قرآن پژوهی
تبیین مبانی فلسفی انسان صبور در قرآن کریم

افسانه تندرو

دوره 13، شماره 45 ، مهر 1401

https://doi.org/10.22054/ajsm.2023.70927.1878

چکیده
  پژوهش حاضر با هدف تبیین مبانی فلسفی انسان صبور در قرآن کریم و راهکارهای تقویت صبر در معلمان ابتدایی انجام شده‌‌است. روش پژوهش حاضر کیفی و از نوع تحلیل محتوا و الگوی تحلیلی فرانکنا بوده است. جامعه پژوهش حاضر را کلیه آیات قرآن کریم که به صبر و انسان صبور پرداخته است تشکیل می‌دهد که با روش نمونه‌گیری هدفمند و مراجعه به تفسیرهای آن (تفسیرجوادی ...  بیشتر

قرآن پژوهی
رقابت و چشم‌وهم‌چشمی مثبت و منفی (با تکیه بر آیه 108 سوره یوسف و آیه 179 سوره اعراف)

جواد محمدی؛ احسان ترکاشوند

دوره 12، شماره 43 ، مهر 1400، ، صفحه 263-294

https://doi.org/10.22054/ajsm.2022.42338.1589

چکیده
  یکی از مهم‌ترین انگیزه‌های حرکتی در انسان رقابت است که ریشه آن در مواردی چون احساس کمبود، حسادت، رهایی از نقص و به دست آوردن کمال است. تحقق رقابت در جامعه و در بین افراد زمینه‌های شکل‌گیری رقابت مثبت و منفی را به همراه دارد که در عرف از آن به چشم‌وهم‌چشمی یاد می‌شود که در دو زمینه مثبت و منفی می‌تواند موردتوجه قرار گیرد. ازآن‌رو ...  بیشتر

تقویت حساسیت اجتماعی نسبت به ارتکاب گناه در فریضه امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر

یاسر تک فلاح؛ فاطمه نظری؛ صابر طالبی

دوره 12، شماره 42 ، فروردین 1400، ، صفحه 267-289

https://doi.org/10.22054/ajsm.2022.64551.1768

چکیده
  رویکرد اصلی در آموزه‌های دینی با توجه به هدف غایی دین که قرب الهی است، مصون داشتن انسان‌ها از گناه و لغزش می‌باشد. مسئلة اصلی جامعة و آسیب‌های فردی و اجتماعی که در آن مشاهده می‌شود، ناشی از عمل نکردن و یا عدم آگاهی نسبت به آموزه‌های دینی است. یکی از اجزای نظام بازدارندگی از گناه در آموزه‌های دینی، تقویت حساسیت اجتماع در برابر لغزش‌های ...  بیشتر

حدیث پژوهی
واکاوی هنر روایت سینمایی در خطبه 91 نهج‌البلاغه

مریم سرگزی؛ ولی الله حسومی

دوره 9، شماره 31 ، تیر 1397، ، صفحه 79-99

https://doi.org/10.22054/ajsm.2019.3598.1018

چکیده
  روایت سینمایی یکی از انواع روش­های تصویرگری است؛ در این روش گوینده بدون در نظر داشتن عناصر سینمایی، مطالب موردنظر خود را به‌گونه‌ای بیان می­کند که مخاطب موقع شنیدن، آن‌ها را همچون فیلم در مقابل خود می­گیرد و می‌توان این عناصر سینمایی را در بیان او مشاهده کرد. این روش از ابعاد مختلف قابل بررسی است؛ نوشتار حاضر با توجه به ویژگی‌های ...  بیشتر

قرآن پژوهی
تأثیر اختلاف قرائات در تفسیر و فهم برخی از آیات سوره بقره

طاهره محسنی؛ خدیجه احمدی بیغش

دوره 9، شماره 31 ، تیر 1397، ، صفحه 101-122

https://doi.org/10.22054/ajsm.2019.18026.1237

چکیده
  یکى از علومی که در فهم، ترجمه و تفسیر کلام الهى تأثیر مستقیم دارد، «علم قرائات قرآن کریم» است. به همین سبب، این علم از دیرباز، موردتوجه مفسران قرآن بوده و تلاش جمعىِ ایشان بر این بوده که با توجه به قرائت‌های مختلف و تأثیر دادن آن‌ها در فهم قرآن، بتوان بهترین برداشت را مطابق قرائت مقبول عرضه نمود. همین اثرگذارى، در تفسیر نیز خود ...  بیشتر

