قرآن پژوهی
تحلیل انتقادی تسلیم پذیری مسلمانان عصر نزول نسبت به خدا و رسول (ص)

بی بی حکیمه حسینی دولت آبادی؛ علی اصغر شعاعی؛ فاطمه نیری شکرتو

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 اسفند 1403

https://doi.org/10.22054/ajsm.2023.70400.1872

چکیده
  بی شک میزان تأثیرگذاری تدابیر خدا و تلاش‌های رسول خدا (ص) در سعادت‌مند ساختن انسان‌ها، با چگونگی دین‌داری و تسلیم پذیری آنان در برابر خدا و رسول خدا (ص) رابطه‌ی مستقیم دارد. این تحقیق که با روش توصیفی- تحلیلی نگاشته شده است، با بررسی آیات، روایات و شواهد تاریخی، به دنبال یافتن علل نافرمانی برخی مسلمانان عصر نزول در برابر فرامین الهی ...  بیشتر

قرآن پژوهی
قرآن‌کاوی اندیشه‌های مقام معظم رهبری در حوزه‌ی خانواده

مهدی اسمعیلی؛ طاهره نوباغی؛ نیره سادات آیت

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 اسفند 1403

https://doi.org/10.22054/ajsm.2023.48385.1571

چکیده
  خانواده شالوده‌ی جامعه و از مهم ترین عناصر تشکیل دهنده ی آن است. بحث از این بنیان اجتماعی در آراء و نظریه های مصلحان اجتماعی، که از جمله مهم ترین آن ها پیامبران اند، نشان از اهمیت آن دارد. رهبر معظم انقلاب، حضرت آیه الله خامنه ای (مد ظله العالی)، نیز به عنوان رکنی اساسی در جامعه ی اسلامی به این مهم پرداخته اند. در ایران اسلامی مشکلات عدیده ...  بیشتر

قرآن پژوهی
تحلیلی بر وحی زبانی با تکیه بر رویکرد زبان‌شناسی در قرآن کریم

مریم علیزاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 اسفند 1403

https://doi.org/10.22054/ajsm.2024.75323.1953

چکیده
  ماهیت وحی در قرآن کریم یکی از مباحث چالشی متفکران مسلمان محسوب می گردد. هرچند انکار وحی زبانی از همان نزول قرآن کریم مطرح بوده اما اکنون به دلیل ایجاد تفکر تجربه نبوی در پیامبر (ص) پررنگ تر شده است. برخی معتقدند با تکیه بر مباحث زبان شناسی، قرآن کریم باید گوینده انسانی داشته باشد و از سوی دیگر دلیل برای اثبات زبانی بودن وحی از سوی پیامبر ...  بیشتر

قرآن پژوهی
خوانش گفتمان ساختارشکنانه حضرت ابراهیم (ع) در قرآن کریم

عزت ملا ابراهیمی؛ محمدصالح کرمی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 اسفند 1403

https://doi.org/10.22054/ajsm.2024.79597.2031

چکیده
  تعمق معنا و وصول به مدلولات اثر ادبی‌ از طریق دال‌ها و علائم روساخت‌ موجود در متن، همواره از مهمترین دغدغه‌ها و مسائل پیش روی ناقد در نقد ادبی بوده است‌. تحلیل گفتمان تلاش خود را به وسیله رویکردها و شاخه‌های گوناگون، در گره‌گشایی پیوند دوسویه زبان و جامعه بکار می‌گیرد و در پس متون و لایه‌های پنهان آن، به بررسی ایدئولوژی مولف می‌پردازد. ...  بیشتر

قرآن پژوهی
تحلیل انتقادی دیدگاه ابن تیمیه درباره کارکرد عقل و نسبت آن با ظهور لفظی، در تفسیر قرآن

سیدمحمدباقر عبادی؛ کاوس روحی برندق؛ نهله غروی نائینی؛ کاظم قاضی زاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 اسفند 1403

https://doi.org/10.22054/ajsm.2024.79920.2036

چکیده
  دلیل عقلی یکی از منابع تفسیر قرآن است و مفسران در مورد منبع بودن عقل، دیدگاههای گوناگونی دارند ابن تیمیه، اشتهار به عقل گریزی دارد. این پژوهش، با روش توصیفی، تحلیلی و انتقادی، کارکرد عقل و نسبت آن با ظهور لفظی را از دیدگاه ابن تیمیه، بررسی کرده و به این نتیجه دست یافته است که: 1) او در مقام نظریه پردازی و بحث تئوریک دچار اشتباه است. او ...  بیشتر

حدیث پژوهی
نقد و بررسی دیدگاه اصولیان در تفسیر روایت «ان دین الله لا یصاب بالعقول»

