاندیشی و توصیف بهشت و جهنّم از ویژگیهای مشترک دو کتاب است، هرچند در تفسیر و تعریف عالم پس از مرگ و چگونگی شکلگیری قیامت اختلاف نظر دارند. عهد جدید، پیامبران را دارای کارکرد دعوتی دینی و صرفاً با هدف اخروی معرّفی می‌کند، ولی قرآن پیامبران را دارای دو هدف اخروی و دنیوی معرّفی می‌کند؛ یعنی پیامبران برای دعوت به توحید و راهبری به سعادت اخروی و برقراری عدالت، یعنی حیات سعادتمند و شرافتمندانهی دنیوی مبعوث شدهاند.
محمد حسین بیات
چکیده
دیدگاه ابن‌عربی در باب خلافت و امامت بعد از رحلت رسول اکرم (ص) از ویژگی خاصّی برخوردار است. وی نخست به‌گونه‌ای سخن می‌گوید که خواننده می‌پندارد مقصود وی، امامت و خلافت عرفانی می‌باشد و ربطی به دیدگاه‌های کلامی شیعی و سنّی در این باره ندارد، لیکن بعد از بررسی و دقّت نظر معلوم می‌شود که وی با شیوه‌ی خاصّ خود، در نهایت دیدگاه کلامی ...
بیشتر
دیدگاه ابن‌عربی در باب خلافت و امامت بعد از رحلت رسول اکرم (ص) از ویژگی خاصّی برخوردار است. وی نخست به‌گونه‌ای سخن می‌گوید که خواننده می‌پندارد مقصود وی، امامت و خلافت عرفانی می‌باشد و ربطی به دیدگاه‌های کلامی شیعی و سنّی در این باره ندارد، لیکن بعد از بررسی و دقّت نظر معلوم می‌شود که وی با شیوه‌ی خاصّ خود، در نهایت دیدگاه کلامی اهل سنّت را به زبان آورده و به‌گونه‌ای شگفتانگیز، خلافت را با تمسّک به اجماع صحابه و اصالتبخشیدن بدان، برای خلیفهی اوّل و دوم به اثبات رسانیده است. وی جمیع نصوص وارده از جانب پیامبر خدا(ص) را در باب امامت و خلافت انکار نموده، سپس احادیث متواتری چون حدیث غدیر و ثقلین را با تحریف نقل کرده است. آنگاه با موضوعیّتدادن به اجتهاد علما و حکّام، جمیع خطاهای آنان را توجیه و همه‌ی ایشان را تبرئه نموده است. نویسندهی این مقاله، در حدّ توان یک مقاله، این دیدگاه ابن‌عربی را از جهات گوناگون واکاوی کرده، سپس یکایک آنها را نقد کرده است
محمدرضا آرام
چکیده
این روزها، دغدغه و اضطراب جهانی‌شدن، مشغله‌ی ذهنی بسیاری از متفکّران عرصه‌ی سیاست، اقتصاد و غیره را تشکیل می‌دهد و همه به‌نوعی از دید خود به این مقوله پرداخته و آن را رد یا قبول می‌کنند و آنچه در این مقوله به‌فراموشی سپرده شده یا حدّاقل کمتر توجّه شده است، توجّه به نقش قرآن کریم و جایگاه آن در این معرکه است. این پژوهش می‌کوشد تا ...
بیشتر
این روزها، دغدغه و اضطراب جهانی‌شدن، مشغله‌ی ذهنی بسیاری از متفکّران عرصه‌ی سیاست، اقتصاد و غیره را تشکیل می‌دهد و همه به‌نوعی از دید خود به این مقوله پرداخته و آن را رد یا قبول می‌کنند و آنچه در این مقوله به‌فراموشی سپرده شده یا حدّاقل کمتر توجّه شده است، توجّه به نقش قرآن کریم و جایگاه آن در این معرکه است. این پژوهش می‌کوشد تا ضمن ارائهی معنای مورد نظر از مفهوم جهانی‌شدن، اصول، ویژگیها، نتایج و پیامدهای آن، سازوکارهای تحقّق طرح جهانی‌سازی فرهنگ و معارف قرآن را مورد بررسی قرار دهد و سپس، چالشهای فرهنگ قرآنی در عصر جهانی‌شدن در حوزهی اعتقادات، باورها و ارزشها را بیان می‌کند. این مقاله، «قرآن» و «جهانی‌شدن» را متلازم هم دانسته و بیان می‌کند. قرآن کریم وحینامهی الهی است که برای هدایت نظری و عملی انسان در همه‌ی عصرها آمده است و از اینحیث با ویژگی ابدیّت برای تمامی بشریّت نازل شده است. این پژوهش با تکیه بر ضرورت جهانی‌سازی قرآن در عرصه‌ی جهانی‌شدن، به ساختارها و ویژگیهای نظام جهانی قرآن پرداخته است و آنگاه زبان قرآن را بهعنوان زبان واحد نظام جهانی قرآن معرّفی می‌کند.