حدیث پژوهی
نقش گفتار و ادبیات زبانی در سلامت فردی از منظر نهج‌البلاغه

پروین بهارزاده؛ سمیرا دوست نواز

دوره 9، شماره 31 ، تیر 1397، ، صفحه 123-149

https://doi.org/10.22054/ajsm.2019.30513.1415

چکیده
  بالاترین هدف ادیان الهی ارتقای معنوی انسان است. اسلام، انسان را دارای ابعاد و وجوه متعدد دانسته و از تأثیر و تأثر ابعاد مختلف وجودی او سخن گفته و رشد و کمال وی را در تمام ابعاد مدنظر داشته است. نظام اخلاقی ترسیم‌شده از سوی درس آموختگان این مکتب می‌‌تواند بهترین الگو جهت حفظ سلامت و ارتقای انسان به بالاترین درجات کمال انسانی او باشد. ...  بیشتر

تحلیل انتقادی آرای منکران وجود اعجاز در داستان‌های قرآن با تاکید بر اندیشۀ آیت‌الله جوادی آملی

محمد حسین بیات؛ نجمه قربانی افخم؛ عباس اشرفی

دوره 9، شماره 33 ، دی 1397، ، صفحه 7-36

https://doi.org/10.22054/ajsm.2020.46033.1556

چکیده
  قرآن در بسیاری از سوره‌ها به نقل وقایعی از امت‌های گذشته می‌پردازد. وجوه گوناگونی از این داستان‌ها قابل بررسی است که یکی از مهم‌ترین آن‌ها اعجاز و امور خارق‌العاده‌ای است که در بستر نقل حوادث گوناگون مطمح نظر قرار گرفته است. برخی با تکیه بر تفسیری که علم از وقایع جهان پیرامون بشر ارایه می‌کند، به تاویل این داستان‌ها پرداخته‌اند. ...  بیشتر

روابط بینامتنی دعای چهل و چهارم صحیفه سجادیه (دعا درآغاز ماه رمضان) با قرآن کریم

بی بی سادات رضی بهابادی؛ فتحیه فتاحی زاده؛ لیلا مرتاض

دوره 9، شماره 33 ، دی 1397، ، صفحه 37-63

https://doi.org/10.22054/ajsm.2020.32669.1434

چکیده
  نظریه بینامتنیت رویکردی است که روابط بین متون و چگونگی ارتباط بین آن‌ها را بررسی می‌کند. در این رویکرد دلالت‌های گوناگون متون در فضای متون دیگر آشکار می‌شود. کاربست این نظریه در مطالعات دینی در تبیین پیوند عمیق قرآن و عترت است. در این پژوهش دعای چهل و چهارم صحیفه سجادیه با موضوع آغاز ماه رمضان در دو سطح لایه‌های ظاهری و باطنی متن ...  بیشتر

وحی تسدیدی

محمد شریفی

دوره 9، شماره 33 ، دی 1397، ، صفحه 65-103

https://doi.org/10.22054/ajsm.2020.15135.1200

چکیده
  ارتباط خداوند با انسان، صرفاً از طریق وحی تشریعی بر پیامبران نیست؛ بلکه بر غیر پیامبران هم وحی می‌شود که از آن به وحی تسدیدی یا وحی تأییدی یا الهام، تعبیر شده است. این پژوهش که به روش توصیفی – تحلیلی، انجام شده در صدد پاسخ به این پرسش  است که اولاً انواع وحی الهی چیست و ثانیاً تفاوت وحی تسدیدی با سایر اقسام وحی چیست؟ نتایج  پژوهش، ...  بیشتر

آسیب‌ها و انحراف‌های تفسیر بصره در دو قرن نخست هجری

نوروز امینی؛ محبوبه رضانیا

دوره 9، شماره 33 ، دی 1397، ، صفحه 105-132

https://doi.org/10.22054/ajsm.2020.28911.1393

چکیده
  نخستین مفسر قرآن، طبق صریح قرآن، پیامبر است. پس از پیامبر با حضور بزرگان صحابه، به عنوان نخستین مراجع تفسیری آن روزگار، در شهرهای بزرگ آن عصر، همچون مکه، مدینه، کوفه و بصره، جغرافیای تفسیر و مباحث آن توسعه یافت و عالمان رشدیافته در این مراکز، گام‌‌هایی استوار در توسعه تفسیر برداشتند. با این حال توسعه جغرافیای تفسیر همیشه به سود این ...  بیشتر