مهدی شجریان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 اردیبهشت 1404

https://doi.org/10.22054/ajsm.2025.81518.2069

چکیده
  دیدگاه اصولیان در تفسیر روایت «ان دین الله لا یصاب بالعقول» چگونه ارزیابی می‌شود؟ تحقیق پیش رو با روش تحلیلی ـ انتقادی دیدگاه‌های اصولیان در حاشیه این روایت را تحلیل کرده و به نقد و بررسی آنها می‌پردازد. از منظر اصولیان دلیل عدم اصابت عقل با دین الهی، عدم احاطه عقل بر ملاکات احکام شرعی است و حکم عقل بدون اصابت حجت نیست. درنتیجه ...  بیشتر

حدیث پژوهی
رویکردی نو پیرامون مفهوم بأس در روایات و رفع تعارضات روایی وکاربست های آن

علی حسینی فر؛ عبدالجبار زرگوش نسب؛ نبی سبحانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 اردیبهشت 1404

https://doi.org/10.22054/ajsm.2025.78878.2022

چکیده
  نفی بأس از جمله‌ی تعبیرات پرکاربرد در منابع روایی است. مشهور فقهای امامیه، مفهوم نفی بأس را، در فرض تجرد از قرائن، جواز و نفی تحریم دانسته‌اند و اثبات بأس را مفید مطلق مبغوضیت و معنایی اعمّ از تحریم و کراهت برشمرده‌اند. واکاوی مفهوم بأس و دقت در کاربست‌های قرآنی و روایی آن نشان می‌دهد که استعمال این ماده‌ی لغوی در حوزه‌ی تشریع، ...  بیشتر

قرآن پژوهی
ارزیابی رویکردی متفاوت نسبت به گواهی امام علی(ع) در آیۀ 43 سورۀ رعد

محمد عافی خراسانی؛ فتح الله نجارزادگان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 اردیبهشت 1404

https://doi.org/10.22054/ajsm.2025.78767.2024

چکیده
  اثبات حقانیت قرآن‌کریم از مهم‌ترین مسئله‌هایی بوده که دانشمندان مسلمان از دیرباز به آن اهتمام -ورزیده‌اند. در این میان، گاهی به جز دلیل تحدّی، دلایل نوینی نیز برای این حقانیت یاد شده‌است؛ از جمله، این‌که برخی از پژوهشگران معاصر با تأکید بر گواهی خداوند متعال و امام‌علی(ع) بر حقانیت قرآن در آیۀ پایانی سورۀ رعد و با استدلال بر گسترۀ ...  بیشتر

قرآن پژوهی
مفهوم «اضلال شیاطین» در نظام معنایی قرآن کریم با تاکید بر روابط هم‌نشینی و جانشینی: رویکرد معناشناسی ساختگرا

فتحیه فتاحی زاده؛ فاطمه آبادی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 مهر 1403

https://doi.org/10.22054/ajsm.2025.76998.1986

چکیده
  حوزه معنایی «هدایت-اضلال» از حوزه‌های معنایی مهم در نظام معنایی قرآن و شیطان از مفاهیم کلیدی در این حوزه معنایی به شمار می‌آید. پژوهش حاضر سعی دارد با بهره‌گیری از روش معناشناسی ساختگرا، مبتنی بر بافت زبانی، برمبنای روابط هم‌نشینی وجانشینی ، تبیینی جامع از مفهوم «اضلال شیاطین» ارائه دهد. بررسی 30 آیه که در آن این مفهوم ...  بیشتر

حدیث پژوهی
نقش‌آفرینی علی بن عبدالله وراق رازی در شکل‌گیری مکتوبات حدیثی شیخ صدوق

سید محمد موسوی؛ حسین ستار؛ حمید رضا فهیمی تبار

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 تیر 1404

https://doi.org/10.22054/ajsm.2025.78588.2016

چکیده
  مطالعه درباره محدثان هر بوم حدیثی و شناسایی گرایشهای فکری ایشان و میزان فعالیت آنان در دوران گذشته امری شایسته پژوهش و توجه بیشتر حدیث پژوهان است که مورد غفلت قرار گرقته است. اثر حاضر با همین هدف و با روش توصیفی- تحلیلی نسبت به گزارشهای شیخ صدوق، به ارزیابی شخصیت حدیثی و جایگاه یکی از محدثان بوم ری می-پردازد. "علی بن عبدالله وراق" در ...  بیشتر

قرآن پژوهی
نقد و بررسی مستندات قرآنی احمد اسماعیل درباره شناخت حجج الهی از طریق رؤیا

حسن رضایی مهر؛ کامران اویسی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 تیر 1404

https://doi.org/10.22054/ajsm.2025.85261.2122

چکیده
  از دیرباز بهره‌گیری از رؤیا در میان مدعیان مهدویت جایگاهی ویژه داشته و چون دلایل کافی در اثبات ادعای خود ندارند با تطبیق نادرست آیات و روایات این باب، موجب انحراف در جامعه منتظر شده‌اند. از جمله مدعیان «احمد اسماعیل بصری» است او می‌گوید: حضرت یعقوب نمی‌دانست که یوسف وصی و نبی بعد از اوست و این مهم را بعد از رؤیای یوسف به دست ...  بیشتر