مریم فرهادی
چکیده
قرآن کریم به عنوان هادی و راهنمای بشر در همه‌ی مراحل زندگی، تمامی نیازهای بشر را مدِّ نظر خود قرار داده و آنها را به شکل کامل بیان فرموده است. یکی از این نیازهای بشر، نیاز به داشتن آرامش در مسیر زندگی است. این نیاز در دوران حاضر به قدری مورد توجّه بشر قرار گرفته است که بسیاری از تلاشهای خود را بدان سو معطوف کرده و هزینه‌های بسیاری نیز ...
بیشتر
قرآن کریم به عنوان هادی و راهنمای بشر در همه‌ی مراحل زندگی، تمامی نیازهای بشر را مدِّ نظر خود قرار داده و آنها را به شکل کامل بیان فرموده است. یکی از این نیازهای بشر، نیاز به داشتن آرامش در مسیر زندگی است. این نیاز در دوران حاضر به قدری مورد توجّه بشر قرار گرفته است که بسیاری از تلاشهای خود را بدان سو معطوف کرده و هزینه‌های بسیاری نیز برای آن میپردازد. قرآن نیز به این نیاز مهمّ بشر بیتوجّه نبوده و تمام مراتب و انواع آن را به شکل کامل و قدم به قدم برای تمامی مراتب زندگی انسان بیان کرده است. یکی از این آرامشهای مورد توجّه قرآن کریم سکینهی الهی است. قرآن در بیان این آرامش خاص نگاه دقیقی داشته، آن را اوّلاً از ناحیهی خداوند بیان می‌کند، ثانیاً آن را آرامشی میداند که در لحظههای خاص و بر قلوب مؤمنانی خاصِّ خداوند متعال نازل می‌کند. هدف این مقاله بررسی این آرامش خاصِّ الهی و مواقفی است که این آرامش بر قلوب مؤمنین از سوی خداوند نازل گشته است
کریم علی محمدی؛ فاطمه بابایی
چکیده
قرآن کریم در آیه‌ی 105 سوره‌ی هود انسان‌ها را به دو گروه سعید و شقی تقسیم می‌کند. « شقاوت عبارت است از محرومیت و نداشتن خیر». اُسوه نیز به معنی الگو، مقتدا و سرمشق و ... می‌باشد، امّا تأسّی به معنی پیروی کردن از اعمال و رفتار دیگران می‌باشد. یادآوری می‌شود که یکی از شیوه‌های تربیتی قرآن، شیوه‌ی الگودهی است و با توجّه به سهولتِ ...
بیشتر
قرآن کریم در آیه‌ی 105 سوره‌ی هود انسان‌ها را به دو گروه سعید و شقی تقسیم می‌کند. « شقاوت عبارت است از محرومیت و نداشتن خیر». اُسوه نیز به معنی الگو، مقتدا و سرمشق و ... می‌باشد، امّا تأسّی به معنی پیروی کردن از اعمال و رفتار دیگران می‌باشد. یادآوری می‌شود که یکی از شیوه‌های تربیتی قرآن، شیوه‌ی الگودهی است و با توجّه به سهولتِ در دسترس بودن الگوها در برابر دیدگان مردم، بهتر است به معرّفی چهره-های شقاوت اهمیّت ویژهای داده شود. یکی از هدفهای قرآن از بیان داستانهای زندگی افراد، بیان شیوه‌های زشت رفتاری آنها و روش الگویی آنها است تا افراد پند گیرند. در این پژوهش ضمن پرداختن به عوامل شقاوت از قبیل: تکذیب آیات خدا، هواپرستی، حرص، طمع و .... به اقسام شقاوتمندان و مصادیق شقاوتمندان مانند ابلیس، قابیل، پسر نوح، اصحاب فیل، قوم عاد و ... پرداخته شده است.