بررسی نظم قرآن در سطح ساختار بنیاد خرد

سروش شهریاری نسب؛ فرزاد دهقانی؛ عیسی علیزاده منامن

دوره 9، شماره 33 ، دی 1397، ، صفحه 133-163

https://doi.org/10.22054/ajsm.2020.19450.1262

چکیده
  مطالعه نظم قرآن که گاهی ذیل بحث اعجاز مطرح می‎شود، با رویکردها، مدل‌ها و روش‌های گوناگون بررسی می‌شود، نوشتار پیش‏رو رویکردِ جدیدی به بررسی مسئله انتظام متنی قرآن با رویکرد زبانشناسی دارد و بعد از الگو قرار دادن مطالعات زبان‌شناسی‌ متن، ابعاد تازه‌ای از این انتظام مشخص می‎کند. روش مورد اتخاذ به ساختار بنیاد-خرد؛ که منجر ...  بیشتر

بررسی مقایسه‎ ای عزت‌نفس در متون اخلاق وحیانی و روان‎شناسی

فهیمه شریعتی؛ محبوبه صمصامی

دوره 9، شماره 31 ، تیر 1397، ، صفحه 151-170

https://doi.org/10.22054/ajsm.2019.12572.1152

چکیده
  احساس حرمت، عزت و کرامت برای خود که در متون دینی و اخلاقی مبتنی بر وحی از دیرباز به دو صورت مذموم و ممدوح موردتوجه بوده است در متون روان‎شناسی جدید تحت عنوان عزت‌نفس و تنها به‌صورت مثبت موردتوجه قرار گرفته و مؤلفه‌ها و علائم و نتایجی برای آن بیان شده است. بررسی دعای مکارم الاخلاق در صحیفه سجادیه به‌عنوان یک متن معتبر اخلاق وحیانی، ...  بیشتر

کارکرد حدیث در دانش کلام

محمد شعبانپور

دوره 9، شماره 33 ، دی 1397، ، صفحه 165-194

https://doi.org/10.22054/ajsm.2020.11882.1134

چکیده
  علم کلام، علمی است که دربارۀ اصول و عقاید اسلامی بحث می کند و با استفاده از روش‌‌‌های مختلف استدلال به دفع شبهات مخالفان می‌‌‌پردازد. حدیث نیز به معنای سخنی است که حاکی ازقول وفعل وتقریر معصوم باشد.این پژوهش باروش تحلیل محتوا به کارکرد حدیث درکلام می پردازد و این نتیجه به‌‌‌ دست آمد که در دورۀ نخست کلام اسلامی بنای متکلمان بر آن ...  بیشتر

قرآن پژوهی
بررسی تطبیقی دلالت‌های مفهومی آیة اسراء در تفاسیر فریقین (با محوریت تفسیر مجمع‌البیان و مخطوطة شیخ یونینی)

فاطمه دسترنج

دوره 13، شماره 44 ، فروردین 1401، ، صفحه 249-276

https://doi.org/10.22054/ajsm.2023.68809.1855

چکیده
  با توجه به جایگاه و اهمیت معراج در کانون اندیشة اسلامی، خوانش‌های گوناگونی از آیات مرتبط با این موضوع صورت پذیرفته‌است. تشکیک در وقوع معراج از سوی مستشرقان و نیز رؤیاانگاری آن از سوی برخی عالمان مسلمان، ضرورت واکاوی آرای تفسیری عالمان فریقین پیرامون این موضوع را دوچندان می‌کند. در این پژوهش، با روش توصیفی‌ـ تحلیلی، آرای تفسیری ...  بیشتر

قرآن پژوهی
مؤلفه های فقر معنوی و عوامل آن با تکیه بر آیه 19 سوره مبارکه حشر

زینب آزادبختی؛ خلیل پروینی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 اردیبهشت 1402

https://doi.org/10.22054/ajsm.2023.65088.1783

چکیده
  در طول تاریخ مخصوصاً در عصرکنونی نیازهای مادی و جسمانی انسان بیش‌تر مورد حمایت واقع شده و برعکس نیازهای معنوی او که جنبه مهم‌تر آن است مورد بی‌توجهی قرار گرفته و به فراموشی سپرده شده است. اگر آدمی از بُعد معنوی و روحانی وجود خویش غفلت نماید و حقیقت وجودی و اصالت خود را از یاد ببرد، دچار فقر ‌‌معنوی شده است. شناخت مسئله‌ی فقر معنوی ...  بیشتر