محمد فولادی
چکیده
یکی از صاحب‌ذوقان صاحب‌نظر که از تخصّص روایی، قرآنی، فقهی و اصولی خود در اشعار حسینی بهره گرفته و در دیوان شعر خود، احساسات ناب و شور و شعور خود را با بهره‌گیری از مضامین قرآن و حدیث و درآمیختن آن با صنایع ادبی و جنبه‌های هنری زبان، نسبت به سالار شهیدان و حوادث عاشورایی و کربلایی به شیوایی بیان کرده، آیت‌الله غروی اصفهانی است و عمده‌ی ...
بیشتر
یکی از صاحب‌ذوقان صاحب‌نظر که از تخصّص روایی، قرآنی، فقهی و اصولی خود در اشعار حسینی بهره گرفته و در دیوان شعر خود، احساسات ناب و شور و شعور خود را با بهره‌گیری از مضامین قرآن و حدیث و درآمیختن آن با صنایع ادبی و جنبه‌های هنری زبان، نسبت به سالار شهیدان و حوادث عاشورایی و کربلایی به شیوایی بیان کرده، آیت‌الله غروی اصفهانی است و عمده‌ی دیوان شعر او هم در این موضوع است. با توجّه به آگاهی ژرف یک فقیه از این حوادث، بررسی بازتاب این موضوع در اشعار ایشان میتواند بسیار مفید باشد. از اینرو، در این مقاله، اشعار حسینی و عاشورایی ایشان از جنبه‌های روایی و قرآنی بررسی شده است؛ جنبههایی مانند: بهره‌گیری از تلمیح و اقتباس از آیات و تعابیر قرآنی مانند: «انشقّ القمر»، «دنی فتدلّی»، «ألست»، «نفس مطمئنّه»، «سدرة المنتهی» و جز اینها، استفاده از مضامین قرآنی و قصص انبیا مانند موسی، مسیح، نوح، سلیمان، داود، خضر، ایّوب، آدم و خاتم در راستای بیان هنرمندانهی احساسات حسینی، بهره‌گیری از صناعات ادبی لفظی و صنایع معنوی و مباحثی از علم بیان، در راستای بیان احساسات دینی و قرآنی و بیان مناقب و مراثی حسینی.
محمد آهی
چکیده
در میان معارف الهی معارف اهل بیت علیهم‌السّلام به‌طور عموم و نبی اکرم (ص) به طور خاص از راز و رمزهایی برخوردار است که درک آنها به آسانی میسّر نیست. تبیین و تحلیل عقلی این معارف از اولویّت‌های پژوهشی است، از این رو در این مقاله سعی شده است یکی از معارف عظیم که در حدیث شریف قُدسیِ «لَولاکَ لَما خَلَقتُ الأَفلاک» مندرج است، تبیین ...
بیشتر
در میان معارف الهی معارف اهل بیت علیهم‌السّلام به‌طور عموم و نبی اکرم (ص) به طور خاص از راز و رمزهایی برخوردار است که درک آنها به آسانی میسّر نیست. تبیین و تحلیل عقلی این معارف از اولویّت‌های پژوهشی است، از این رو در این مقاله سعی شده است یکی از معارف عظیم که در حدیث شریف قُدسیِ «لَولاکَ لَما خَلَقتُ الأَفلاک» مندرج است، تبیین و تحلیل گردد. شایستهی ذکر است که مقصود از افلاک، در این حدیث شریف بیتردید جهان هستی و نظام تکوین است که شامل جمیع مخلوقات از ازل تا ابد می‌باشد. عنصر قابل شناخت در آن با مهمترین ویژگیهای ساختاری با استدلالهای عقلی و استنادهای نقلی بیان گردید تا ازاین میان سرّ این حدیث شریف به خوبی روشن شود.
